უმე-ის წმიდა სინოდის სხდომა: გადაწყვეტილებების ანალიზი

2023 წლის 25 სექტემბერს ფეოფანიის წმინდა პანტელეიმონის მონასტერში გაიმართა წმიდა სინოდის სხდომა, რომელზეც მიიღეს არაერთი საკადრო გადაწყვეტილება და გამოქვეყნდა მიმართვა მორწმუნეებისადმი.

სინოდი ეკლესიისთვის უკიდურესად რთულ დროს გაიმართა. გარდა ეკლესიების მასიური ძალადობრივი ჩამორთმევისა და უმე თემების უკანონო გადაყვანისა მეუ-ში, რაც ჩვენი ცხოვრების ბუნებრივი ფონი გახდა, უმაღლესი რადა გააქტიურდა. უკრაინის პარლამენტში კვლავ საუბრობენ ეკლესიის აკრძალვის კანონის მიღებაზე. და ის, რომ უზენაესი რადას სპიკერმა რუსლან სტეფანჩუკმა ცოტა ხნის წინ განაცხადა, რომ ასეთი აკრძალვისთვის საკმარისი ხმები არ არის, მხოლოდ იმას ნიშნავს, რომ ამ ხმების მოპოვებაზე მუშაობა აქტიურად მიმდინარეობს. საჭირო ხმების მოსაპოვებლად, სახალხო დეპუტატის ნ.პოტურაევის თქმით, რომელიც აქტიური ანტიპათიით გამოირჩევა უმე-ის მიმართ, ზეწოლაც არ ითვლება ცოდვად. მეორე მხრივ, რუსეთის მართლმადიდებლური ეკლესია ანექსირებულ ტერიტორიებზე მთელ ეპარქიებს „პატრიარქის დაქვემდებარებაში“ გადასცემს.

ყველა ეს გამოწვევა უნდა მოგვარდეს, რასაც აკეთებს უმე-ის წმინდა სინოდი. ახლა მოდით დაწვრილებით ვისაუბროთ მის გადაწყვეტილებებზე.

მიმართვა მორწმუნეებს

სინოდმა გაავრცელა მიმართვა უკრაინის მართლმადიდებლური ეკლესიის საეპისკოპოსოს, სასულიერო პირების, ბერების და ყველა ერთგული შვილის მიმართ, რომლის ტექსტი სრულად შეგიძლიათ იხილოთ უმე-ის სინოდალური ინფორმაციისა და საგანმანათლებლო დეპარტამენტის ვებგვერდზე. აქ გავაანალიზებთ მის ძირითად თეზისებს.

თეზისი 1: უმე არ ყოფს თავის სამწყსოს კარგებად და ცუდებად

მიმართვაში ნათქვამია: „ჩვენი ეკლესია, როგორც მოსიყვარულე დედა, თავისი ლოცვითა და წყალობით იფარავს ყველა თავის შვილს. და როგორც დედას უყვარს ყველა თავისი შვილი, მიუხედავად იმისა, რომ ზოგი უსმენს მის მითითებებს, ზოგი კი გამომწვევად უგულებელყოფს დედათა ზრუნვას, ასევე უკრაინის მართლმადიდებლური ეკლესია არასოდეს ყოფს თავის სამწყსოს პოლიტიკური ან სოციალური შეხედულებების მიხედვით.''

საიდუმლო არ არის, რომ უკრაინის საზოგადოება ახლა უკიდურესად პოლარიზებულია, განსაკუთრებით თუ ამ საზოგადოებას განვიხილავთ 1991 წლის უკრაინის საზღვრებში, ანუ დროებით ოკუპირებულ ტერიტორიებზე მცხოვრები მოსახლეობის ჩათვლით. უკრაინის მიერ კონტროლირებად მიწებზე ხალხი რაღაც იდეოლოგიურ ნარატივებს ისმენს, ოკუპირებულ ქვეყნებში კი სრულიად განსხვავებულს.

