Τι εμποδίζει τους «άσωτους ποιμένες» να μετανοήσουν;
Μετά τον σχηματισμό της OCU η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη, αλλά κάτι δεκάδες κληρικών έφυγαν ωστόσο σε σχίσμα. Μπορούν να μετανοήσουν και να επιστρέψουν;
Αυτό το άρθρο θα επικεντρωθεί σε εκείνους τους πρώην ιερείς της UOC που, για έναν ή τον άλλο λόγο, μεταφέρθηκαν στην OCU (του Επιφάνιου – συντ.) μετά τη δημιουργία της στα τέλη του 2018. Υπάρχουν τέτοιες σε διαφορετικές επισκοπές, αλλά θα κοιτάξουμε της Βίνιτσας ως παράδειγμα. Πρώτον, επειδή η διάθεση σε αυτήν τη συγκεκριμένη επισκοπή έγινε γνωστή στον συντάκτη του άρθρου από προσωπικές συνομιλίες, και δεύτερον, επειδή αυτή είναι η μόνη επισκοπή της UOC, ο κυβερνών επίσκοπος της οποίας μεταφέρθηκε στην OCU, κάτι που άφησε το σήμα του σε ό, τι συμβαίνει.
Περί προδοσίας του επισκόπου Βίνιτσα
Στις 15 Δεκεμβρίου 2018 ο Μητροπολίτης Βίνιτσα και Μπάρ Συμεών (Σοτσάτσκι) ξεκίνησε από τη Βίνιτσα για το Κίεβο για το λεγόμενο «Συμβούλιο ενοποίησης» που συγκλήθηκε από τον Π. Ποροσένκο και τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο για την ίδρυση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας (OCU). Είναι απίθανο να τολμούσε να κάνει ένα τέτοιο βήμα εάν δεν ήταν σίγουρος ότι θα γίνει ο επικεφαλής της νέας θρησκευτικής δομής. Επιπλέον, δεν θα είχε πάει στο Κίεβο αν ήξερε τι είδους υποδοχή θα του έδινε ο κλήρος της επισκοπής Βίνιτσα μετά την επιστροφή του.
Την επόμενη μέρα μετά το «Συμβούλιο», κατά τη διάρκεια της Λειτουργίας στον Καθεδρικό Ναό της Μεταμορφώσεως στη Βίνιτσα, ο Σοτσάτσκι ενημέρωσε τους κληρικούς και τους ενορίτες για τη δημιουργία της OCU και για τη μετάβασή του σε αυτή τη δομή. Ο Συμεών κάλεσε όλους να ακολουθήσουν το παράδειγμά του, αλλά λίγοι ανταποκρίθηκαν στην κλήση. Ορισμένοι ιερείς από τον κλήρο του καθεδρικού ναού της Μεταμορφώσεως δεν παρευρέθηκαν καθόλου στη λειτουργία στις 16 Δεκεμβρίου και η συντριπτική πλειοψηφία αρνήθηκε να ακολουθήσει τον πρώην επίσκοπό τους μετά την αίτησή του για μεταφορά στην OCU. Όλοι οι κληρικοί της επισκοπής Βίνιτσα έκαναν το ίδιο. Λίγο καιρό αργότερα, σε μια συνέντευξη, ο Συμεών (Σοτσάτσκι) είπε με λύπη: «Έχω χάσει πολλά. Είχα 320 ενορίες, τώρα μου έμειναν 20. Είχα 280 ιερείς, τώρα μόνο 30».
