Ο αγώνας μου: Το «ψεύτικο συμβούλιο» και το Aγαθάγγελος-gate
Ο Ρώσος θεολόγος συνεχίζει να υποδαυλίζει μια σύγκρουση εναντίον του «λάθος» επισκόπου της UOC. Αναλύουμε κατά πόσο ο αγώνας του ανταποκρίνεται στις χριστιανικές αρχές.
Το άρθρο της ΕΟΔ σχετικά με την εκπομπή του πρώην κληρικού της UOC, π. Ντμίτρι Ματιένκο, και του θεολόγου της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, π. Γκεόργκι Μαξίμοφ, όπου εξετάστηκαν οι κατηγορίες τους κατά της ιεραρχίας της επισκοπής της Οδησσού, προκάλεσε μια πολύ οδυνηρή αντίδραση στη Μόσχα. Ο ιερέας Αντρέι Νόβικοφ αποκάλεσε τους υπαλλήλους της ΕΟΔ «πράκτορες της SBU», ο Γκεόργκι Μαξίμοφ και τα κανάλια Telegram που συνδέονται με αυτόν υπέβαλαν τη δημοσίευση και τον συντάκτη του άρθρου σε σκληρή κριτική στα όρια (και συχνά πέρα από αυτά) του επιτρεπτού.
Και δεδομένου ότι όλες οι προσπάθειες να απαντήσουμε στον π. Γεώργιο στο Telegram μπλοκαρίστηκαν από την πλευρά του, αποφασίσαμε να κάνουμε μια ακόμα δημοσίευση σχετικά με αυτό το θέμα. Και αυτό δεν είναι καθόλου μια προσπάθεια να οργανωθεί μια δημόσια «αναμέτρηση» με τον π. Γεώργιο. Ούτε θα υποστηρίξουμε το «τραμπούκικο» ύφος της προσβολής και ταπείνωσης του αντιπάλου που επέλεξε ο θεολόγος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας για τις δημοσιεύσεις του. Κατά τη γνώμη μας, υπάρχει ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα σε όλη αυτή την κατάσταση με τις εκκλήσεις προς τους Ουκρανούς ιερείς να μνημονεύουν τον Πατριάρχη «με κάθε κόστος» (συμπεριλαμβανομένου του κόστους της έναρξης σκανδάλων) και αξίζει να το εξετάσουμε λεπτομερώς.
Αρχικά, ας αναλύσουμε εν συντομία τις κατηγορίες για ψέματα που έκανε ο π. Γεώργιος στην ΕΟΔ στο κανάλι του στο Telegram.
«Ο σκουπιδότοπος ΕΟΔ είπε ψέματα ότι:
1. Σύμφωνα με ισχυρισμούς, ο π. Δημήτριος έγινε εφημέριος με δική του ελεύθερη βούληση και όχι με διάταγμα του Μητροπολίτη Αγαθαγγέλου.
2. Σύμφωνα με ισχυρισμούς, ήταν εφημέριος μέχρι το 2022.
3. Σύμφωνα με ισχυρισμούς, ταξίδεψε ως εφημέριος στο Ντονμπάς.
4. Σύμφωνα με ισχυρισμούς, φορούσε στο σπίτι στρατιωτική στολή με chevron», έγραψε ο θεολόγος και πρόσθεσε ότι αναμένει μια συγγνώμη από την ΕΟΔ για τη «συκοφαντία».
1. Ο π. Γεώργιος δημοσιεύει το Διάταγμα για την ευλογία για την Υπηρεσία Ιεροσύνης στη στρατιωτική μονάδα 1620 της 30ής Μαρτίου 2017 ως απόδειξη ότι ο Matienko στάλθηκε σε αυτή την υπηρεσία σε αναγκαστική μορφή. Και ίσως υπάρχει μια παρόμοια πρακτική στη Ρωσική Ομοσπονδία, αλλά όχι στην Ουκρανία. Σε καμία από τις επισκοπές της UOC οι επίσκοποι δεν διορίζουν βίαια εφημέριους απλώς και μόνο επειδή δεν έχει νόημα – δεν τους επιτρέπεται η είσοδος στις μονάδες ως «ιερείς της Μόσχας». Το 2017, ήταν δυνατό να γίνει εφημέριος μόνο μέσω προσωπικών επαφών με διοικητές. Δηλαδή, ο ιερέας έρχεται σε συνεννοήση με τον στρατό και στη συνέχεια υποβάλλει αίτηση στον επίσκοπό του. Αυτό ακριβώς συνέβη με τον Ματιένκο. Το γεγονός ότι ο ίδιος ζήτησε οικειοθελώς να φροντίσει τους στρατιώτες του ATO επιβεβαιώνεται επίσης από τον πρωθιερέα Ιλιά Μανίτα, ο οποίος ήταν μέντορας του π. Ντμίτρι.
