Η εκδίωξη της UOC από τη Λαύρα: μια πορεία προς τον σοβιετικό αθεϊσμό;

Στις 9 Αυγούστου 2023, το Οικονομικό Δικαστήριο του Κιέβου επικύρωσε τον τερματισμό της συμφωνίας δωρεάν χρήσης που είχε συναφθεί μεταξύ της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και του Εθνικού Αποθέματος «Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου», σύμφωνα με την οποία η UOC χρησιμοποιούσε τις εγκαταστάσεις της Λαύρας. Την επόμενη μέρα, το ίδιο δικαστήριο επέτρεψε στο κράτος να εκδιώξει τους μοναχούς από τη Λαύρα. Στις 11 Αυγούστου, το αποθεματικό απαγόρευσε στους πιστούς να εισέλθουν στο έδαφος της Κάτω Λαύρας. Και σύντομα το Υπουργείο Πολιτισμού έδιωξε τη Θεολογική Ακαδημία και το Σεμινάριο του Κιέβου από το έδαφος της Λαύρας. Την ίδια στιγμή, οι αρχές προσπαθούν να εκδιώξουν από τα κτίρια των ξενοδοχείων τους πιστούς που ζούσαν εκεί τις τελευταίες εβδομάδες. Εμποδίζονται από την παράδοση νερού, τροφίμων και φαρμάκων.

Όλα αυτά θυμίζουν στρατιωτικές τακτικές για την πολιορκία και την κατάληψη ενός εχθρικού φρουρίου. Αλλά στο ρόλο του εχθρού βρίσκονται οι πολίτες της Ουκρανίας, στους οποίους το Σύνταγμα δίνει το δικαίωμα στην ελευθερία της θρησκείας.

Ποιος είναι ο ιδιοκτήτης της Λαύρας;
Τώρα οι ουκρανικές αρχές τονίζουν εμφατικά ότι τα κτίρια της Λαύρας ανήκουν στο κράτος και συνεπώς αυτό έχει το δικαίωμα να τα διαθέτει κατά την κρίση του. Αλλά ας θυμηθούμε ότι το μοναστήρι έγινε του «κράτους» λιγότερο πριν από 100 χρόνια. Επιπλέον, στην πραγματικότητα καταλήφθηκε από το κράτος, οι ενέργειες του οποίου αναγνωρίζονται από τη σημερινή Ουκρανία ως σε μεγάλο βαθμό εγκληματικές. Αλλά στην περίπτωση της κατάληψης της Λαύρας, η μνήμη της σημερινής ουκρανικής κυβέρνησης εξαφανίζεται απότομα.

Η Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου ιδρύθηκε το 1051 από τον Άγιο Αντώνιο και από τότε ήταν πάντα ιδιοκτησία της Εκκλησίας, μέχρι τις 29 Σεπτεμβρίου 1926, όταν το Συμβούλιο των Λαϊκών Επιτρόπων της Ουκρανικής ΣΣΔ ενέκρινε ψήφισμα «Σχετικά με τον ορισμό της πρώην Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου ως ιστορικού και πολιτιστικού κρατικού αποθέματος και τη μετατροπή της σε Πανουκρανική Μουσειακή Πόλη». Εάν η αποκομμουνιστικοποίηση βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ουκρανία, τότε, λογικά, η απόφαση του Συμβουλίου των Επιτρόπων του Λαού του 1926 θα πρέπει να ακυρωθεί και η Λαύρα θα πρέπει να επιστρέψει στην ιδιοκτησία των νόμιμων ιδιοκτητών της. Οι νόμιμοι ιδιοκτήτες είναι η UOC, αλλά ίσως κάποιος να πει ότι αυτός ο τίτλος αμφισβητείται από την OCU, και σε αυτή το κράτος πρέπει να επιστρέψει τη Λαύρα. Δεν θα παράσχουμε αποδείξεις εδώ ότι η OCU δεν έχει δικαιώματα στη Λαύρα, θα πούμε μόνο ότι το κράτος δεν πρόκειται καν να της δώσει κάτι, το οποίο συζητείται παρακάτω.

