Προδοσία στη Λαύρα: Η Τετάρτη είναι η μέρα του

Η OCU ανακοίνωσε τον διορισμό ενός «προσωρινού ηγουμένου της Λαύρας». Έγινε ο ιεροψάλτης της Λαύρας  των σπηλαίων  του Κιέβου, ο Αρχιμανδρίτης Αβραάμι (Λότις), πραγματικός κάτοικος του μοναστηριού. Είχε ήδη απευθυνθεί στους αδελφούς δύο φορές. Οι εκκλήσεις είναι αρκετά μεγάλες. Οι κύριες θέσεις των αιτήσεων αναιρέσεως είναι οι εξής:

• Ο Λότις θεωρεί ότι ο αρχιμανδρίτης της Λαύρας δεν είναι ο Μακαριώτατος Ονούφριος, αλλά ο Επιφάνιος Ντουμένκο.
• στην καταστολή των αρχών κατά της Λαύρας, βλέπει «τη δράση της Πρόνοιας του Θεού και την ενθάρρυνση όλων μας να αναγνωρίσουμε τη νέα κανονική πραγματικότητα της ύπαρξης της OCU στην Ουκρανία».
• λόγω της κατάστασης γύρω από τη Λαύρα, αισθάνθηκε «πόνο και σύγχυση», αλλά πιστεύει ότι δεν είναι οι αρχές που ευθύνονται γι 'αυτό, αλλά η Σύνοδος της UOC, η οποία δεν ήθελε να «σπάσει ειλικρινά και μέχρι τέλους την υποταγή στη Μόσχα».
• Ο Λότις «εδώ και πολύ καιρό αισθάνθηκε μια ιδιαίτερη ευθύνη» για την τύχη του μοναστηριού.
• Ο Λότις αντιλαμβάνεται την «αντιβασιλεία» του «όχι ως δόξα, αλλά ως ακάνθινο στεφάνι και βαρύ σταυρό».
• Αυτό που συμβαίνει τώρα γύρω από τη Λαύρα δεν είναι «μια αντιπαράθεση μεταξύ εξουσίας και θρησκείας, δεν είναι παραβίαση της ελευθερίας, αλλά αντίθετα – η απελευθέρωση του ιερού μας από την επιρροή του ρωσικού κράτους που είναι εχθρικό προς εμάς».
  
  

Την ημέρα της «εξόδου» του νέου «ηγουμένου», ο Μακαριώτατος Ονούφριος τον απαγόρευσε από τη διακονία «για αποφυγή σχίσματος και κατάφωρη παραβίαση του όρκου ενός κληρικού» χωρίς το δικαίωμα να κοινωνήσει.

Στην OCU, αυτό προκάλεσε θυμό. Ο Ιβάν (Εβστράτι) Ζοριά έγραψε ότι τέτοιες αποφάσεις είναι για όλους «που θέλουν να απελευθερωθούν από το ζυγό της υπηρεσίας προς τη Μοσχοβία και την υποκρισία σας - ως ανταμοιβή και έπαινο!» Και μιλώντας για τον Λότις, ο Ζοριά παρέθεσε τα λόγια του Χριστού: «Μακάριοι είστε, άμα σας μισήσουν οι άνθρωποι και σας διώξουν απ’ τις συναγωγές και σας χλευάσουν και δυσφημίσουν το όνομά σας εξαιτίας του Υιού του Ανθρώπου. Χαρείτε όταν συμβεί αυτό, κι από χαρά σκιρτήστε· γιατί ο Θεός θα σας ανταμείψει με το παραπάνω στον ουρανό.» (Κατά Λουκάν 6:22-23).