2. Το διάταγμα είναι αόριστο, επομένως ίσχυε έως ότου απαγορεύτηκε στον π. Ντμίτρι η διακονία, δηλαδή μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022.
3. Ο π. Ντμίτρι Ματιένκο πήγε στο Ντονμπάς. Τουλάχιστον, αυτό ισχυρίζεται ο εφημέριος της επισκοπής της Οδησσού, π. Ιλιά Ματιένκο, ο οποίος ήταν μαζί του στο ATO.
4. Η επισκοπή επιβεβαιώνει επίσης ότι ο Ματιένκο κυκλοφορούσε γύρω στην Οδησσό με καμουφλάζ και μποτάκια. Και τόσο ενθουσιωδώς που του ζητήθηκε να φοράει στολή λιγότερο συχνά.
Και το θέμα εδώ δεν είναι ότι ο π. Γεώργιος σαφώς δεν ελέγχει την κατάσταση, κατά κάποιο τρόπο θα μπορούσε να είχε παραπλανηθεί από τον π. Ντμίτρι Ματιένκο. Το πρόβλημα είναι ο εξαιρετικά επιθετικός τόνος που ο π. Γεώργιος επέλεξε να προβεί σε καταγγελίες.
Αυτός ο ιερέας είναι ευρέως γνωστός τόσο στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία όσο και στο εξωτερικό. Το κανάλι του στο YouTube έχει περισσότερους από 100 χιλιάδες συνδρομητές και το κανάλι του στο Telegram είναι επίσης δημοφιλές. Τόσο οι θεατές όσο και οι αναγνώστες προσελκύονταν πάντα από την εξαιρετικά σωστή παρουσίαση των σκέψεών του, ακόμη και σε σχέση με τους ορκισμένους εχθρούς της Εκκλησίας.
Γιατί σε 8 (!) δημοσιεύσεις σχετικά με το θέμα «Οδησσός», ο θεολόγος ονομάζει την ΕΟΔ και μια άλλη πηγή, «Σχίσματα. Όχι», τίποτα άλλο παρά «ψεύτες», «σωρός σκουπιδιών», «σχισματικός σωρός σκουπιδιών» κ.λπ.; Εδώ και πολλά χρόνια, οι ειδήσεις και τα άρθρα της ΕΟΔ δημοσιεύονται από όλα τα μεγάλα εκκλησιαστικά μέσα ενημέρωσης της Ρωσικής Εκκλησίας, συμπεριλαμβανομένης της ιστοσελίδας του Πατριαρχείου Μόσχας. Όλοι γνωρίζουμε την έκφραση: πες μου ποιος είναι ο φίλος σου και θα σου πω ποιος είσαι. Είναι όλοι αυτοί οι πόροι επίσης «σχισματικοί», «ψεύτες» και «σκουπιδόχανα»;
Ωστόσο, ας επιστρέψουμε στη συζήτηση μεταξύ του π. Γεωργίου και του π. Ντμίτρι Ματιένκο. Αναρωτιόμασταν ήδη γιατί ήταν απαραίτητο να οργανωθεί αυτή η σκανδαλώδης εκπομπή ένα χρόνο μετά τη σύγκρουση και τη μετανάστευση. Όσον αφορά τον π. Ντμίτρι, μπορεί να υποτεθεί ότι προσέλκυσε την προσοχή στον εαυτό του για ορισμένους σκοπούς, προσπαθώντας να σχηματίσει την εικόνα ενός ιερέα-ήρωα που υπέφερε για την αλήθεια. Αλλά γιατί ο π. Γεώργιος χρειαζόταν την εκπομπή και γιατί ακολουθήθηκε από μια τόσο οδυνηρή αντίδραση σε ένα απολύτως σωστό άρθρο;
Η απάντηση πρέπει να αναζητηθεί σε μια φράση του Ματιένκο, όπου λέει ότι πολλοί ιερείς και πιστοί στην Ουκρανία είναι ευγνώμονες στον π. Γεώργιο για τις «πρώτες εκθέσεις» του, στις οποίες ο θεολόγος αποκάλεσε την UOC «σχίσμα» μετά τη Σύνοδο στη Θεοφανία. Γι' αυτό, ο Ματιένκο συγκρίνει τον π. Γεώργιο με τον Χριστό: «Και ιδού, όπως λέγεται στο Ευαγγέλιο, θα σας στείλω τον Παράκλητο, ο οποίος θα βάλει τα πάντα στα ράφια» (στο πρωτότυπο, «Κι εγώ θα παρακαλέσω τον Πατέρα να σας δώσει άλλον Παράκλητο, το Πνεύμα της Αλήθειας, ώστε να είναι για πάντα μαζί σας» (Ιωάννης 14:16)).