Έχει περάσει ενάμισι χρόνος από αυτά τα γεγονότα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οι κληρικοί της επισκοπής Βίνιτσα, όπως, και ολόκληρης της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (του Ονούφριου – συντ.), υπέστησαν πολύ έντονες πιέσεις από τις αρχές και τους εθνικιστές ριζοσπάστες και τα ΜΜΕ για να τους αναγκάσουν να συμμετάσχουν στην OCU. Ανεπιτυχώς! Αντιθέτως, από τους 30 ιερείς που ακολούθησαν τον Συμεών στο σχίσμα, τρεις έχουν ήδη φέρει μετάνοια και επέστρεψαν στην αγκαλιά της Εκκλησίας. Τι γίνεται όμως με τους υπόλοιπους;
Να παραμείνεις στο σχίσμα αδύνατον να μετανοήσει
Υπόλοιποι σκέφτονται διαφορετικά. Μερικοί κοιτάνε τον πρώην Μητροπολίτη Συμεών και τον ακολουθούν αυστηρά. Θυμόμαστε τον άτυχο Βίκτωρ Μπόντναρ, ο οποίος μετά την αποχώρησε στο σχίσμα εξοργίστηκε τόσο πολύ που προσπάθησε ακόμη και να επιτεθεί φυσικά στον νέο επίσκοπο της Βίνιτσας της UOC, Μητροπολίτη Βαρσανούφιο. Έξι μήνες αργότερα ο Μπόντναρ πέθανε.
Μερικοί δεν επιστρέφουν στην Εκκλησία επειδή δεν του επιτρέπουν οι προύχοντες ή χορηγοί/ευεργέτες. Είναι απίθανο ανάμεσά τους να υπάρχουν εκείνοι που θεωρούν ιδεολογικά το σχίσμα ως σωστή επιλογή. Σε αυτήν την περίπτωση, θα είχαν πάει από καιρό στις σχισματικές ονομασίες της UOC-KP ή της UAOC (ουνιτών), χωρίς να περιμένουν τη δημιουργία της OCU. Αλλά ίσως το πιο σημαντικό μέρος του κλήρου που υποστήριξε τον Συμεών το 2018 θα ήθελε να επιστρέψει στην κανονική Εκκλησία, αλλά συγκρατούνται από μια ψυχολογική στιγμή.
Όσο περισσότερος χρόνος περνούσε, τόσο ψυχολογικά πιο δύσκολο γινόταν για τους κληρικούς που έφυγαν στην OCU να επιστρέψουν στην Εκκλησία.
Το θέμα είναι ότι εκείνοι οι κληρικοί που, τη στιγμή της αποχώρησης του Σοτσάτσκι στην OCU, τον ακολούθησαν, έκαναν την επιλογή τους αμέσως. Μετά είχαν λίγο χρόνο, κατά τη διάρκεια του οποίου μπορούσαν να επιστρέψουν στην UOC σχετικά ανώδυνα και, όπως λένε, «σώζοντας πρόσωπο»: η επιστροφή θα μπορούσε να εξηγηθεί από το γεγονός ότι εμείς, δήθεν, δεν καταλάβαμε την κατάσταση, νομίζαμε ότι όλοι θα πήγαιναν, κάναμε υπακοή στον επίσκοπό μας και ούτω καθεξής.
Αλλά όσο περισσότερος χρόνος περνούσε, τόσο ψυχολογικά πιο δύσκολο γινόταν για τον κλήρο που έφυγε στην OCU να επιστρέψει στην Εκκλησία. Η πορεία της σκέψης τέτοιων πρώην ιερέων είναι κατανοητή: πιστεύουν ότι εάν δεν επέστρεφαν αμέσως, τότε εάν επιστρέψουν τώρα, μετά από πάροδο του χρόνου, θα θεωρηθούν προδότες τόσο στην UOC όσο και στην OCU. Δεν θα είναι δικά τους πουθενά. Σε τελική ανάλυση, θα είναι σαφές σε όλους ότι επιστρέφουν στην UOC κυρίως όχι επειδή συνειδητοποίησαν πού βρίσκεται η αληθινή Εκκλησία του Χριστού, αλλά λόγω κάποιων υλιστικών εκτιμήσεων: κάποιος έχει χάσει το κοπάδι του ή ένα σημαντικό μέρος του, κάποιος χάνει τη δική του συναδέλφους ιερείς που παρέμειναν στην UOC, κάποιοι δεν είναι ικανοποιημένοι με την τάξη που επικρατούσε στην OCU, και ούτω καθεξής.