Αλλά ο π. Αβραάμι υποφέρει πραγματικά για τον Χριστό;

Αν είχε κάνει τέτοιες θέσεις σε μια ήσυχη στιγμή για την Εκκλησία, τα λόγια του θα μπορούσαν ακόμα να εκληφθούν ακραία ως μια θέση αρχών «αντι-Μόσχας». Αλλά σήμερα, πρώτον, όλοι οι δεσμοί με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία έχουν από καιρό διαρραγεί και, δεύτερον, όλοι καταλαβαίνουν πολύ καλά ότι οι αρχές, μαζί με την OCU, σκοπεύουν μόνο να καταστρέψουν την UOC. Και ο Ντουμένκο σκοπεύει να «επιτεθεί» στη Λαύρα (η Λαύρα του Κιέβου και στη συνέχεια του Ποτσάεφ). Αλλά εδώ είναι το πρόβλημα, δεν υπάρχει κανείς να τους εγκαταστήσει στην «Τοπική Εκκλησία της Ουκρανίας» - ο Ντουμένκο έχει λιγότερους (ή ίδιο αριθμό) «μοναχούς» για ολόκληρη τη δομή του από μια Λαύρα του Κιέβου. Τι να κάνετε λοιπόν; Το σχέδιο είναι λαμπρό στην απλότητά του - πρέπει να αναγκάσετε τους αδελφούς να μετακινηθούν στην OCU.

Λαύρα και OCU: ήταν δική σας – έγινε δική μας
Τα πρώτα «σημάδια» μιας τέτοιας στρατηγικής εμφανίστηκαν την άνοιξη. Στις 23 Μαΐου 2022, η Σύνοδος της OCU αποφάσισε τη δημιουργία ανδρικού μοναστηριού «Λαύρας Κοιμήσεως της Θεοτόκου των σπηλαίων του Κιέβου». Με άλλα λόγια, ο Ντουμένκο δημιούργησε έναν κλώνο του μοναστηριού της UOC. Το επόμενο βήμα έγινε την 1η Δεκεμβρίου – η OCU επικύρωσε νόμιμα το καταστατικό αυτού του κλώνου. Και στις 29 Μαρτίου, ο Ντουμένκο κάλεσε τις αρχές να μεταφέρουν στην «ουκρανική» Λαύρα τον ναό για την εκτέλεση «Θείων Λειτουργιών», καθώς και χώρους για «διαμονή των αδελφών και μοναστικές δραστηριότητες».

Αλλά το ερώτημα παρέμεινε - πού να βρει τους «αδελφούς» για αυτούς τους χώρους; Η Ζοριά απαντά σε αυτήν την ερώτηση τον Δεκέμβριο. Στο Facebook του, ανέφερε ότι «σχεδόν οι μισοί» μοναχοί της Λαύρας «τώρα πια δεν θέλουν να βρίσκονται στη δικαιοδοσία της UOC». Και υποσχέθηκε ότι περαιτέρω ο αριθμός των ανθρώπων που επιθυμούν να μετακινηθούν στην OCU θα είναι μεταξύ των μοναχών ακόμη μεγαλύτερος.

Είναι σαφές ότι κανείς δεν επρόκειτο να μεταβεί οικειοθελώς στην OCU (όλοι όσοι ήθελαν να το κάνουν αυτό στην UOC μετακόμισαν το 2018-2019). Αλλά τότε ο Ντουμένκο υποστήριζε τις αρχές, ξεκινώντας ισχυρές καταστολές εναντίον της UOC. Και ο κύριος στόχος τους είναι η Λαύρα. Εάν ήταν δυνατόν να πειστούν τουλάχιστον μερικοί μοναχοί να πάνε στην OCU και να παραμείνουν στο μοναστήρι, θα ήταν μια λαμπρή νίκη για την εταιρεία «κράτος + OCU». Επομένως, οι αδελφοί τείνουν σε αυτό με κάθε τρόπο. Μόνο ο υπουργός Τκατσένκο έκανε αρκετές δηλώσεις ταυτόχρονα με έναν προφανή υπαινιγμό ότι οι μοναχοί θα μπορούσαν να παραμείνουν στη Λαύρα χωρίς προβλήματα, υπό την προϋπόθεση ότι θα βρίσκονταν υπό την κυριαρχία του Ντουμένκο. Ο ίδιος ο Σεργκέι Πέτροβιτς εξέδωσε μια αξιολύπητη έκκληση προς τους αδελφούς να ενταχθούν στη δομή του. Τα κοινωνικά δίκτυα αντέδρασαν αμέσως με μια καυστική καρικατούρα.