Και πάλι, το 1926, οι Μπολσεβίκοι πήραν βίαια τη Λαύρα από την Εκκλησία και την παρέδωσαν στην οργάνωση που σήμερα ονομάζεται Εθνικό Απόθεμα «Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου». Με άλλα λόγια, το σημερινό αποθεματικό μπορεί δικαίως να ονομαστεί κληρονόμος των μπολσεβίκων, αφού έλαβε τα δικαιώματα στο μοναστήρι από την άθεη σοβιετική κυβέρνηση. Και τώρα αυτή η οργάνωση σπάει τη σύμβαση για δωρεάν χρήση και εκδιώκει από τη Λαύρα την Εκκλησία, η οποία είναι ο πραγματικός ιδιοκτήτης του μοναστηριού. Επιπλέον, το κάνει τόσο αδέξια από νομική άποψη, ώστε κάθε αμερόληπτος δικηγόρος, και ακόμη περισσότερο ένας δικαστής, πρέπει να αναγνωρίσει την παρανομία μιας τέτοιας απέλασης. Αλλά τα δικαστήρια στην Ουκρανία εξακολουθούν να εξετάζουν την υπόθεση διαφορετικά. Θα ήθελα να το πιστεύω αυτό προς το παρόν.

Ο δικηγόρος της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου, π. Νικήτα Τσεκμάν, δήλωσε ότι «ήταν αφελές να περιμένουμε μια διαφορετική απόφαση στην υπόθεση όταν εμπλέκεται ολόκληρος ο διοικητικός μηχανισμός προκειμένου να στερηθεί η Μονή το δικαίωμα να διεξάγει θρησκευτικές δραστηριότητες». Ωστόσο, ο παράνομος χαρακτήρας αυτής της απόφασης είναι προφανής. Εξάλλου, η συμφωνία για την άσκοπη χρήση της περιουσίας της Λαύρας καταγγέλθηκε μονομερώς από την Εφεδρεία λόγω του υποτιθέμενου γεγονότος ότι η μονή «διατήρησε την περιουσία σε κακή κατάσταση», πράγμα που σημαίνει ότι «παραβίασε τους όρους της Συμφωνίας».

Η Εφεδρεία δεν παρείχε κανένα αποδεικτικό στοιχείο για αυτό, και δεν μπορούσε να το παράσχει λόγω της απουσίας τους. Υπάρχουν όμως πολλές αποδείξεις για το αντίθετο. Ο καθένας μπορεί να έρθει στη Λαύρα και να δει πόσο προσεκτικά το μοναστήρι αντιμετώπισε την περιουσία της Λαύρας, πώς οι ναοί και άλλοι χώροι αποκαταστάθηκαν κυριολεκτικά από τα ερείπια και δεν δαπανήθηκε ούτε μια δεκάρα κρατικών χρημάτων γι’αυτό. Ακόμη και τα αντιεκκλησιαστικά κανάλια, στα ρεπορτάζ τους από τη Λαύρα, δείχνουν πόσο καλύτερη είναι η Κάτω Λαύρα, στην οποία βρίσκεται το μοναστήρι, από την Άνω Λαύρα, στην οποία φιλοξενείται η Εφεδρεία.

Η κατάσταση της Λαύρας, στην οποία παραλήφθηκε από το μοναστήρι μετά την ΕΣΣΔ. Φωτογραφία: Εκπαιδευτικό Τμήμα UOC

Η κατάσταση της Λαύρας σήμερα. Φωτογραφία: wikipedia.org

Είναι ακόμη εκπληκτικό το γεγονός ότι το Οικονομικό Δικαστήριο του Κιέβου αποφάσισε να αντικρούσει μια τόσο προφανή κατάσταση. Θέλω να πιστεύω ότι το δευτεροβάθμιο δικαστήριο θα αλλάξει αυτήν την απόφαση. Ωστόσο, ενώ η εκδίκαση της υπόθεσης βρίσκεται σε εξέλιξη, η απόφαση του Οικονομικού Δικαστηρίου δεν έχει τεθεί σε ισχύ, πράγμα που σημαίνει ότι η σύμβαση για δωρεάν χρήση θεωρείται έγκυρη. Ωστόσο, παρά το γεγονός αυτό, υπάρχει περαιτέρω ανομία.

