«Καμένη συνείδηση» του πρώην Μητροπολίτη Αλεξάνδρου (Ντραμπίνκο)
Εάν ένας Χριστιανός είναι αγανακτισμένος που μια Τοπική Εκκλησία ζητά την προστασία μιας άλλης Τοπικής Εκκλησίας από τη βία, ποια είναι η κατάσταση αυτού του Χριστιανού;
Η Κυπριακή Ορθόδοξη Εκκλησία άρχισε συλλογή υπογραφών για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των πιστών της UOC (κανονικής Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας – συντ.) για να υποβάλει αγωγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αυτό ανακοινώθηκε στις 25 Ιουνίου 2019 στην Αγία Λαύρα Κίεβο-Πετσέρσκαγια από τον Μητροπολίτη Ταμασσού Ησαΐα στην έκκλησή του προς τον Πρόεδρο, κυβέρνηση, ουκρανικό κοινοβούλιο στο τέλος των εορτασμών για τα ονομαστήρια του Μακαριωτάτου Μητροπολίτη Κιέβου και Πάσης Ουκρανίας Ονούφριου.
Στις 27 Ιουνίου ο πρώην μητροπολίτης UOC Αλέξανδρος (Ντραμπίνκο) δημοσίευσε στη σελίδα του στο Facebook δύο αναρτήσεις, στις οποίες χαρακτήρισε την δήλωση του ιεράρχη της Κύπρου ως «άλλη μία πρόκληση».
«Φαντάζομαι τις δηλώσεις που θα έκαναν οι Κύπριοι αν ο Ουκρανός επίσκοπος δήλωνε τις απαιτήσεις των Μουσουλμάνων στην Κύπρο! Και ακόμη περισσότερο, έκκληση προς τις αρχές της Κύπρου για αυτό το θέμα! Άλλη μία πρόκληση!!!» έγραψε σε μία από τις αναρτήσεις.
Την ίδια ημέρα ο δεσπότης δημοσίευσε μια άλλη ανάρτηση σχετικά με το ίδιο πρόβλημα, στο οποίο, μεταξύ άλλων, είπε: «Εάν οι Κύπριοι συλλέγουν υπογραφές στην Ευρώπη και πιθανόν αυτό να έχει κάποιο είδος (δημόσιο-θεωρητικής) σημασίας, τότε γιατί ο λαός της Ουκρανίας να μην πάρει απόφαση στο δημοψήφισμα, ποια εκκλησία θα πρέπει να είναι στην Ουκρανία: το Πατριαρχείο της Μόσχας ή Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας; Η πολιτική των διπλών προτύπων εκπλήσσει! <...> Πού είναι το Υπουργείο Εξωτερικών και η αντίδρασή του;».
Λίγο μετά τη δημοσίευση ο πρώην Μητροπολίτης διέγραψε και τα δύο μηνύματα από τη σελίδα του. Αλλά οι οθόνες δεν καίγονται. Καθώς και η λέξη δεν είναι σπουργίτι, αν πετάξει δεν θα την πιάσεις. Το σχόλιο ειπώθηκε, συγγνώμη ή διευκρίνιση δεν ακολούθησε.
Ας προσπαθήσουμε να αναλύσουμε αυτά τα κείμενα του απαγορευμένου στο υπουργείο Μητροπολίτη.
Το πρώτο πράγμα που εκπλήσσει είναι η ακραία σκληρότητα των δηλώσεων του «ιεράρχη» της OCU (μην κανονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας – συντ.) σε σχέση με την αρχαία και σεβάσμια Εκκλησία, από την οποία, παρεμπιπτόντως, η νέα θρησκευτική δομή της Ουκρανίας αναμένει αναγνώριση.
Από την άλλη πλευρά, εάν ένα μέλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας αισθάνεται ότι έχει δίκιο, έχει κάθε δικαίωμα να καταγγείλει τον αδελφό του σε οποιαδήποτε ανομία. Τι είδους ανομία έκανε ο Μητροπολίτης Ησαΐας;
Λοιπόν, ο πρώην Μητροπολίτης Αλέξανδρος επικρίνει τον Ιεράρχη της Κυπριακής Εκκλησίας για το γεγονός ότι σηκώθηκε για να υπερασπιστεί τους πιστούς της UOC, στους οποίους οι επιδρομείς της PCU καταλαμβάνουν μαζικά τους ναούς. Ο Ντραμπίνκο παρομοιάζει τους πιστούς της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (τους ίδιους ο ποιμένας των οποίων θεωρήθηκε πολύ πρόσφατα) με τους μουσουλμάνους της Κύπρου. Λοιπόν, η σύγκριση είναι κάπως επιτυχημένη! Η οργάνωση της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, ιδρυθείσα στο λεγόμενο «Συμβούλιο ενοποίησης», η οποία καταλαμβάνει τις εκκλησίες της UOC, το ίδιο δεν μοιάζει με την Ορθόδοξη Εκκλησία, όπως και το Ισλάμ δεν μοιάζει με αυτήν.