Γι’ αυτό αναστενάζουν, λυπούνται για το τι συνέβη, αλλά δεν βιάζονται να φέρουν μετάνοια και να επιστρέψουν στην Εκκλησία. Και με καθαρά ανθρώπινη λογική έχουν δίκιο. Αλλά εκτός από την ανθρώπινη λογική, υπάρχει και πνευματική.
Γιατί μετανόησε ο άσωτος γιος από την ευαγγελική παραβολή;
Ας στραφούμε στην παραβολή του άσωτου γιου, που περιγράφει πολύ εκφραστικά όλες τις πτυχές και τα στάδια της αμαρτίας και της μετάνοιας, και επίσης μιλά για το πώς ο Θεός βλέπει τον μετανοημένο και πώς τον δέχεται. Δεν είναι περιττό να διαβάσετε αυτό το κείμενο του κατά Λουκά Ευαγγελίου.
«Εἶπε δέ· ἄνθρωπός τις εἶχε δύο υἱούς. καὶ εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί· πάτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας. καὶ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον. καὶ μετ᾿ οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν ἅπαντα ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν, καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως. δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρὸς κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι. καὶ πορευθεὶς ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης, καὶ ἔπεμψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους. καὶ ἐπεθύμει γεμίσαι τὴν κοιλίαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι, καὶ οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ. εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν εἶπε· πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ἀπόλλυμαι! ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου. οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου. καὶ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν πατέρα αὐτοῦ. ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη, καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ υἱός· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου. εἶπε δὲ ὁ πατὴρ πρὸς τοὺς δούλους αὐτοῦ· ἐξενέγκατε τὴν στολὴν τὴν πρώτην καὶ ἐνδύσατε αὐτόν, καὶ δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ καὶ ὑποδήματα εἰς τοὺς πόδας, καὶ ἐνέγκαντες τὸν μόσχον τὸν σιτευτὸν θύσατε, καὶ φαγόντες εὐφρανθῶμεν, ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη. καὶ ἤρξαντο εὐφραίνεσθαι. Ἦν δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ· καὶ ὡς ἐρχόμενος ἤγγισε τῇ οἰκίᾳ ἤκουσε συμφωνίας καὶ χορῶν, καὶ προσκαλεσάμενος ἕνα τῶν παίδων ἐπυνθάνετο τί εἴη ταῦτα. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἥκει καὶ ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν ἀπέλαβεν. ὠργίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν εἰσελθεῖν. ὁ οὖν πατὴρ αὐτοῦ ἐξελθὼν παρεκάλει αὐτόν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε τῷ πατρί· ἰδοὺ τοσαῦτα ἔτη δουλεύω σοι καὶ οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον, καὶ ἐμοὶ οὐδέποτε ἔδωκας ἔριφον ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ· ὅτε δὲ ὁ υἱός σου οὗτος, ὁ καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν, ἦλθεν, ἔθυσας αὐτῷ τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· τέκνον, σὺ πάντοτε μετ᾿ ἐμοῦ εἶ, καὶ πάντα τὰ ἐμὰ σά ἐστιν· εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει, ὅτι ὁ ἀδελφός σου οὗτος νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη» (Λουκ. 15, 11-32).
Από αυτήν την παραβολή μαθαίνουμε ότι το κίνητρο της μετάνοιας μπορεί να είναι το πιο υλιστικό. Ο άσωτος γιος μετανοεί ότι άφησε τον πατέρα του για τίποτα περισσότερο από ένα αίσθημα πείνας. Δεν σκέφτηκε ότι είχε προσβάλει τρομερά τον πατέρα του με την αναχώρησή του και απαίτηση μέρους του κτήματος. Δεν σκέφτηκε καν τα συναισθήματα του πατέρα του, σκέφτηκε το γεγονός ότι δεν είχε τίποτα να φάει.