Καρικατούρα του Ντουμένκo στα κοινωνικά δίκτυα. Φωτογραφία: ΕΟΔ

Ωστόσο, μέχρι πρόσφατα, δεν είχαν υπάρξει αποτελέσματα τέτοιων προσπαθειών. Μέχρι τις 29 Μαρτίου, όταν εμφανίστηκε ένας ολόκληρος «ηγούμενος» του κλώνου της Λαύρας του Κιέβου. Το κινούμενο σχέδιο αποδείχθηκε «προφητικό». Ο Λότις ονομάστηκε αμέσως «επικεφαλής της κατοχικής διοίκησης».

Το καθήκον που του ανατέθηκε είναι πολύ σαφές - να προσελκύσει όσο το δυνατόν περισσότερους μοναχούς στη δομή Ντουμένκο. Αλλά θα το καταφέρει;

Θα είναι δυνατόν να παρασύρουμε άλλους;
Ο Μητροπολίτης Αντώνιος είπε ότι δεν ήταν: «Η απόφαση που έλαβε ο πατέρας Αβραάμι είναι η μόνη απόφαση», είπε ο επίσκοπος. «Δυστυχώς, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης άρχισαν να διαδίδουν ψευδείς πληροφορίες σχετικά με τη μαζική μεταφορά των αδελφών του μοναστηριού στην OCU. Θέλω να δηλώσω επίσημα: τέτοιες πληροφορίες δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Προς το παρόν, κανείς, εκτός από τον πατέρα Αβραάμι, δεν έχει μετακομίσει στην OCU».

Και τα λόγια του επισκόπου επιβεβαιώνουν τις δηλώσεις των μοναχών. Ο Αρχιμανδρίτης Αντώνιος αποκάλεσε τους ανθρώπους του Ντουμένκο λύκους με προβιά προβάτου και είπε ότι οι αδελφοί θα παραμείνουν πιστοί στον Προκαθήμενό τους, τον Μακαριώτατο Μητροπολίτη Ονούφριο. Και ο Αρχιμανδρίτης Πολύκαρπος είπε ότι ο ίδιος δεν επρόκειτο να εγκαταλείψει το έδαφος του μοναστηριού, «εκτός αν το αφαιρούσαν κάτω από τα χέρια του».

Δεν γνωρίζουμε αν κάποιος από τους αδελφούς θα «συντριβεί», αλλά τώρα υπάρχει μόνο ένα άτομο στον κλώνο του Ντουμένκο στη Λαύρα – ο «προσωρινός ηγούμενος» Αβραάμι (Λότις). Και μετακόμισε εκεί σε μια πολύ δύσκολη στιγμή για την UOC. Είναι δυνατόν να πιστέψουμε στα λόγια του ότι έχει πλέον αποδεχθεί την προσφορά της «αντιβασιλείας» από τον Ντουμένκο, επειδή ξαφνικά αισθάνθηκε κάποιο είδος «ειδικής ευθύνης» για την τύχη του μοναστηριού; Σε μια κατάσταση όπου οι αρχές με την OCU εκδιώκουν ανοιχτά την UOC από το ιερό της, είναι πολύ, πολύ δύσκολο να πιστέψει κανείς σε αυτό. Και είναι ιδιαίτερα δύσκολο να πιστέψει κανείς όταν ο πρώην ιεροψάλτης, δραπετεύοντας από το μοναστήρι, παίρνει μαζί του κύπελλα, σταυρό βωμού και άμφια.

Στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, υπάρχει μια «δοκιμή πάπιας» για αποσαφήνιση: «Αν κάτι μοιάζει με πάπια, κολυμπά σαν πάπια και φωνάζει σαν πάπια, τότε είναι πιθανώς πάπια». Στην περίπτωσή μας, αυτή η δοκιμή μοιάζει με αυτό:

«Εάν ένα άτομο σε περιόδους δίωξης ενός μοναστηριού περάσει στο πλευρό του διώκτη, λαμβάνοντας ηγετική θέση γι 'αυτό, τότε αυτό το άτομο είναι προδότης».