თუმცა, უმე ამბობს: ორივეს მხრივ, არის ჩვენი სამწყსო, რომლის სულიერ ჯანმრთელობაზე ვიზრუნებთ, ვევედრებით ღმერთს და შევინარჩუნებთ ქრისტეს მიერ ნაბრძანებ სიყვარულს. სხვათა შორის, ეს ის კითხვაა, რომლის დასმაც უკრაინულ საზოგადოებას ჯერ კიდევ ეშინია - როგორ მოექცეს ოკუპირებული ტერიტორიებზე მცხოვრები მოსახლეობა, როგორ იმოქმედოს მათთან, როცა ეს ტერიტორიები განთავისუფლდება და ეს ხალხი სრულად ჩაერთვება უკრაინის პოლიტიკურ და სოციალურ ცხოვრებაში? ეკლესიას უკვე აქვს პასუხი: ამ ტერიტორიებზე უმე-ის მორწმუნეები ყოველთვის იყვნენ და დარჩებიან ეკლესიის შვილებად. მათ ინდივიდუალურ ცოდვებს იგივე სიმძიმე აქვს, რაც ეკლესიის სხვა წევრების ცოდვებს.

ეს თეზისი ასევე მიმართულია უმე-ის მორწმუნეებისთვის, რომლებიც ცხოვრობენ უკრაინის მთავრობის მიერ კონტროლირებად ტერიტორიებზე. მათ შორის ასევე არიან სხვადასხვა პოლიტიკური ძალების მხარდამჭერები, სხვადასხვა სოციალური კონცეფციები და ა.შ. და ყველა მათგანი ასევე ეკლესიის შვილები არიან, თუ ისინი შეგნებულად არ მიატოვებენ მას. ეს მესიჯი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ამ მიზეზით.

დღეს, ომის პერიოდში, ნებისმიერი პოლიტიკური დაპირისპირება, პოლიტიკური ძალების ბრძოლა, დისკუსიები და კონკურენცია კონტრპროდუქტიულია. ისინი ძირს უთხრის ქვეყნის ერთიანობას მტრის წინაშე და მუშაობენ ომში უკრაინის გამარჯვების წინააღმდეგ. მაგრამ ეს პოლიტიკური დაპირისპირება არ ქრება, ის ლატენტურ ფორმაში გროვდება და უზარმაზარი ენერგიით დაიღვრება ომის დასრულების შემდეგ და შესაძლოა უფრო ადრეც (თუ საომარი მოქმედებების დროს მიიღება გადაწყვეტილება საპრეზიდენტო და საპარლამენტო არჩევნების ჩატარებაზე). და მაშინ, როდესაც ძალაუფლებისთვის ბრძოლაში მყოფი სხვადასხვა პოლიტიკური და სოციალური ძალები უმოწყალოდ შეებრძოლებიან ერთმანეთს, ეკლესია მაინც ჩათვლის ყველა თავის მორწმუნეს ეკლესიის თანაბარ საყვარელ შვილად. ეს არის გზავნილი მორწმუნეებისთვის.

ასევე არის გზავნილი მათთვის ვინც ეკლესიას განეშორე, განუდგა და უღალატა მას. ეს ასე ჟღერს: „უკრაინის მართლმადიდებლური ეკლესია არასოდეს ყოფს <...> უკრაინულ საზოგადოებას - მათ, ვინც მისი ერთგულია (ეკლესია - რედ.) და მათ, ვინც დაივიწყა ადგილი, სადაც მოინათლა მისი წინაპრეპი, სადაც თვითონ გახდა ქრისტიანი და ვინც ახლა დასაშვებად მიიჩნევს ღვთის ტაძრის გმობას“.

ეს ნიშნავს, რომ ეკლესია აგრძელებს უკრაინული საზოგადოების სრულუფლებიან წევრებად ჩათვალოს ისინი, ვინც მას უღალატა და გადავიდა მისი ოპონენტების ბანაკში; ის მათ არ ასახელებს მეორეხარისხოვან მოქალაქეებად. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, უმე არ ყოფს უკრაინის მოქალაქეებს კარგებად და ცუდებად უმე-ის მიმართ მათი დამოკიდებულებიდან გამომდინარე. ეს მკვეთრად განასხვავებს უმე-ს ხელისუფლებაში მყოფთა უმრავლესობისგან და მეუ-ს მხარდამჭერებისგან, რომლებიც უარყოფენ უმე-ის მორწმუნეებს უფლებას იწოდებოდნენ პატივსაცემ მოქალაქეებად, თავიანთი ქვეყნის პატრიოტებად მხოლოდ იმიტომ, რომ ისინი ეკლესიაში რჩებიან.

თეზისი 2: უკრაინელი ხალხი ხმას აძლევს ეკლესიას

სააპელაციოში აღნიშნულია ბოლო თვეების განმავლობაში არაერთხელ დადასტურებული ფაქტი - უმე-სთვის ჩამორთმეული ეკლესიები ცარიელია და ბევრ მათგანში ღვთისმსახურება საერთოდ შეწყდა. პარალელურად, უმე-ის მორწმუნეები იკრიბებიან სხვადასხვა ადგილებში და აგრძელებენ ლოცვასა და ევქარისტიულ ცხოვრებას.