Εκδίωξη από την Κάτω Λαύρα
Εκπρόσωποι της Εφεδρείας και των υπηρεσιών επιβολής του νόμου σφραγίζουν τα κτίρια της Λαύρας και εμποδίζουν την πρόσβαση στο μοναστήρι. Ωστόσο, οι κρατικοί αξιωματούχοι ασχολήθηκαν με αυτό ακόμη και πριν από την απόφαση του Οικονομικού Δικαστηρίου.

Για παράδειγμα, στις 19 Απριλίου 2023, μια επιτροπή του Υπουργείου Πολιτισμού έσπασε τις πόρτες στο 39ο κτίριο της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου με λοστό και τροχό. Αυτό το είπε ένας από τους κατοίκους του μοναστηριού. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τον ίδιο, οι αρχές με τη βοήθεια ενός τροχού έκοψαν τις κλειδαριές και στη συνέχεια σφράγισαν τις εγκαταστάσεις. «Ήταν όλα με Βούλγαρους και χωρίς έγγραφα. Η αστυνομία προστατεύει αυτούς τους άνομους ανθρώπους και το «1+1» το βγάζει», είπε ο μοναχός της Λαύρας.

Και στις 6 Ιουλίου 2023, πραγματοποιήθηκε μια πραγματική κατάληψη της Λαύρας. Έμοιαζε με στρατιωτική επιχείρηση. Την προηγούμενη ημέρα, οι αρχές ανακοίνωσαν ότι η πρόσβαση στην Κάτω Λαύρα θα ξεκινούσε μόνο από τις 9:00 π.μ. Αλλά ήδη στις 6 η ώρα η αστυνομία μπλόκαρε την είσοδο και οι κόκκινοι μπερέδες μπήκαν στη Λαύρα με όπλα στα χέρια τους. Οι πιστοί που βρίσκονταν στη Λαύρα αποκλείστηκαν. Εκπρόσωποι των αρχών άρχισαν να σπάνε τις πόρτες στα μοναστικά κτίρια. Όσοι προσπάθησαν να αποτρέψουν αυτή την ανομία (επαναλαμβάνουμε, όλα αυτά συνέβησαν χωρίς δικαστική απόφαση ή άλλη αρμόδια αρχή) σύρθηκαν μακριά από τις πόρτες, μερικοί κρατήθηκαν σε σκληρές συνθήκες. Ακόμη και γυναίκες που προσπάθησαν να υπερασπιστούν τη Λαύρα, δεν στάθηκαν στην τελετή. Ως αποτέλεσμα, οι κόκκινοι μπερέδες πήραν τον έλεγχο του 70ου κτιρίου, της κατοικίας του Μακαριωτάτου Ονούφριου, στην οποία έσπασαν τις πόρτες και άλλαξαν τις κλειδαριές. Το ίδιο έγινε και με το 69ο και το 71ο τμήμα.

Την ίδια ημέρα, 6 Ιουλίου 2023, οι αρχές ανακοίνωσαν ότι η Λαύρα ήταν κλειστή μέχρι τις 11 το πρωί. Εξαιτίας αυτού, όλοι όσοι έρχονταν στη Λειτουργία στην εκκλησία της Λαύρας του Αγαπήτ των Σπηλαίων αναγκάζονταν να στέκονται στο δρόμο πίσω από το φράχτη και να λαμβάνουν τη Θεία Κοινωνία μέσα από τα κάγκελα.

Κοινωνία στη Λαύρα μέσα από τα κάγκελα. Φωτογραφία: στιγμιότυπο οθόνης του βίντεο της υπηρεσίας Τύπου της UOC

Ταυτόχρονα, το Σύνταγμα της Ουκρανίας δηλώνει σαφώς ότι οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να «εκτελούν ελεύθερα ατομικές ή συλλογικά θρησκευτικές λατρείες και τελετουργικές τελετές, να διεξάγουν θρησκευτικές δραστηριότητες». Ναι, αυτό το δικαίωμα έχει περιορισμούς, αλλά, πρώτον, πρέπει να διατυπώνονται στον νόμο και, δεύτερον, πρέπει να υπάρχει πραγματική απειλή για τη διασφάλιση της δημόσιας τάξης, της υγείας και της ηθικής του πληθυσμού ή για την προστασία των δικαιωμάτων και των ελευθεριών άλλων ανθρώπων. Σε αυτή την περίπτωση, παρατηρήσαμε μια κατάφωρη παραβίαση των κανόνων του Συντάγματος. Και αυτό σε μια χώρα που ελπίζει να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση!