Και είναι εξαιρετικά δύσκολο να μην κάνουμε αναλογίες με τον πιο διάσημο προδότη της Εκκλησίας – τον Ιούδα. Τόσο ο πρώην απόστολος όσο και ο Αβραάμι είχαν πρόσβαση στις εκκλησιαστικές αξίες. Και οι δύο δεν μπορούσαν να αντισταθούν στον πειρασμό να τους εκμεταλλευτούν. Είναι μάλιστα σύμπτωση ότι ο Λότις διέπραξε την πράξη του την Τετάρτη.

Και θα μπορούσατε να επικρίνετε τον πρώην ιεροψάλτη για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά πραγματικά τον λυπόμαστε πολύ. Όταν κοιτάξει κανείς την ηρωική στάση των αδελφών, των ενοριτών και ακόμη και των μικρών παιδιών τους για τη Λαύρα, για το προσκυνητάρι τους, η προδοσία του π. Αβραάμι φαίνεται ακόμη πιο εμφανής. Και όχι μόνο για τους πιστούς της UOC. Η OCU κατανοεί επίσης τα πάντα τέλεια. Καταλαβαίνουν ότι ο Λότις πρόδωσε την Εκκλησία του «για χάρη του συμφέροντος». Έτσι, ανά πάσα στιγμή θα τους προδώσει. Και ο Ντουμένκο πρέπει τώρα να πείσει τους υφισταμένους του να μην φτύνουν τόσο ανοιχτά προς την κατεύθυνση του «υπηρεσιακού ηγούμενου».

Ο Αντρέι Κοβάλεφ, προπαγανδιστής της OCU και πρώην γραμματέας του Φιλάρετου, γράφει: «Διάβασα τα σχόλια πολλών φίλων και πατέρων μου από την OCU, οι οποίοι, μη γνωρίζοντας προσωπικά τον π. Αβραάμι, αναλαμβάνουν να τον κρίνουν. Αυτό είναι ένα πολύ κακό σύμπτωμα για την Εκκλησία μας! Όταν οι ιερείς δεν μεταστρέφονται από το Πατριαρχείο Μόσχας, είναι κακό, και όταν το κάνουν, είναι ακόμη χειρότερο! Αδελφοί και αδελφές – επιτέλους αποφασίστε και μην τους αναγράφετε όλους ως προδότες!»

Και τότε ο Κοβαλέφ παραθέτει απολύτως εντυπωσιακά λόγια: «Υποθέτω ότι ο πατέρας Αβραάμι δεν θα μπορούσε να ενταχθεί στην OCU πριν, επειδή είναι ένας μοναχός που πήρε μοναστικούς όρκους, ένας μοναχός που αγαπά τη Λαύρα των σπηλαίων του Κιέβου - το πεπρωμένο της Υπεραγίας Θεοτόκου και των Σεβάσμιων Πατέρων των Σπηλαίων. Αλλά τώρα ο Κύριος δημιούργησε τέτοιες συνθήκες ώστε οι μοναχοί της Λαύρας να μπορούν να βγουν από την αιχμαλωσία της Μόσχας».

Όπως εύστοχα λέγεται, ο ιερέας δεν μπορούσε να φύγει από την Εκκλησία, «γιατί έδωσε μοναστικούς όρκους». Τι απέγιναν τώρα αυτοί οι όρκοι; Ακυρώθηκαν λόγω του γεγονότος ότι το κράτος εκδιώκει την UOC από τη Λαύρα και υπάρχει πιθανότητα να γίνει «ηγούμενος»;

Σε καμία περίπτωση δεν κρίνουμε αυτό το άτομο, αλλά φαίνεται ότι στην περίπτωσή του έχουμε να κάνουμε με την κλασική επιλογή «συνείδηση ή χρήμα/εξουσία». Ο π. Αβραάμι έκανε τη σωστή επιλογή ως σύγχρονος ρεαλιστής άνθρωπος και εντελώς λανθασμένη ως χριστιανός και μοναχός. Και για τις συνέπειες της επιλογής του, θα είναι αναγκαστικά υπεύθυνος – τόσο στη γη όσο και μετά τον φυσικό θάνατο. Αλλά όσο αυτός ο θάνατος δεν έρχεται ακόμα, όλα μπορούν να διορθωθούν. Και αυτό επιθυμούμε ειλικρινά στον π. Αβραάμι.