Αν κοιτάξουμε πίσω, βλέπουμε την ακόλουθη κατάσταση.
1. Ο π. Γεώργιος πείθει τους θεατές με τα βίντεό του ότι η UOC έχει γίνει σχισματική δομή μετά τη Σύνοδο στη Θεοφανία, αφού οι ενορίες εκεί δεν τιμούν τη μνήμη του Πατριάρχη Κυρίλλου. Και γι' αυτό, όπως μας διαβεβαιώνει, κοινωνούν εκεί «για καταδίκη».
2. Ο π. Ντμίτρι πήρε τα λόγια του π. Γεωργίου τόσο στενά που όταν ο Πατριάρχης δεν τιμήθηκε στην εκκλησία του, σταμάτησε τη λειτουργία και απέβαλε όλους εκείνους που συνέχισαν να προσεύχονται στη «μη μνημονεύουσα» λειτουργία (για την οποία απαγορεύτηκε).
3. Τώρα ο π. Γεώργιος και ο π. Ντμίτρι πείθουν όλους τους ιερείς στην Ουκρανία «που καταλαβαίνουν ότι αυτό (σ.σ. η UOC) είναι σχίσμα», για να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Ματιένκο. Ο συλλογισμός είναι απλός και λογικός – η απαγόρευση για τον Ματιένκο έχει αρθεί, και θα αρθείτε και εσείς.
4. Όσοι επικρίνουν δημόσια αυτή τη θέση «καταγγέλλονται» από τον π. Γκεόργκι Μαξίμοφ με τα τελευταία του λόγια.
Αν κοιτάξουμε την κατάσταση από έξω, έχουμε την εντύπωση ότι ο π. Γεώργιος έχει γίνει ο ηγέτης μιας συγκεκριμένης ομάδας στην οποία μεταδίδει τις ιδέες του και περιμένει την εφαρμογή τους. Το «πρώτο χελιδόνι» ήταν ο π. Ντμίτρι Ματιένκο.
Αλλά ας αναρωτηθούμε μερικές απλές ερωτήσεις.
Ερώτηση πρώτη: Τι πέτυχε ο π. Ντμίτρι όταν ακολούθησε τις κλήσεις του Μαξίμοφ; Ξεκίνησε ένα σκάνδαλο, έπεισε το ποίμνιό του να «βγάλει» την εκκλησία, αλλά στη συνέχεια την άφησε και πήγε σε άλλη χώρα, από όπου έριξε τόνους λάσπης στον επίσκοπό του. Και η μοίρα του Ματιένκο αποδείχθηκε καλά - υποστηρίχθηκε από τον Μαξίμοφ και τον βοήθησε να πάει στο υπέροχο νησί του Μαυρίκιου. Υπάρχουν όμως εντελώς διαφορετικά παραδείγματα, όπου Ουκρανοί ιερείς, πιστεύοντας τον π. Γεώργιο και μη θέλοντας να είναι «σε σχίσμα», έφυγαν στη Ρωσική Ομοσπονδία, αλλά βρέθηκαν στο έλεος της μοίρας. Όλοι τους «ως ένδειξη ευγνωμοσύνης» υπολόγιζαν σε μια συγκεκριμένη θέση και άξιες ενορίες στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά οι προσδοκίες τους δεν εξελίχθηκαν πάντα όπως περίμεναν.