Όχι στους ιεροσπουδαστές και τον Μακαριώτατο Ονούφριο
Στις 11 Αυγούστου 2023, το προσωπικό της Εφεδρείας, μαζί με αστυνομικούς, σφράγισαν τα ξενοδοχειακά κτίρια της Λαύρας, 54 και 58, στα οποία βρίσκονταν οι προσκυνητές.

Οι πιστοί διαβάζουν προσευχές στα μπλοκαρισμένα κτίρια της Λαύρας. Φωτογραφία: Channel 24

Είχαν προειδοποιηθεί ότι μόλις έφευγαν από τα κτίρια, δεν θα μπορούσαν να επιστρέψουν. Καταρτίστηκαν κατάλογοι εκείνων στους οποίους επετράπη η είσοδος στη Λαύρα και μεταξύ αυτών δεν υπήρχε ... Ο Προκαθήμενος της UOC, Μακαριώτατος Ονούφριος, και ο Διαχειριστής των Υποθέσεων, Μητροπολίτης Αντώνιος.

Ο Μητροπολίτης Κλήμης, Πρόεδρος του Συνοδικού Τμήματος Πληροφόρησης και Εκπαίδευσης της UOC, είπε ότι το Υπουργείο Πολιτισμού, εκπροσωπούμενο από την Εφεδρεία, έχει δημιουργήσει καταλόγους προσώπων που μπορούν να γίνουν δεκτά στο έδαφος της Λαύρας. Αυτοί οι κατάλογοι περιελάμβαναν μόνο μοναχούς-ιερείς και δεν περιελάμβαναν ιεροσπουδαστές και άλλους δόκιμους της μονής, καθώς και τον Μητροπολίτη Ονούφριο. «Επίσης, απαγορεύεται η πρόσβαση στο έδαφος της Λαύρας στον Προκαθήμενο της UOC, Μητροπολίτη Ονούφριο, και στον διαχειριστή της UOC, Μητροπολίτη Αντώνιο», δήλωσε ο Μητροπολίτης Κλήμης.

Επιπλέον, ο επίσκοπος Κλήμης είπε ότι οι αξιωματικοί επιβολής του νόμου μπλόκαραν αρκετές αποθήκες στις οποίες αποθηκεύονταν τρόφιμα. «Στο έδαφος της Λαύρας υπάρχουν κελάρια όπου αποθηκεύονται τρόφιμα. Πριν από λίγες ημέρες, οι αστυνομικοί απέκλεισαν αυτές τις εγκαταστάσεις και τώρα δεν έχουμε πρόσβαση σε αυτές τις αποθήκες», είπε. Ποιο είναι το όνομα της κατάστασης όταν οι αρχές στερούν από τους ανθρώπους την πρόσβαση σε τρόφιμα;

Επιπλέον, εάν η είσοδος στη Λαύρα δεν παρέχεται για τον Μακαριώτατο Ονούφριο, ωστόσο στις 15 Αυγούστου 2023 ο «εν ενεργεία ηγούμενος της Λαύρας OCU» Αβραάμη Λότις μπόρεσε να εισέλθει στην κατοικία του Μητροπολίτη Ονούφριο (είναι 70ο κτίριο της Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου) χωρίς εμπόδια, σπάζοντας τη σφραγίδα της Εφεδρείας από την πόρτα.

Ο Λότις ανοίγει τις πόρτες της κατοικίας του Μητροπολίτη Ονούφριου στη Λαύρα. Φωτογραφία: Κανάλι τηλεγραφήματος Pramikha

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Λότις είχε τα κλειδιά του κτιρίου. Οι αξιωματικοί επιβολής του νόμου δεν παρενέβησαν στις ενέργειές του.