Ωστόσο, ακόμη και η πείνα δεν τον έκανε αμέσως να στρέψει το μυαλό του στον πατέρα του. Αρχικά, προσπάθησε να ταΐσει τον εαυτό του βοσκώντας του χοίρους και ήταν χαρούμενος να χορτάσει με τα κέρατα που έτρωγαν. Και μόνο τότε άρχισε να σκέφτεται να επιστρέψει στο σπίτι του πατέρα του. Την ίδια στιγμή ο άσωτος γιος δεν σκέφτεται τον πατέρα του, αλλά το ψωμί που τρώνε οι μισθοφόροι του πατέρα του: «πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ἀπόλλυμαι!» Και αυτή ήταν η αρχή της μετάνοιας. Ειλικρινούς και αποτελεσματικής μετάνοιας.
Από αυτήν την παραβολή μαθαίνουμε ότι το κίνητρο της μετάνοιας μπορεί να είναι το πιο υλιστικό. Ο άσωτος γιος μετανοεί ότι άφησε τον πατέρα του για τίποτα περισσότερο από ένα αίσθημα πείνας. Δεν σκέφτηκε ότι είχε προσβάλει τρομερά τον πατέρα του με την αναχώρησή του και απαίτηση μέρους του κτήματος. Δεν σκέφτηκε καν τα συναισθήματα του πατέρα του, σκέφτηκε το γεγονός ότι δεν είχε τίποτα να φάει.
Ο Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος γράφει: «Και ο αμαρτωλός, που μεταστρέφεται και μετανοεί, αναστατώνεται από τον αμαρτωλό ύπνο, φτάνει στην αποφασιστικότητα να αλλάξει (σηκώνεται) και, τέλος, ντύνεται με δύναμη για μια νέα ζωή στα Μυστήρια της μετάνοιας και της κοινωνίας (έτοιμος για εργασία). Στην παραβολή του άσωτου γιου αυτά τα σημεία αναφέρονται ως εξής: εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν – συνήλθε, ἀναστὰς πορεύσομαι – αποφάσισε να αφήσει την παλιά του ζωή ἀναστὰς ἦλθε και λέει στον πατέρα του: ἥμαρτον – μετάνοια, και ο πατέρας τον ντύνει με ρούχα (δικαιολογία και άφεση των αμαρτιών) και προετοιμάζει γι’ αυτόν γεύμα (Αγία Κοινωνία)».
Διαβάζοντας την παραβολή του άσωτου γιου από την οπτική γωνία του ζητήματος που εξετάζουμε, δηλαδή την αναχώρηση μερικών ιερέων στην OCU, μπορεί να παρατηρηθεί ότι ο άσωτος γιος, αφού του εμφανίστηκε επιθυμία να επιστρέψει στον πατέρα του, δεν άρχισε να σκέφτεται πώς θα τον δεχόταν ο μεγαλύτερος αδελφός του ή πώς θα τον κοίταζαν υπηρέτες και μισθωτοί. Ταπεινώθηκε τόσο πολύ που ήταν έτοιμος για οτιδήποτε: γελοιοποίηση, πλάγιες ματιές, ταπείνωση και ούτω καθεξής. Αυτό θα πρέπει να γίνει πρότυπο για εκείνους που σταματούν από τη σκέψη για το τι θα σκεφτούν οι ιερείς της UOC οι οποίοι, δεν ακολούθησαν το παράδειγμα του πρώην επισκόπου τους και δεν διέπραξαν προδοσία της Εκκλησίας. Δεν χρειάζεται να το σκεφτούν, πρέπει να σκέφτονται ότι ο Θεός, ο αγαπητός μας Πατέρας, περιμένει τους άσωτους γιους του και είναι έτοιμος να τους συγχωρήσει τα πάντα, χωρίς να ρωτήσει γιατί αποφάσισαν να επιστρέψουν. Το βασικότερο είναι η ειλικρίνεια της μετάνοιας. Ο Άγιος Ιγνάτιος (Μπριαντσανίνοφ) γράφει: «Από την παραβολή του Ευαγγελίου διδασκόμαστε ότι από την ανθρώπινη πλευρά, για επιτυχή και γόνιμη μετάνοια χρειάζονται: όραση της αμαρτίας σου, συνείδησή της, μετάνοια σε αυτήν, ομολογία της. Όποιος στρέφεται στον Θεό με μια τόσο εγκάρδια υπόσχεση, αν και ακόμη μακρινή, ο Θεός βλέπει: βλέπει και ήδη βιάζεται να τον συναντήσει, τον αγκαλιάζει, τον φιλά με τη χάρη Του».
