Ψέμα και μίσος στην PCU: πού βασίζεται έργο Ποροσένκο και Φιλάρετου

Η διάσπαση της PCU μπορεί ήδη να θεωρηθεί τετελεσμένη. Η δομή αυτή κατέρρευσε, χωρίς να προλάβει να επιβιώσει ούτε μισό χρόνο. Πολλοί είναι σίγουροι ότι η κατάσταση θα αλλάξει μόλις ηρεμήσει (ή κοιμηθεί) ο Φιλάρετος Ντενισένκο. Αλλά δεν είναι έτσι. Λίγο καιρό πριν οι ίδιοι πολλοί ήταν πεπεισμένοι ότι το πρόβλημα του ηλικιωμένου αναθεματισμένου θα εξαφανιστεί από μόνο του, μόλις πάρε τον Τόμο στα χέρια του. Δεν έχει εξαφανιστεί. Επομένως, ακόμα και μετά το θάνατο του Φιλάρετου, το πρόβλημα θα παραμείνει. Επειδή δεν είναι το πρόσωπο ενός ατόμου ή άλλου, αλλά η αμαρτία υπερηφάνειας που το ελέγχει.

Με άλλα λόγια, υπάρχουν ορισμένοι πνευματικοί νόμοι που επηρεάζουν τον άνθρωπο πιο έντονα από την πολιτική συγκυρία. Μπορεί για τους υποστηρικτές της PCU αυτοί οι νόμοι δεν σημαίνουν τίποτα, δεν παύουν όμως να ενεργούν. Χωρίς μετάνοια είναι αδύνατη η αλλαγή στην ανθρώπινη προσωπικότητα και η νίκη επί της αμαρτίας. Αυτός είναι ο νόμος. Και κανένα κομμάτι χαρτί δεν μπορεί να τον ακυρώσει.

PCU – η Πολιτική Εκκλησία της Ουκρανίας

Οι αμοιβαίες προσβολές, κατηγορίες για ψέματα και λαχτάρα για εξουσία, ύπαρξη παρασκηνίων, η αδυναμία διαπραγμάτευσης και συμμόρφωσης με τις συμφωνίες, συμμετοχή επιχειρηματικών δομών και στελεχών της εξουσίας στην επίλυση εκκλησιαστικών ζητημάτων, σχεδόν απόλυτη έλλειψη βασικού σεβασμού ο ένας προς τον άλλο – όλα αυτά βλέπουμε στην PCU.

Ο «Πατριάρχης» Φιλάρετος, φαίνεται να αποφάσισε να κάψει όλες τις γέφυρες πίσω του και να πάει κατευθείαν. Οι τελευταίες του δηλώσεις συντρίβουν την ειδυλλιακή ατμόσφαιρα του ενθουσιασμού από την παραλαβή του Τόμου, στην οποία έχει βυθιστεί για αρκετούς μήνες ο απλός ουκρανικός λαός.

Με τη σειρά του ο ομιλητής του Verkhovna Rada (Κοινοβούλιο της Ουκρανίας), Andrei Paruby, υπόσχεται ότι το Κοινοβούλιο θα σταθεί φρουρά πάνω στο Τόμο και θα φυλάει τα συμφέροντα της PCU. Ενώ κάποιοι λειτουργοί υποστηρίζουν ότι πίσω από τη σύγκρουση αυτή είναι η τρομακτική σκιά του Κρεμλίνου. Το Κρεμλίνο κιόλας φαίνεται ότι ενεργεί και από τις δύο πλευρές της σύγκρουσης – εξ ονόματος του Φιλάρετου και εξ ονόματος του Επιφάνειου.

Το ερώτημα είναι, πού είναι η εκκλησία; Δεν θα λάβουμε την απάντηση. Επειδή η Εκκλησία δεν υπάρχει εδώ, ενώ υπάρχει μια ορισμένη πολιτική δομή με έντονο θρησκευτικό χρώμα. Και όταν ακούμε από τους εκπροσώπους αυτής της δομής κάτι για τους κανόνες και τους άγιους πατέρες, μπερδευόμαστε και αναρωτιόμαστε ακριβώς το ίδιο αν το ακούγαμε στη συνεδρίαση του Verkhovna Rada.