Σε αυτό έχει δίκιο. Αλλά σε όλα τα υπόλοιπα κάνει τη λογική υποκατάσταση και δείχνει το σαφέστερο παράδειγμα των ίσιων διπλών προτύπων που επικρίνει στην ανάρτησή του.
Όταν η Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης παρενέβη πραγματικά στις εσωτερικές εκκλησιαστικές υποθέσεις της Ουκρανίας – βίαια παρενέβη! – ο δεσπότης Αλέξανδρος χειροκροτούσε τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τραγούδησε ότι πραγματοποιεί το υπουργείο ειρήνης και αγάπης. Για τον Μητροπολίτη η θέση της UOC και της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία εκφράστηκε σαφώς σε επίσημα έγγραφα, δεν είχε σημασία, ούτε η επιλογή των λαϊκών της UOC, οι οποίοι έστειλαν γραπτό αίτημα προς τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο να μην παρεμβαίνει στις εκκλησιαστικές τους υποθέσεις.
Ο πρώην Μητροπολίτης αναγνώρισε τις παράνομες ενέργειες του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης στην κανονική επικράτεια της UOC, παρόλο που οι ενέργειες αυτές έφεραν στην Ουκρανία όχι μόνο αναταραχή στην εκκλησία, αλλά θλίψη, πόνο, δάκρυα απλών ανθρώπων. Τώρα, όταν μια Τοπική Εκκλησία θέλει μόνο να σταματήσει τις καταλήψεις των ναών μιας άλλης Τοπικής Εκκλησίας μέσω νομικής διαδικασίας, το ονομάζει πρόκληση.
Τονίζουμε και πάλι, ο μητροπολίτης, μοναχός, τον οποίο η Εκκλησία έχει τοποθετήσει στα ύψη της διακονίας του ιεροκήρυκα, δεν παρατηρεί τα προφανή ηθικά, αλλά συχνά και φυσικά βάσανα των Ορθοδόξων αδελφών του. Παρατηρούμε, παρεμπιπτόντως, όχι των Μοσχοβιτών ή των κατοίκων της Μπουριάτιας, αλλά των Ουκρανών, πολιτών του κράτους που σέβεται τόσο πολύ ο πρώην Μητροπολίτης.
Είναι δύσκολο να εκτιμηθεί η πνευματική κατάσταση ανθρώπου που εξακολουθεί να θεωρείται ο κανονικός επίσκοπος της Εκκλησίας. Ωστόσο, είναι σχεδόν αδύνατο να θεωρηθεί πρότυπο για αρχιερέα τέτοια κυνική αδιαφορία ακόμα και προς τους ξένους ανθρώπους, για να μην αναφέρουμε τους συναδέλφους πιστούς. Εξάλλου, ακόμα και οι άθεοι τρομοκρατούνται μερικές φορές από αυτό που συμβαίνει σήμερα στην εκκλησιαστική ζωή στην Ουκρανία.
Προκαλούν ιδιαίτερο θαυμασμό οι συναισθηματικές εκκλήσεις του σημερινού «ιεράρχη» στις κρατικές αρχές της Ουκρανίας: «Πού κοιτάνε οι κυβερνητικές μας δομές; <...> Πού είναι το Υπ.Εξ. και η αντίδρασή του; Η Ουκρανική Εκκλησία είναι χωρισμένη από το κράτος, αλλά, φαίνεται, δεν είναι στην Ευρώπη; Ποιος διαθέτει χρήματα για τη συλλογή υπογραφών;»
Και δεν είναι καν το θέμα ότι ο πρώην Μητροπολίτης είναι αρκετά σκληρός στην προσπάθειά του να καθησυχάσει στους «πολύ τολμηρούς Κυπρίους». Το πρόβλημα έγκειται στο απολύτως καταπληκτικό αντιεκκλησιασμό της σκέψης του.