Ο άσωτος γιος, αφού του εμφανίστηκε επιθυμία να επιστρέψει στον πατέρα του, δεν άρχισε να σκέφτεται πώς θα τον δεχόταν ο μεγαλύτερος αδελφός του ή πώς θα τον κοίταζαν υπηρέτες και μισθωτοί. Ταπεινώθηκε τόσο πολύ που ήταν έτοιμος για οτιδήποτε: γελοιοποίηση, πλάγιες ματιές, ταπείνωση και ούτω καθεξής.
Ο βασικός καρπός μιας τέτοιας μετάνοιας είναι η συγχώρεση και η συμφιλίωση με τον Θεό. Ο Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης αναφωνεί: «Ω, ανεξάντλητη άβυσσος του ελέους του Θεού προς εμάς αμαρτωλούς! Χαίρεστε, γεννημένοι στη γη, ότι ο Πατέρας σου, που είναι στον ουρανό, είναι τόσο ελεήμων. Μπορείτε να ελπίζετε ότι εάν φροντίζεστε για τη σωτηρία σας, σίγουρα θα τη λάβετε, πραγματικά να ελπίζετε ότι ο Ουράνιος Πατέρας ανησυχεί για τη σωτηρία σας και θα σας δώσει, από την καλοσύνη Του, την υποσχόμενη ευδαιμονία. Κοιτάξτε: ο άσωτος γιος συνέρχεται και λέει: Θα πάω στον πατέρα μου. Και τι κάνει ο πατέρας; Όταν ο άσωτος γιος ήταν ακόμη μακριά του λόγω της βρωμιάς του, λόγω της ανομίας του, ο πατέρας του τον είδε και τον λυπήθηκε και έτρεξε και έπεσε στο λαιμό του και τον φίλησε. Τι τρυφερότατη, πραγματικά γονική αγάπη! Και αυτή είναι η απόλυτη αλήθεια, επειδή το διαβεβαιώνει ο Μονογενής Υιός του Θεού, Υιός της Πατρικής Αγάπης».
Η μετάνοια είναι δυνατή
Τον Φεβρουάριο του 2020, δηλαδή λίγο περισσότερο από ένα χρόνο μετά την αποχώρηση την OCU, ο Αρχιεπίσκοπος Ρομάν Ασάφα, ο πρώην ηγούμενος του Ιερού Ναού του οσίου Σεραφείμ του Σάροφ στην πόλη Κοζιατίν της Περιφέρειας Βίνιτσα, επέστρεψε στην Εκκλησία. Ορισμένες λεπτομέρειες αναφέρθηκαν από την τοπική εφημερίδα RIA-Kozyatin.
Όλα αυτά θυμίζουν πολύ την Ευαγγελική παραβολή. Ο πατήρ Ρομάν περιπλανήθηκε «εἰς χώραν μακράν» για ένα ολόκληρο έτος, έχασε το ποίμνιό του, καθώς η κοινότητα του Ιερού Ναού του οσίου Σεραφείμ του Σάροφ, ακόμη και νομικά, παρέμενε πάντα στην UOC. Ως αποτέλεσμα, μετανόησε και αποφάσισε να επιστρέψει. «Ηγούμενος του Ιερού Ναού του οσίου Σεραφείμ του Σάροφ του Κοζιατίν, πρωθιερέας Ρομάν Ασάφα, ο οποίος τον περασμένο Μάρτιο έφυγε στην OCU, γύρισε στον Μητροπολίτη Βίνιτσα και Μπαρ Βαρσανούφιο με επιστολή μετάνοιας, στην οποία εξέφρασε την ειλικρινή του μετάνοια για την αμαρτία της απομάκρυνσης στο σχίσμα και εξέφρασε την πρόθεσή του να διατηρήσει ανεπιφύλακτα πιστότητα στο Θεό και ενότητα με την κανονική Εκκλησία», λέει το μήνυμα στον ιστότοπο της επισκοπής Βίνιτσα της UOC.