Αντίδραση του Επιφάνειο – «Δεν φταίω εγώ»

Στις 14 Μαΐου ο «επίτιμος πατριάρχης» Φιλάρετος δημοσίευσε τις ήδη γνωστές διατριβές του, στις οποίες εξέφρασε τη θέση του σχετικά με το τι συμβαίνει με τη νεοδημιουργηθείσα «Εκκλησία». Δεν θα τα παραθέτουμε εδώ. Μας ενδιαφέρει κάτι άλλο – τουλάχιστον κάποια λίγο πολύ τεκμηριωμένη αντίδραση από την ηγεσία της PCU. Έχουμε καιρό να ακούσει μια τέτοια αντίδραση, εκτός από τα λόγια ότι «θα μας πάρουν το Τόμο».

Τέλος, στις 16 Μαΐου, εμφανίστηκε η συνέντευξη του Επιφάνειου, στην οποία προσπάθησε να εξηγήσει τι συνέβαινε. Σημειώνουμε αμέσως ότι απέτυχε σ’ αυτό.

Από τη συνέντευξη αυτή δεν μάθαμε ποτέ γιατί η UOC-KP δεν είχε εκκαθαριστεί νομίμως. Πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει, είτε το θέλει ο Επιφάνειος είτε όχι. Ποτέ δεν ακούσαμε την απάντηση στο ερώτημα γιατί ο Επιφάνειος σταμάτησε να επικοινωνεί με τον Φιλάρετο αμέσως μετά την εκλογή του ως προκαθήμενο, ειδικά καθώς ο ίδιος ο Ντουμένκο δεν αρνείται ότι για την εκλογή του είναι υπόχρεος στο Φιλάρετο. Αμηχανία προκαλεί επίσης και η φράση του Επιφάνειου ότι η PCU είναι μόνο «να γίνει η μεγαλύτερη εκκλησία στην Ουκρανία». Αφού πολύ πρόσφατα, τόσο ο ίδιος ο Ντουμένκο όσο και οι κλητήρες του δήλωναν ομόφωνα ότι τους υποστηρίζει σχεδόν ολόκληρος ο πληθυσμός της χώρας. Επιπλέον, παραδέχτηκε ότι η PCU αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα και όλες οι πληρωμές από τις εκκλησίες του Κιέβου είναι σταθερά κλειδωμένες στα χέρια του Φιλάρετου, ο οποίος, εξάλλου, εξευτελίζει τον Επιφάνειο ως «αρχιερέα».

Όλη αυτή η συνέντευξη, που στερείται συγκεκριμένων λεπτομερειών, έδειξε μόνο ότι ο Ντουμένκο και οι εκπρόσωποι της PCU προσπαθούν όσο περισσότερο γίνεται να εξομαλύνουν τη σύγκρουση που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της δομής τους. Ταυτόχρονα, γίνεται σαφές ότι δεν υπάρχει ακόμα λογική απάντηση στο ερώτημα πώς να το υλοποιήσουν.

Ο τέως Μητροπολίτης εξουσιοδοτήθηκε να δηλώσει

Το βράδυ της 15ης Μαΐου, ο εκπρόσωπος της PCU, ο πρώην μητροπολίτης του Βισνέφσκι Αλέξανδρος (Drabinko), πήρε πρωτοβουλία να απαντήσει έστω με κάποιο τρόπο στον Φιλάρετο Ντενισένκο. Τα επιχειρήματα του πρώην ιεράρχη της UOC μας ενδιαφέρουν διότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι ακριβώς η θέση της PCU, την οποία ο πρώην μητροπολίτης απλώς εξέφρασε.

Ούτε ο Επιφάνειος, ούτε ο ομιλητής της UOC-KP Ευστράτιος Ζοριά (ο οποίος δεν σχολιάζει καθόλου το τι συμβαίνει, παρά όλη την απίστευτη δραστηριότητά του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης) δεν μπορούν να φέρουν αντίρρηση στον «πνευματικό τους δάσκαλο», το «γέροντα» και τον «πατριάρχη» στην ουσία. Λίγο καιρό πριν θαύμαζαν τα αξιώματα του Φιλάρετου σχετικά με την παραλαβή του Τόμο, τόνιζαν τον εξαιρετικό του ρόλο και με κάθε τρόπο εξέφραζαν τη σοφία και τη σύνεσή του. Προφανώς, υπάρχουν και άλλοι λόγοι που δεν τους επιτρέπουν να μιλήσουν εναντίον του μέντορά τους με ανοιχτό γείσο.