Ο Μητροπολίτης Ταμασσού Ησαΐας, κάνοντας τη δήλωση υποστήριξής του στους θιγόμενους πιστούς της UOC, στους οποίους πήραν τους ναούς, υποστήριξε τα λόγια του ως εξής: «Υψώνουμε τη φωνή μας και ταυτοχρόνως εκφράζουμε διαμαρτυρία μαζί με τη φωνή εκατομμυρίων ορθόδοξων σε όλο τον κόσμο που μοιράζονται τη θλίψη μας – μαζί με Ουκρανούς, Ευρωπαίους, Έλληνες, Κυπρίους, Άραβες, Σέρβους, Πολωνούς, Τσέχους, Σλοβάκους, Βούλγαρους, Ρουμάνους, Αμερικανούς, Ρώσους, Γεωργιανούς, Αλβανούς και πολλούς άλλους. Επειδή όλοι είμαστε μέλη του ενός Σώματος του Χριστού Θεού μας. Και όταν ένα μέλος του σώματος πονάει, όλα τα μέλη αυτού του σώματος πονάνε».
Έτσι, η Εκκλησία στον κόσμο είναι μία και όλοι είμαστε τα μέλη της. Μέλη των Εκκλησιών της Ελλάδας, της Κύπρου, της Ρουμανίας, της Ρωσίας, της Ουκρανίας κλπ. είναι όλα μέλη της ίδιας Εκκλησίας, ένα Σώμα του Χριστού. Κατά συνέπεια, οι διωκόμενοι Ουκρανοί είναι μέλη ΜΙΑΣ με τον Μητροπολίτη Ησαΐα Εκκλησίας. Ο Απόστολος Παύλος έγραψε: «καθάπερ γὰρ ἐν ἑνὶ σώματι μέλη πολλὰ ἔχομεν, τὰ δὲ μέλη πάντα οὐ τὴν αὐτὴν ἔχει πρᾶξιν, οὕτως οἱ πολλοὶ ἓν σῶμά ἐσμεν ἐν Χριστῷ, ὁ δὲ καθ᾿ εἷς ἀλλήλων μέλη». (Ρωμ. 12, 4-5).
Τι κάνει ο απαγορευμένος στο υπουργείο Μητροπολίτης Αλέξανδρος; Είναι αγανακτισμένος στο γεγονός ότι ο ιεράρχης της Κυπριακής Εκκλησίας «παρεμβαίνει» στις υποθέσεις της δήθεν «ξένης» προς αυτόν, σύμφωνα με τον Ντραμπίνκο, Ουκρανικής Εκκλησίας. Και εδώ το κύριο πρόβλημα δεν είναι καν στις ηθικές ιδιότητες του πρώην Μητροπολίτη, ο οποίος θεωρεί ότι η βία κατά των πιστών της UOC είναι φυσιολογική. Εδώ, μάλλον, έχουν τραγωδία ανθρώπου που είχε γίνει μητροπολίτης, αλλά δεν κατάλαβε ότι η φύση της Εκκλησίας και του πολιτικού κράτους δεν είναι καθόλου πανομοιότυπη, τραγωδία «ιεράρχη», που κατανοεί κυριολεκτικά το σύνθημα «στο ανεξάρτητο κράτος – ανεξάρτητη εκκλησία», ανθρώπου που θεωρεί ότι η Εκκλησία είναι σμια απομονωμένη δομή πανομοιότυπη με το κράτος, χωρισμένη από την πληρότητα της Ορθοδοξίας.
Εάν ακολουθήσουμε μια τέτοια λογική μητροπολίτη, τότε καθώς αλλάζει ο πολιτικός χάρτης του κόσμου, η σύνθεση της Παγκόσμιας Εκκλησίας πρέπει να αλλάξει, τόσο ποσοτικά όσο και εθνικά. Εάν φέρουμε αυτή την ιδέα στο τέλος, τότε ο αριθμός των τοπικών εκκλησιών θα πρέπει να αντιστοιχεί στον αριθμό των κρατών στον κόσμο, δηλαδή, περίπου διακόσιες. Κάθε έθνος ανά κράτος, κάθε κράτος από μία Εκκλησία. Και οι κρατικές αρχές του κάθε κράτους πρέπει να παρακολουθούν προσεκτικά οι «ξένες» Εκκλησίες να μην παρεμβαίνουν στις υποθέσεις της «δικής» και, σε περίπτωση τέτοιας παρέμβασης, να υποβάλλουν αποφασιστικές διαμαρτυρίες.
Αυτή η λογική αντιστοιχεί στη σκέψη ενός εκκλησιαστικού επισκόπου; Το ερώτημα είναι μάλλον ρητορικό.