„ერთობლივი ლოცვა და ღვთისმსახურება, რომლებიც აერთიანებს ჩვენი ეკლესიის ათასობით მორწმუნეს მართლმადიდებლური სიწმინდეების ირგვლივ, მოწმობს, რომ შეუძლებელია ღვთის ხალხის იძულებითა და ცილისწამებით გადახვევა მათი რელიგიური მრწამსით განსაზღვრული გზიდან. ეს განსაკუთრებით თვალსაჩინოა, როცა ვხედავთ, რომ ეკლესიები, რომლებიც წაართვეს უკრაინის მართლმადიდებლური ეკლესიის მორწმუნეებს, ცარიელია დიდ დღესასწაულებზეც კი“, - ნათქვამია მიმართვაში.

ასევე მიმართვაში არის მკაცრი გაფრთხილება მათთვის, ვინც ბედავს ხელის აწევას ჩვენს სალოცავებზე. ნათქვამია, რომ ისინი ღიად უპირისპირდებიან ღმერთს: „ადამიანები, რომლებიც შეურაცყოფენ სიწმინდეებს, ამტვრევენ ტაძრის კარ-ფანჯარას, წმინდა სამსხვერპლოს არბევენ, ტაძრის ძალისმიერი გზით ჩამორთმევის დროს ფიზიკურ შეურაცყოფას აყენებენ მორწმუნეებს, არა მხოლოდ კურთხევას არ ითხოვს, არამედ ღიად უპირისპირდებიან ღმერთს.’’

ამავდროულად, ასეთი ადამიანები უკრაინის სახელმწიფო მტრები არიან. „ჩვენ ყველაფერს თავისი სახელი უნდა ვუწოდოთ: ეკლესიის დარბევის ინიციატორები და დამნაშავეები არიან უკრაინის სახელმწიფოს აშკარა სულიერი მტრები, რომელთა ქმედებები მხოლოდ ამძიმებს რუსული აგრესიის დესტრუქციულ შედეგებს. ბოლოს და ბოლოს ,,ნუ შეცდებით, ღმერთს ვერ შეურაცხყოფთ, რადგანაც ვინც რას დასთესს, მასვე მოიმკის“ (გალ. 6, 7), - ნათქვამია მიმართვაში.

თეზისი 3: სახელმწიფო არღვევს უკრაინის მთავარ სალოცავს, კიევ-პეჩერის ლავრას

ასევე მიმართვაში ცალკე არის საუბარი კიევ-პეჩერის ლავრის ირგვლივ შექმნილი ვითარების შესახებ: „არანაკლებ სამარცხვინო და შოკისმომგვრელი იყო, უკრაინის მოქალაქეებისათვის მსოფლიოს სხვადასხვა წერტილში, კულტურის სამინისტროს მიერ ორგანიზებული საქციელი, წმინდა მიძინების კიევ-პეჩერის ლავრის ირგვლივ შექმნილი სიტუაცია.’’

კულტურის სამინისტრო და მასზე დაქვემდებარებული ეროვნული ნაკრძალი, რომელიც შეიქმნა 1926 წელს სახალხო კომისართა ბოლშევიკური საბჭოს მიერ, დღეს თავისუფალ და დამოუკიდებელ უკრაინაში ართმევს ტერიტორიებს მონასტერს, კრძალავს ღვთისმსახურების ჩატარებას, არ აძლევს მორწმუნეებს უფლებას თაყვანი სცენ სალოცავებს. კიევ-პეჩერის ლავრაში დავანებულ სიწმინდეებს მუზეუმის ექსპონატებს უწოდებს. სხვა რა მტკიცებულებაა საჭირო იმისათვის, რომ დავრწმუნდეთ, რომ ეს არის ბოლშევიზმის ნამდვილი ზეიმი, ბოლშევიკების მიერ 1920-იან წლებში დაწყებული ანტიეკლესიური კამპანიის გაგრძელება?!