Ενώ ο πρώην δεσπότης Αλέξανδρος μπορεί να το κάνει. Πρώτα απ’ όλα, είναι από προδότες της UOC. Δηλαδή a priori είναι ένας από τους «επισκόπους» για τους οποίους ο Φιλάρετος είναι αναθεματισμένος. Δεύτερον, δεν χρωστάει τίποτα στον Φιλάρετο. Εκτός, ίσως, από τη διδακτορική του διατριβή, στην οποία επέκρινε άφθονα το διχαστικό Πατριαρχείο του Κιέβου και τον Ντενισένκο προσωπικά. Τρίτον, δεν ήταν μάρτυρας συμφωνιών μεταξύ του Φιλάρετου και του Επιφάνειου και ως εκ τούτου μπορεί να ζητήσει ελεύθερα την έγγραφη επιβεβαίωση αυτών. Με λίγα λόγια, ο πρώην Μητροπολίτης Αλέξανδρος είναι ο πλέον κατάλληλος για το ρόλο δοκιμαστικής πέτρας, η οποία θα πρέπει να ελέγξει τη δύναμη των επιχειρημάτων του Φιλάρετου και ταυτόχρονα να υποδείξει σαφώς τις θέσεις των εχθρών του.

Το κείμενο της «επίσημης έκκλησης» (όπως την ονόμασε ο πρώην αρχιερέας) δεν αντιπροσωπεύει τίποτα ενδιαφέρον στην ουσία. Υπάρχουν όμως ορισμένα σημεία στα οποία θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή.

«Πατριάρχης» – υπήρχε ή όχι;

Αμέσως μετά τη «Σύνοδο ενοποίησης», ο Ευστράτιος Ζοριά ανέφερε ότι ο Φιλάρετος παραμένει με τον τίτλο του «επίτιμου πατριάρχη» της PCU. Αλλά η δήλωση του πρώην Μητροπολίτη Αλέξανδρου (Drabinko) λέει ότι ο «τίτλος του "επίτιμου πατριάρχη του Κιέβου και Πάσης Ουκρανίας", ο οποίος χρησιμοποιείται τακτικά σε σχέση με τον Μητροπολίτη Φιλάρετο στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας (PCU), δεν εγκρίθηκε από καμία απόφαση συνόδου της Εκκλησίας μας».

Εν προκειμένω, θέλουμε να φρεσκάρουμε ελαφρώς τη μνήμη του πρώην Μητροπολίτη και να υπενθυμίσουμε την απόφαση της «Ιεράς Συνόδου» της UOC-KP από 20ής Οκτωβρίου 2018, όπου δηλώνεται ότι ο τίτλος αυτής της δομής έχει δύο μορφές – πλήρη και σύντομη: «ο σύντομος τίτλος έχει την ακόλουθη μορφή: "Παναγιότατος (όνομα), Πατριάρχης του Κιέβου και Πασών Ρους-Ουκρανίας". <...> Στις σχέσεις με άλλες Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, η επιτρεπόμενη μορφή είναι "Μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος (όνομα), Μητροπολίτης του Κιέβου και Πασών Ρους-Ουκρανίας" και τα παράγωγά του». Αυτή ακριβώς είναι η μορφή που ο Επιφάνειος χρησιμοποιούσε και χρησιμοποιεί.

Αλλά κατά τη διάρκεια των «λειτουργιών ο τίτλος του Προκαθήμενο εκφωνείται σύμφωνα με τα λειτουργικά κείμενα της Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Κίεβο: "Παναγιότατο Πατριάρχη του Κιέβου και Πασών Ρους-Ουκρανίας"». Ο Φιλάρετος χρησιμοποιούσε αυτόν τον τίτλο με απόλυτη άνεση. Στο καταστατικό της PCU αυτή η ουσιώδης διαφορά δεν σχολιάζεται με κανέναν τρόπο – δεν υπάρχει τίποτα σχετικό με την τιτλοφόρηση.