Ωστόσο, η αρνητική και συναισθηματική αντίδραση του πρώην Μητροπολίτη Αλεξάνδρου στην ετοιμότητα της Κυπριακής Εκκλησίας να απευθυνθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να βοηθήσει την UOC προκαλεί αληθινή αίσθηση. Εξάλλου, ο ίδιος πρόσφατα κατέθεσε αγωγή εναντίον του Μακαριώτατου Μητροπολίτη Ονούφριου και μελών της Ιεράς Συνόδου της UOC, βλέποντας στα επίσημα έγγραφα της εκκλησίας προσβολή της προσωπικότητάς του! «Για τη δυσφήμηση πηγαίνουν στο δικαστήριο, και όχι στις σελίδες του Διαδικτύου», σχολίασε λαμπρά την πράξη του ο αρχιερέας που ξαφνικά αποφάσισε να προσβληθεί.
Αποδεικνύεται ότι βρεθείς στο δικαστήριο για να σταματήσεις τη βία, αυτό είναι πρόκληση. Το να κάνεις μηνύσει ενάντια στον γέρο μητροπολίτη, ο οποίος τον υπέμεινε και τον λυπόταν μέχρι την αποχώρηση από μητροπολίτη της Εκκλησίας, είναι απάντηση στη συκοφαντία. Τι γίνεται με τη συνείδηση του δεσπότη Αλέξανδρου; Είναι ζωντανή;
Στους Κυπρίους, αυτό που είδαν στην Ουκρανία προκάλεσε σοκ και επιθυμία να βοηθήσουν τους ανθρώπους που υποφέρουν, ενώ ο διαβόητος ιεράρχης έχει την πεποίθηση ότι η καταλήψεις των ναών είναι φυσιολογικό πράγμα.
«Ο άτιμος ντροπιάζει και ατιμεί τον εαυτό του» (Παραβολή 13, 5) λέει η Αγία Γραφή. Ντροπιάζει τον εαυτό του όχι μόνο με πράξεις, αλλά με λόγια, μπορεί να προστεθεί. Με τις δημοσιεύσεις και τις ενέργειές του, ο οδυνηρός ιεράρχης απέδειξε για άλλη μία φορά την ορθότητα της απόφασης της Ιεράς Συνόδου της UOC, η οποία απαγόρευσε στο Μητροπολίτη Αλεξάνδρου τη διακονία μέχρι τη μετάνοιά του. Πράγματι, άνθρωπο σε μια τέτοια ζοφερή κατάσταση δεν μπορεί να είναι ιερέας και μητροπολίτης.
Αξίζει να πούμε ότι το θέμα δεν είναι μόνο ο Ντραμπίνκο. Αναλύοντας τον δρόμο του, μπορεί κανείς να αντλήσει συνολικά συμπεράσματα για την αποδυνάμωση της σκέψης του σχισματικού περιβάλλοντος. Αφού ο Αλέξανδρος άρχισε καλά, ήταν το φαβορί του αείμνηστου Μακαριωτάτου Μητροπολίτη Βλαντίμιρ. Κάποτε έχει γράψει αντισχισματικές μελέτες «Ορθοδοξία στην μεταολοκληρωτική Ουκρανία (ορόσημα της ιστορίας)» και, ειδικότερα, «Γιατί οι σχισματικές ομάδες στην Ουκρανία αποκαλούνται μη κανονικές». Όμως, καθώς επικοινωνούσε με σχισματικούς και υποστηρικτές της αυτοκέφαλης, άρχισε να αλλάζει. Που οδήγησε αυτή η αλλαγή, φαίνεται ήδη.
Η εκκλησία είναι σοφή. Και καθόλου τυχαία ορίζει πολύ αυστηρές απαγορεύσεις για την αποφυγή στο σχίσμα. Οι Άγιοι Πατέρες κατανοούσαν πώς το σχίσμα αμαυρώνει την καρδιά του ανθρώπου. Κάτι που δεν μπορεί αν ειπωθεί για την εποχή μας, όταν οι φιλελεύθεροι θεολόγοι προσπαθούν να ακυρώσουν την ίδια την έννοια του σχίσματος με τη νομιμοποίησή του.
Ο Θεός να φροντίσει η μετάνοια να έρθει σε όλους εκείνους που έχουν φύγει στο σχίσμα και με το πέρασμα του χρόνου να επιστρέψουν στην πνευματική τους Μητέρα – Εκκλησία.