Ταυτόχρονα, πλέον πρώην συνάδελφοι του π. Ρομάν από την OCU, σε συνομιλία με τον ανταποκριτή της RIA-Κοζιατίν, παραπονέθηκαν για την απόφασή του και έκαναν υπαινιγμό στην ύπαρξη ορισμένων προβλημάτων λόγω των οποίων ο π. Ρομάν δεν θα γίνει δεκτός στην UOC. «Στην πραγματικότητα λυπάμαι πολύ για τον πατέρα Ρομάν. Επειδή η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου της Μόσχας δεν θα είναι τόσο φιλελεύθερη στα προβλήματά του όσο εμείς», δήλωσε ο ιερομόναχος Σωφρόνιος, γραμματέας Τύπου της επισκοπής Βίνιτσα και Μπαρ της OCU. Αλλά έκανε λάθος. Ο Μητροπολίτης Βαρσανούφιος ήρθε στο ναό του Αγίου Σεραφείμ του Σάροφ και, σύμφωνα με την RIA-Kozyatin, «μίλησε με τον π. Ρομάν και την οικογένειά του, ευχαρίστησε για το θάρρος και την επιθυμία να υπηρετήσει την Εκκλησία του Χριστού, επίσης ο επίσκοπος παρέδωσε τα απαραίτητα για την λειτουργία πράγματα».
***
Φυσικά, για εκείνους τους ιερείς που έχουν εγκαταλείψει την Εκκλησία, η μετάνοια είναι μια πολύ, πάρα πολύ δύσκολη πράξη. Πρέπει να ξεπεράσεις την υπερηφάνειά σου, την καταδίκη του νέου περιβάλλοντος, πιθανά καθημερινά προβλήματα. Αλλά όλα αυτά θα ανταμειφθούν άφθονα. Θα ανταμειφθούν ακόμη και στη γήινη ζωή, για να μην αναφέρουμε τη μεταθανάτια. Αν κάποιος έρθει στον Θεό με μετάνοια θα έχει πνευματική γιορτή. Ο Ουράνιος Πατέρας σίγουρα θα ντύσει τον μετανοούμενο με ρούχα του υιού, θα του δώσει δαχτυλίδι στο χέρι του, θα θυσιάσει το μόσχο το σιτευτό και θα καλέσει όλους να χαίρονται που ο άσωτος γιος «νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη».
Και για εκείνους τους ιερείς της UOC που παρέμειναν πιστοί στην Εκκλησία τους, θα έρθει η στιγμή των δοκιμών: είναι έτοιμοι να δεχτούν τον άσωτο αδελφό τους που επέστρεψε, ή, όπως ο μεγαλύτερος γιος της παραβολής, θα κατηγορήσουν τον Ουράνιο Πατέρα για αποδοχή του μικρότερου γιου, παρά το γεγονός ότι σπατάλησε την περιουσία του με πόρνες. Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: το κείμενο του Ευαγγελίου δεν μας λέει εάν ο μεγαλύτερος γιος συμφώνησε με τα επιχειρήματα του πατέρα του και αν, τελικώς, ήρθε στη γιορτή ή όχι. Το Ευαγγέλιο σαν να αφήνει ανοιχτή αυτήν την ερώτηση, πράγμα που σημαίνει ότι όποιος θεωρεί τον εαυτό του στη θέση του μεγαλύτερου γιου πρέπει να την λύσει μόνος του.