Στις 18 Αυγούστου 2023, το Υπουργείο Πολιτισμού απέστειλε επιστολές στη Θεολογική Ακαδημία και Ιερατική Σχολή Κιέβου, αναφέροντας ότι οι δάσκαλοι, οι φοιτητές και το προσωπικό των Θεολογικών Σχολών του Κιέβου ορίζονται ως επισκέπτες στη Λαύρα και ως εκ τούτου δεν τους επιτρέπεται η πρόσβαση στο έδαφος της μονής και στα κτίρια της Ακαδημίας. Στις 25 Αυγούστου 2023, το Υπουργείο επαναβεβαίωσε τη θέση του απορρίπτοντας το αίτημα μαθητών και εκπαιδευτικών της Θεολογικής Ακαδημίας και Σχολής του Κιέβου να τους παρέχεται απρόσκοπτη πρόσβαση στα εκπαιδευτικά κτίρια.

Ταυτόχρονα, παρά το γεγονός ότι η Εκκλησία εκδιώκεται από τη Λαύρα, η Διεύθυνση της Εφεδρείας επιμένει ότι η UOC συνεχίζει να πληρώνει όλους τους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας.

Η τακτική της σταδιακής εκδίωξης της UOC από τη Λαύρα αποδίδει σταδιακά καρπούς, η Λαύρα αδειάζει και κανείς εκτός από την Εκκλησία, σε γενικές γραμμές, δεν τη χρειάζεται ως ιερό αντικείμενο.

Άδεια Λαύρα
Ενδεικτική ήταν η λειτουργία της OCU την παραμονή της εορτής της Μεταμορφώσεως του Κυρίου στην Τράπεζα της Λαύρας, από την οποία η UOC εκδιώχθηκε πριν από έξι και πλέον μήνες. Νωρίτερα την ίδια ημέρα, δεν υπήρχε πουθενά να πέσει καρφίτσα, χιλιάδες πιστοί προσευχήθηκαν στη λειτουργία. Και το 2023, όταν ο «εν ενεργεία ηγούμενος της Λαύρας της OCU» Αβραάμη Λότις πραγματοποίησε μια εορταστική ολονύκτια αγρυπνία στην Εκκλησία της Τραπεζαρίας, η εικόνα ήταν κάπως έτσι.

Πανηγυρική «λατρεία» της OCU για τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος στον Ιερό Ναό της Λαύρας. Φωτογραφία: UOJ

Ο πρόεδρος της OCU, Ivan (Yevstratiy) Zorya, αντέδρασε σε αυτή την προφανή ντροπή με έναν πολύ πρωτότυπο τρόπο. Είπε ότι η επιθυμία για «έξτρα» είναι ένα από τα σημάδια του «ρωσικού κόσμου» και η «ουκρανική εκκλησία» του στερείται ενός τέτοιου μειονεκτήματος. «Όταν σταυρώθηκε ο Χριστός, το πλήθος φώναξε «σταύρωσε». Όταν ο Χριστός αναστήθηκε, μόνο λίγοι άνθρωποι ήταν μάρτυρες», είπε ο Ζόρια. Μια πολύ ανεπιτυχής προσπάθεια να εξηγηθεί με κάποιο τρόπο γιατί οι πολίτες της Ουκρανίας δεν θέλουν να επισκεφθούν εκκλησίες «απελευθερωμένες» από την UOC.

Στα τέλη Ιουνίου 2023, ο τότε υπουργός Πολιτισμού, Oleksandr Tkachenko, δήλωσε ότι η Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου υποτίθεται ότι ήταν «κλειστή για τους Ουκρανούς για πολύ καιρό», αλλά τώρα το υπουργείο την κορεάζει με ουκρανικές έννοιες που υπήρχαν εκεί «από την αρχή της δημιουργίας της». Σύμφωνα με τον υπουργό, «η Λαύρα γίνεται ουκρανική». Η ντροπή με την άδεια Εκκλησία της Τράπεζας κατά τη λειτουργία της OCU στην εορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος κατέδειξε πολύ καθαρά τις αυταπάτες του πρώην ιερέα. Οι Ουκρανοί πήγαν στη Λαύρα κατά χιλιάδες όταν, σύμφωνα με τον ίδιο, ήταν «κλειστή» γι 'αυτούς και για κάποιο λόγο αρνήθηκαν να πάνε όταν ο A. Tkachenko και άλλοι σαν αυτόν την άνοιξαν.