Μερικοί βρέθηκαν σε πολύ μακρινα μέρη, για παράδειγμα, στην επισκοπή Solikamsk, και μερικοί, έχοντας περιπλανηθεί σε ξένη γη, επέστρεψαν στην πατρίδα τους, αλλά δεν υπήρχε θέση εκεί. Για παράδειγμα, ο ιερέας της επισκοπής της Οδησσού, Oleg M., μετά από τέτοια ταξίδια σε αναζήτηση ενός νέου τόπου, δεν μπορούσε να βρει τίποτα, αλλά υπονόμευσε την υγεία του. Και παρόλο που έχει επιστρέψει στην Οδησσό, δεν μπορεί πλέον να λειτουργήσει.
Ερώτηση δεύτερη: σε τι χρησιμεύουν όλα αυτά; Για να ξεφύγουμε από το σχίσμα; Ο Μαξίμοφ και ο Ματιένκο αποκαλούν ευθέως την UOC «σχισματική», η Σύνοδός της – μια «ψευδής Σύνοδος». Αλλά ας ρίξουμε μια ματιά στο εκκλησιαστικό ημερολόγιο της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας – 2024, στο οποίο οι επίσκοποι της UOC περιλαμβάνονται στην επισκοπή της Ρωσικής Εκκλησίας. Και δεν λέμε τώρα πώς αξιολογεί η UOC αυτή την πράξη, ας σκεφτούμε λογικά – αν το Πατριαρχείο ενεργεί έτσι, θεωρούν αυτούς τους επισκόπους σχισματικούς;
Εάν οι αποφάσεις των Συνόδων της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας αναφέρονται στις αποφάσεις της Συνόδου της Θεοφανίας, μπορεί να ονομαστεί «ψευδής Σύνοδος»;
Και είναι καθόλου απαραίτητο να αντιτάξουμε τη γνώμη μας στη γνώμη της ιεραρχίας; Γιατί ο Πατριάρχης Κύριλλος πιστεύει ότι είναι δυνατόν να κοινωνήσουμε στις εκκλησίες της UOC, αλλά ο π. Γεώργιος λέει ότι είναι αδύνατο; Γιατί, μετά τη Σύνοδο, ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας δήλωσε ότι «με τις αποφάσεις της, η UOC μαρτυρεί την πλήρη αυτοδιοίκησή της» και ο Μαξίμοφ μιλά με βεβαιότητα για σχίσμα;
Ερώτηση τρίτη: Πρέπει ένας Χριστιανός να επιζητεί ειρήνη ή εχθρότητα;
Υπάρχει πόλεμος στην Ουκρανία σήμερα. Οι σχέσεις μεταξύ των δύο λαών, συμπεριλαμβανομένων των μελών της Εκκλησίας, είναι τεταμένες. Και σε αυτό το πλαίσιο ο π. Γκεόργκι Μαξίμοφ προβάλλει ένα πρόγραμμα που προφανώς πυροδοτεί τα πάθη και μετά αρχίζει να «βομβαρδίζει» με δημοσιεύσεις που προσβάλλουν τους «εχθρούς». Επιπλέον, προσθέτει την ετικέτα «Αγαθάγγελος-gate» σε καθέ δημοσίευση του. Τι είναι όμως αυτή η λέξη;
Η Wikipedia μας λέει ότι η κατάληξη -gate χρησιμοποιείται στον τύπο για να αναφερθεί σε δημόσια πολιτικά σκάνδαλα παρόμοια με το σκάνδαλο Watergate, π.χ. Irangate, Monicagate, Kuchmagate, Kazakhgate κ.λπ.
Οι εμπνευστές όλων αυτών των σκανδάλων πέτυχαν ορισμένους στόχους: στο Monikagit – την απαξίωση και την παραίτηση του προέδρου των Η.Π.Α Μπιλ Κλίντον, στο Kuchmaget – την παραίτηση του Kuchma. Αποδεικνύεται ότι εξισώνοντας τις δραστηριότητές του με αυτές τις τεχνολογίες, ο θεολόγος της Εκκλησίας θέτει τον αγώνα του με τον επίσκοπο της Οδησσού στο επίπεδο των πολιτικών μαχών και σταθερά αναζωπύρωσε τον «πόλεμο» εναντίον του Μητροπολίτη Αγαθάγγελου.