დისერტაცია 4: უმე არ უარყოფს თავის ეპისკოპოსებს, რომლებიც განიცდიან სისხლისსამართლებრივ დევნას

მიმართვაში ნათქვამია: „დღეს ეპისკოპოსებს, რომლებიც განიცდიან სისხლისსამართლებრივ დევნას და იძულებით უზღუდავენ სამწყსოსთან ურთიერთობას, საჭიროებენ სპეციალური ლოცვით მხარდაჭერას. როგორც ადვოკატები აღნიშნავენ, მათ წარდგენილ ბრალდებას სასამართლო საქმის მასალებში არ გააჩნია დამაჯერებელი მტკიცებულება, ხოლო მტკიცებულებების მოპოვების პროცესს და თავად სასამართლო პროცესს თან ახლავს უკრაინის კანონმდებლობის აშკარა დარღვევა“.

ამ სიტყვებს ერთვის იურისტების ნათქვამის ბმული, რომ უმე-ის ეპისკოპოსების მიმართ ბრალდებებს არანაირი საფუძველი არ აქვს. და, შესაბამისად, უმე მიიჩნევს, რომ მისი ეპისკოპოსების დევნა უკანონოა, ხოლო მათ მიმართ ბრალდებები უსაფუძვლო. და თუ რეალურად არ იდევნებიან სახელმწიფოს წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულისთვის, მაშინ რეალურად რისთვის დევნიან?

ამ კითხვაზე პასუხი ნათელია: ეს არის სამღვდელოების დაშინების და ეკლესიაზე ზეწოლის მცდელობა, რათა იგი მე-ში გადაიყვანონ. ყოველივე ამის შემდეგ, ყველასთვის სრულიად ნათელია, რომ ამ ეპისკოპოსებს შეეძლოთ თავისუფლება და თვით „პატრიოტების“ სტატუსიც კი ეყიდათ, მეუ-ს ხელმძღვანელის, სერგეი (ეპიფანე) დუმენკოს ორგანიზაციის დაქვემდებარებაში გადასვლის გამოცხადებით. როგორც უშიშროების ძალებმა, ისე მთავრობის წარმომადგენლებმა მათ ეს ღიად განუცხადეს. სინოდი ასევე მოუწოდებს დევნილი ეპისკოპოსების მხარდაჭერისკენ ლოცვით და  და მადლობას უხდის მათ, ვინც ამას აკეთებს, განსაკუთრებით, საზღვარგარეთ მცხოვრებ მრევლს.

თეზისი 5, ყველაზე მთავარი: ბოროტებაზე ბოროტებით ნუ უპასუხებ

 ეს აბზაცი იმდენად მნიშვნელოვანია, რომ საჭიროა მისი სრულად ციტირება: „ძვირფასო ძმებო და დებო! უფალმა დაგვლოცა ვიცხოვროთ დროში, რომელსაც განსაკუთრებით გვჭირდება სიყვარულით სავსე ცოცხალი რწმენა. უმე-ს მორწმუნეთა უფლებებისა და თავისუფლების, სახელმწიფო კანონმდებლობისა და საერთაშორისო ნორმების ფართომასშტაბიანი დარღვევის ფონზე ხშირად ჩნდება კითხვა: როგორ უნდა უპასუხონ მართლმადიდებელმა ამ გამოწვევებს? პასუხი თავად ჩვენმა უფალმა იესო ქრისტემ გაგვცა: ,,ხოლო მე გეუბნებით თქვენ: გიყვარდით თქვენი მტერნი; დალოცეთ თქვენი მაწყევარნი; კეთილი უყავით თქვენს მოძულეთ და ილოცეთ თქვენსავ მდევნელთა და შეურაცხმყოფელთათვის.’’ (მათე 5:44). ღვთისადმი მინდობით, ქრისტიანი „არა სიტყვით და ენით, არამედ საქმითა და ჭეშმარიტებით“ (1 იოანე 3:18) უნდა გამოავლინოს სიყვარული და სიკეთე სხვების მიმართ ამ თვისებების სრული დეფიციტის პირობებში.

ეკლესიის ისტორიის რთულ ისტორიულ პერიოდებში ქრისტიანულმა სიყვარულმა და სიკეთემ ყოველგვარი ბოროტების საპასუხოდ შეცვალა სამყარო და ეკლესიას შესთავაზა მისი აყვავების ახალი საფეხურები. ამიტომაც, ახლაც, ეკლესიის მომავალზე ზრუნვისას, თითოეულმა ჩვენგანმა ყურადღება უნდა გავამახვილოთ არა ჩვენდამი მტრულად განწყობილ ადამიანებთან ხმაურიან დაპირისპირებაზე, არამედ ჭეშმარიტად ვემსახუროთ ქრისტესა და მის ეკლესიას, რომელიც ქმედება და სიტყვა თვით სიყვარულს გამოხატავს."