«Επαναπροσδιορισμός» της Λαύρας
Αλλά σοβαρά, είναι ήδη προφανές σε όλους ότι κανείς δεν χρειάζεται την OCU στη Λαύρα. Ακόμη και το αποθεματικό. Οι αρχές έχουν εντελώς διαφορετικά σχέδια για τη Λαύρα.

Στα τέλη Ιουλίου 2023, ο πρώην υπουργός Πολιτισμού Α. Τκατσένκο δήλωσε σε συνέντευξή του στο BBC ότι η σημασία της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου έγκειται στη θέση της μεταξύ του Μουσείου του Χολοντόμορ και της «Πατρίδας», δηλαδή δύο αντικειμένων δημόσιας ιστορικής αλλά όχι θρησκευτικής σημασίας. Ο αξιωματούχος είπε ότι «η διοίκηση του μουσείου έχει αναπτύξει μια ιδέα ενός νέου οράματος της σύγχρονης Λαύρας ως πολιτιστικού, εκπαιδευτικού, πνευματικού κέντρου, σχεδιασμένου για πολλά χρόνια».

Σύμφωνα με τον ίδιο, χάρη στην ηγεσία του, «η Λαύρα άρχισε να ζωντανεύει, συναυλίες ιερής μουσικής, εκθέσεις, σχέδια για την ολοκλήρωση της εκκλησίας Mazepa και τη δημιουργία του Μουσείου Mazepa εκεί διοργανώνονται στο έδαφός της». Τα τελευταία λόγια προδίδουν τις πραγματικές προθέσεις των αρχών σχετικά με τη Λαύρα, επειδή πρόκειται ακόμη και να ολοκληρώσουν την κατασκευή της «εκκλησίας Μαζέπα» για να στεγάσουν ένα μουσείο εκεί. Νωρίτερα, ο Α. Τκατσένκο ανακοίνωσε την επιθυμία του να μετατρέψει τη Λαύρα σε κέντρο λαϊκής τέχνης. Και όμως, σύμφωνα με τον πρώην υπουργό, «στο έδαφος της Λαύρας υπάρχει ένα κομψό μέρος για το Πάνθεον των Ηρώων». Δεν υποστηρίζουμε ότι το Πάνθεον των Ηρώων στην Ουκρανία πρέπει να υπάρχει, όπως σε πολλά άλλα κράτη, αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος που ο Άγιος Αντώνιος των Σπηλαίων ίδρυσε τη Λαύρα.

Ένα άλλο κοσμικό έργο, η συζήτηση του οποίου βρίσκεται ήδη σε πλήρη εξέλιξη, είναι η δημιουργία ενός κέντρου αποκατάστασης για τους στρατιωτικούς στη Λαύρα. Τον Μάιο του 2023, ο αναπληρωτής διευθυντής της Εφεδρείας της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου M. Ostapenko πραγματοποίησε συνομιλίες με την παραϊατρική Yulia Paevska («Taira») για τη δημιουργία κέντρου αποκατάστασης για στρατιώτες των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας στο έδαφος της Κάτω Λαύρας. Επιθεώρησαν ακόμη και μεμονωμένες εγκαταστάσεις (που αποκαταστάθηκαν, υπενθυμίζουμε, από την UOC) για τη μεταφορά τους στο στρατό. Τον Αύγουστο του 2023, σε ενημέρωση των μέσων ενημέρωσης, επανέλαβε αυτή την ιδέα, δηλώνοντας ότι αφαιρούσε κτίρια από το μοναστήρι για να εγκαταστήσει φυλακισμένους και τραυματίες που χρειάζονται «πνευματική αποκατάσταση». Σύμφωνα με τον ίδιο, το κράτος «δεν έχει τέτοιες εγκαταστάσεις τώρα» (;;;), αλλά στη Λαύρα υπάρχουν ξενοδοχεία που μπορούν να «χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες των στρατιωτικών, των τραυματιών, των κρατουμένων».

Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι ο αθεϊσμός 2.0
Αυτό δεν είναι υπερβολή, επειδή οι αρχές επαναλαμβάνουν τα βήματα των μπολσεβίκων ένα προς ένα. Και πάλι, δεν υποστηρίζουμε ότι ο στρατός, και όχι μόνο αυτοί, χρειάζονται αποκατάσταση. Αλλά τα περάσαμε ήδη όλα αυτά στη δεκαετία του 1920 υπό σοβιετική κυριαρχία. Ακριβώς εκατό χρόνια πριν, το 1923, οι μπολσεβίκοι οργάνωσαν ένα κέντρο αποκατάστασης στη Λαύρα για τους ανάπηρους της επανάστασης και τα θύματα του εμφυλίου πολέμου, το οποίο ονομάστηκε Ανάπηρη Πόλη. Η Λαύρα στέγαζε επίσης το Μουσείο Λατρειών και Καθημερινής Ζωής, ένα εργοστάσιο προσθετικής, ένα βιομηχανικό αρτέλι, πολυτεχνικά μαθήματα για άτομα με ειδικές ανάγκες και μια σειρά από άλλα επιστημονικά, πολιτιστικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα. Περισσότερα για αυτό στο άρθρο «Η εκδίωξη της Εκκλησίας από τη Λαύρα: Εντυπωσιακοί παραλληλισμοί με τον εικοστό αιώνα».

Τι προέκυψε τελικά; Τίποτα καλό. Όλοι αυτοί οι θεσμοί έχουν βυθιστεί με ασφάλεια στη λήθη και η ίδια η Λαύρα παραδόθηκε στην Εκκλησία το 1988 σε ερειπωμένη κατάσταση.

Η ερειπωμένη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου. Φωτογραφία: segodnya.ua

Ναι, ο καθεδρικός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου ανατινάχθηκε από τους Γερμανούς το 1941, αλλά όλα τα άλλα είναι έργο των αρχών της τότε σοβιετικής Ουκρανίας. Και πάλι, παρά το γεγονός ότι στη δεκαετία του 1920 οι Μπολσεβίκοι έφτιαχναν το σχέδιο της λεγόμενης Ανακαινιστικής Εκκλησίας, οι άνθρωποι δεν πήγαν εκεί, όπως δεν πηγαίνουν στην OCU σήμερα (βλ. φωτογραφία από την Θεία Λειτουργεία του Λότις).

Εάν ο Θεός επιτρέψει την πλήρη εκδίωξη της Εκκλησίας από τη Λαύρα, τότε μπορεί να υποτεθεί ότι πολλοί κοσμικοί θεσμοί θα εγκατασταθούν εκεί. Ακόμα και χωρίς το γεγονός ότι ορισμένα δωμάτια θα δοθούν στον Αβραάμη Λότις και στους λίγους ιερείς της OCU. Ο Α. Τκατσένκο μίλησε για μια τέτοια πιθανότητα όταν ήταν υπουργός Πολιτισμού. Αλλά είναι σαφές σε όλους ότι η OCU δεν έχει ούτε το προσωπικό ούτε την οικονομική δυνατότητα να διατηρήσει τουλάχιστον τη Λαύρα στην καλή κατάσταση στην οποία την οδήγησε η UOC, για να μην αναφέρουμε την περαιτέρω αποκατάσταση. Αλλά τα κοσμικά ιδρύματα θα φροντίσουν σωστά το θρησκευτικό ιερό του ουκρανικού λαού; Το ερώτημα είναι ρητορικό. Τα αποτελέσματα μιας τέτοιας φροντίδας στον εικοστό αιώνα είναι προφανή.

Μπορούμε να υποθέσουμε ότι στο τέλος η Λαύρα θα αντιμετωπίσει την ίδια κατάσταση στην οποία οδηγήθηκε από τους Μπολσεβίκους και από την οποία ανατράφηκε από τους μοναχούς και τους πιστούς της UOC. Την τελευταία φορά, χρειάστηκαν 60 χρόνια για να αναβιώσει η Εκκλησία εκεί. Πόσο θα επιτρέψει ο Θεός αυτή τη φορά, δεν μπορούμε να ξέρουμε. Αλλά δεν έχουμε καμία αμφιβολία ότι τόσο οι αδελφοί όσο και ο λαός του Θεού θα προσευχηθούν και πάλι ελεύθερα στη Λαύρα.