Επιπλέον, στα «ορθόδοξα» κανάλια Telegram φιλικά προς τον Μαξίμοφ, τέτοια άθλια βδελύγματα για τον μητροπολίτη δημοσιεύονται μαζικά με την ίδια ετικέτα που είναι εντελώς αδύνατο να τα διαβάσετε.
Και ο θεολόγος μπορεί ειλικρινά να πιστεύει ότι υποκινείται από ευγενή κίνητρα σε αυτόν τον «πόλεμο». Αλλά ας θυμηθούμε ότι πρέπει να δοκιμάζουμε οποιαδήποτε από τις πιο «δίκαιες» πράξεις μας με τα λόγια της Αγίας Γραφής.
Επιπλέον, έχουμε μια πολύ πραγματική οδηγία γι' αυτό, με την οποία κάθε χριστιανός είναι εξοικειωμένος.
«Είναι ολοφάνερο ποια είναι τα αμαρτωλά έργα: Είναι η μοιχεία, η πορνεία, η ηθική ακαθαρσία, η αισχρότητα, η ειδωλολατρία, η μαγεία, οι έχθρες, οι φιλονικίες, οι ζήλιες, οι θυμοί, οι διαπληκτισμοί, οι διχόνοιες, τα σχίσματα, οι φθόνοι, οι φόνοι, οι μέθες, οι ασωτίες και τα παρόμοια. Σας προειδοποιώ, όπως σας προειδοποίησα κι άλλοτε: όσοι κάνουν τέτοια πράγματα δεν θα κληρονομήσουν τη βασιλεία του Θεού. Αντίθετα, ο καρπός του Αγίου Πνεύματος είναι η αγάπη», λέει ο Απόστολος Παύλος.
Ας σκεφτούμε ποιο μέρος αυτού του αποσπάσματος αντιστοιχεί στις προσβολές, τα σκάνδαλα και την ειλικρινή και συνεπή παρενόχληση του κανονικού επισκόπου από τον π. Γεώργιο. Και σε γενικές γραμμές, οι μεγάλης κλίμακας δραστηριότητές του εναντίον της «σχισματικής UOC»; Δραστηριότητες που έρχονται ακόμη και σε αντίθεση με την επίσημη θέση της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Θα οδηγήσει στην ενότητα των χριστιανών ή, αντίθετα, θα οξύνει την εχθρότητα και θα δημιουργήσει νέα σημεία σύγκρουσης;
Είναι σκόπιμο εδώ να θυμηθούμε τα άλλα διάσημα λόγια του Αποστόλου Παύλου: «Κι αν έχω της προφητείας το χάρισμα κι όλα κατέχω τα μυστήρια κι όλη τη γνώση, κι αν έχω ακόμα όλη την πίστη, έτσι που να μετακινώ βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα τίποτα».
Δεν γνωρίζουμε αν ο π. Γεώργιος έχει το χάρισμα της προφητείας, αλλά είναι σίγουρα ένας πολύ μορφωμένος και ικανός θεολόγος. Αλλά υπάρχει αγάπη σε όλη την «ουκρανική» του δραστηριότητα, σε όλο αυτόν τον «κανονικό» αγώνα; Ή είναι απλώς μια επιθυμία να αποδείξει στον κόσμο ότι έχει δίκιο;
Ο αείμνηστος Τιούτσεφ έχει ένα εντυπωσιακό επίγραμμα που όλοι πρέπει να θυμούνται. Και ειδικά για εκείνους που έχουν το δικό τους κοινό, τους οποίους οι άνθρωποι πιστεύουν και εμπιστεύονται άνευ όρων:
«Δεν μας δίνεται να προβλέψουμε,
Πώς θα αντηχήσει ο λόγος μας,
Και μας δίνεται συμπάθεια,
όπως μας δίνεται και χάρη...»
Συχνά μιλάμε για το πόσο τρομερό θα είναι να σταθούμε ενώπιον της κρίσης του Θεού για τις δικές μας αμαρτίες. Και το να λογοδοτήσεις για «αυτά τα μικρά» είναι τρεις φορές τρομακτικό.