აღვნიშნავთ, რომ უმე-ის სინოდი არ მოუწოდებს ძალადობაზე რეაგირებისკენ, ეკლესიების უკან დაბრუნების ან ზოგადად ეკლესიის მტრების მიმართ მტრულად განწობისკენ. არ მოუწოდებს შეურაცყოფის, პიზიკური ძალის გამოყენების საპირისპიროდ შურისძიებისკენ. უმე არც კი მოუწოდებს ძალის გამოყენებისკენ ეკლესიების მიტაცების ან სხვა უკანონო ან მორალურად დამაზიანებელი მეთოდების გამოყენების დროს. მთავარია, არც ტაძრის დაცვაა, არც ბრბოს ხმის გადაფარვა, არც წამიერი გამარჯვება ეკლესიის მდევნელებზე. მთავარია, ამ ყველაფრის მიუხედავად დარჩეთ ქრისტიანებად, ვაჩვენოთ ყველას და პირველ რიგში ჩვენს მტრებს, რომ ქრისტეს სწავლების ჭეშმარიტი მიმდევრები ვართ. და რაკი უფალმა გვიბრძანა, გვიყვარდეს ჩვენი მტრები, მაშინ ჩვენ გავაკეთებთ ჩვენი სულიერი ძალების მაქსიმუმს, რადაც არ უნდა დაგვიჯდეს ეს.
სვიატოგორსკის ლავრა - სტავროპიგიალური სტატუსი

ამიერიდან, წმინდა მიძინების სვიატოგორსკის ლავრა უშუალოდ დაექვემდებარება უმე-ის წინამძღვარს, მის უნეტარესს კიევისა და სრულიად უკრაინის მიტროპოლიტს სტავროპეგიური მონასტრის სტატუსში. მისი უნეტარესი ონუფრი იქნება სვიატოგორსკის ლავრის წმინდა არქიმანდრიტი, როგორც კიევ-პეჩერსკის და პოჩაევის ლავრებთან მიმართებაში. ამავდროულად, სვიატოგორსკის ლავრის ამჟამინდელი წინამძღვარი, სვიატოგორსკის მიტროპოლიტი არსენი, განაგრძობს მონასტრის მართვას, მაგრამ არა დონეცკის ეპარქიის, არამედ კიევის მიტროპოლიის ვიკარის სტატუსით. რა არის ამ გადაწყვეტილების არსი?

ჯერ ერთი, ინერგება ტრადიცია, რომლის მიხედვითაც ლავრის სტატუსის მქონე ყველა მონასტერი უშუალოდ ექვემდებარება კიევის მიტროპოლიტს. და მეორეც, ეს არის ერთგვარი დაზღვევა სხვა რელიგიური ორგანიზაციების შესაძლო ქმედებებისგან, რომლებსაც შესაძლოა სურდეთ ლავრაზე კონტროლის აღება. რა თქმა უნდა, სვიატოგორსკის ლავრის სტაუროპეგია არ იცავს ლავრას პოტენციური დარბევისგან, მაგრამ მიუხედავად ამისა, ყველა შესაძლო ზომა უნდა იქნას მიღებული, რაც უკრაინის სინოდმა გააკეთა.
გორლოვკის ვიკარევი გახდებიან კიევის ვიკარები

სინოდის გადაწყვეტილებით, დობროპოლსკის მთავარეპისკოპოსი სპირიდონი და ეპისკოპოსი კონსტანტინოვსკი პაისი დაინიშნა კიევის მიტროპოლიის ვიკარად. ისინი გააგრძელებენ გორლოვკის ეპარქიის სამრევლოების სულიერ ზრუნვას, მაგრამ ამ სამრევლოებს უკვე განსაზღვრავს სინოდი.

ამ გადაწყვეტილების მიზეზები იგივეა, რაც სვიატოგორსკის ლავრაზე მიღებული.

დონეცკის მიტროპოლიტი სინოდიდან გარიცხეს

ასევე, განხილვის შემდეგ სინოდმა გადაწყვიტა დონეცკის მიტროპოლიტი ილარიონი წმინდა სინოდის მუდმივი შემადგენლობიდან მოხსნას და მის ნაცვლად ტერნოპოლისა და კრემენეცის მიტროპოლიტი სერგი დაინიშნა. ეს გაკეთდა ფორმულირებით: „შეხვედრებში მონაწილეობის შესაძლებლობის არ ქონა“.

მართლაც, მიტროპოლიტი ილარიონი იმყოფება დროებით ოკუპირებულ დონეცკში და არ შეუძლია კიევში სინოდის სხდომებზე დასწრება, მაგრამ არსებობს ვიდეო ბმულით მონაწილეობის ფორმატი, რომელიც უკვე არაერთხელ იქნა გამოყენებული სინოდის მუშაობაში. ამიტომ, იგივე ლოგიკა უფრო დამაჯერებლად გამოიყურება: დონეცკის ეპისკოპოსზე ზეწოლის რისკი ახლა იმდენად დიდია, რომ სინოდის მუდმივი წევრობა შეუსაბამოა.

ეპისკოპოსი ლონგინი აღარ არის ბანჩენის მონასტრის წინამძღვარი

უმე-ის საინფორმაციო დეპარტამენტმა იტყობინება: ”გარდა ამისა, შეიცვალა ჩერნივცი-ბუკოვინის ეპარქიის წმინდა ამაღლების ბანჩენსკის მონასტრის წინამძღვარი”. ამ ცვლილების მიზეზი არ ზუსტდება, თუმცა მჟკ-ს წყაროების მიხედვით, მიზეზი ჯანმრთელობის მდგომარეობაა. 2023 წლის ივლისის ბოლოს ეპისკოპოსმა ლონგინმა მძიმე ინსულტი გადაიტანა. გარდა ამისა, მის საქმეს განიხილავს სასამართლო სრულიად გაყალბებული ბრალდებით. მიტროპოლიტი ლონგინი არის უკრაინის ყველაზე ჭეშმარიტი პატრიოტი, 400-ზე მეტი ნაშვილები ბავშვის მამა, რომელთაგან ბევრს განუკურნებელი დაავადებები ან საშინელი დაზიანებები აქვს. ააგო რამდენიმე ულამაზესი მონასტერი, უახლესი ტექნიკით აღჭურვილი საავადმყოფო, ყველასთვის ხელმისაწვდომი. ობლებისთვის განკუთვნილი შენობების მთელი კომპლექსი. მის სიკეთესა და წყალობაზე ლეგენდები დადის, მისი კეთილი საქმეები უთვალავია. ეს არის ადამიანი, რომელიც ისე ნათლად ატარებს სულიწმიდის მადლს, რომ ყველა, ვისაც მასთან მცირედი შეხებაც ჰქონია, გრძნობს ამას. ასეთი ადამიანის და მითუმეტეს უკრაინის გმირის სისხლისსამართლებრივი დევნა უკრაინის ხელისუფლების უდიდესი სირცხვილია.

ეჭვგარეშეა, რომ მიუხედავად მისი ფორმალური განთავისუფლებისა წმინდა ამაღლების ბანჩენის მონასტრის წინამძღვრის თანამდებობიდან, ეპისკოპოსი ლონგინი გააგრძელებს სულიერ ზრუნვას და ლოცვას ბერებსა და მონაზვნებზე, ექიმებზე, ექთნებზე, მრევლსა და ყველაზე, ვინც ეკლესიაში მოვა. ეპისკოპოს ლონგინის ავტორიტეტი ყოველთვის იქნება უმაღლეს დონეზე როგორც ბუკოვინაში, ასევე მთელ უკრაინაში, რუმინეთში და სადაც არ უნდა გაიგოთ მის შესახებ.

წმიდა სინოდის სხვა გადაწყვეტილებები

სინოდმა ასევე გადაწყვიტა:

• გაათავისუფლოს ოდესის ეპარქიის წმინდა პანტელეიმონის მონასტრის წინამძღვარი;
• ვინიცაში ელია წინასწარმეტყველის სახელობის მონასტრის მმართველის დანიშვნა;
• სოფ. დომბოკის, მუკაჩევოს ეპარქიის ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის მონასტრის მმარველის დანიშვნა;
• ბალტიის წმინდანთა კრების დღესასწაულის აღნიშვნა ოქტომბრის პირველ შაბათს.

და ბოლოს

და ბოლოს, გავიმეოროთ უმე-ის სინოდის მთავარი გზავნილი მორწმუნეებისთვის: ყველა ვითარებაში, ყველა კონფლიქტში, ყველა უკანონობაში, შეურაცხყოფაში, ძალადობაში და ყველაფერში - შეასრულონ ქრისტეს სიტყვები სიყვარულსა და თავმდაბლობაზე.