Όμως υπάρχει στο κείμενο του Τόμου, όπου αναφέρεται ότι ο προκαθήμενος της «Ιεροτάτης Εκκλησίας της Ουκρανίας» (στο Τόμο αναφέρεται ακριβώς έτσι, αντί της «Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας») «φέρει το τίτλο του "Μακαριότατου Μητροπολίτη του Κιέβου και πάσης Ουκρανίας"». Επιπλέον, οι φαναριώτες τόνισαν συγκεκριμένα ότι «δεν επιτρέπεται προσθήκη ή αφαίρεση από τον τίτλο του χωρίς την άδεια της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης», εννοώντας σαφώς τους ισχυρισμούς του Φιλάρετου.

Η προσφυγή στο γεγονός ότι ο τίτλος του «πατριάρχη» ιδρύθηκε από την «Σύνοδο» της UOC-KP, και όχι της PCU, δεν έχουν νόημα, επειδή ακόμα στις 5 Φεβρουάριου στην πρώτη συνεδρίαση της «Συνόδου» της PCU είχε δηλωθεί ξεκάθαρα ότι «ο Παναγιότατος Πατριάρχης Φιλάρετος συνεχίζει την ηγεσία της Μητρόπολης του Κιέβου στην σύνθεση των ενοριών και των μοναστηριών του Κιέβου (εκτός Ιεράς Μονής του Αγίου Μιχαήλ του Κιέβου), τα οποία μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου 2018 ήταν στην υποταγή του ως Πατριάρχη Κιέβου και Πασών Ρους-Ουκρανίας».

Δηλαδή η συνάντηση των «επισκόπων» της PCU δεν είχε αντίρρηση στο τίτλου του «παναγιότατου πατριάρχη». Επιπλέον, στην ίδια τη «Σύνοδο» ελήφθησαν αποφάσεις σχετικά με τους τίτλους της «επισκοπής» της PCU και μόνο δύο «αρχιερείς» δεν μπήκαν στη λίστα εκείνων των οποίων οι τίτλοι θα έπρεπε να εγκριθούν – ο Επιφάνειος και ο Φιλάρετος. Από προεπιλογή παρέμειναν «μακαριότατος» και «παναγιότατος». Επομένως, όταν ο πρώην Μητροπολίτης Αλέξανδρος λέει ότι δεν υπήρχε «κοινή απόφαση» σχετικά με το «πατριάρχη» Φιλάρετο, είτε λέει ψέμα είτε δεν θυμάται ότι υπήρχε.

Το Πατριαρχείο ως ψυχολογική βοήθεια

Πιθανότατα στην PCU και οι ίδιοι καταλαβαίνουν ότι κανένας κανόνας ή απόφαση δεν μπορεί να δικαιολογήσει το «κυρίαρχο» χάος μέσα στην οργάνωσή τους. Ως εκ τούτου, προσπαθούν να εξηγήσουν τη θέση τους με το γεγονός ότι συμφώνησαν στο «Πατριάρχη» Φιλάρετο για ψυχολογικούς λόγους: «Αποκαλώντας τον Μητροπολίτη Φιλάρετο "έντιμο πατριάρχη", ο Μακαριότατος Μητροπολίτης Επιφάνειος και άλλοι ιεράρχες του πρώην Πατριαρχείο του Κιέβου προσπαθούσαν έτσι να τιμήσουν τον δάσκαλό τους και να τον διευκολύνουν ψυχολογικά με την παραίτηση προσωπικής ηγεσίας της Εκκλησίας».

Αυτή η φράση φωτίζει τόσο πολύ όλη την ουσία της PCU, ότι όχι μόνο πρέπει να την αναλύσουμε λεπτομερώς, αλλά και να τη θυμηθούμε για τις μελλοντικές γενιές, γιατί δεν θα μπορούσαμε να πούμε καλύτερα.

Πρώτον, τονίζεται ότι οποιαδήποτε τιτλοποίηση εντός του σχίσματος δεν έχει κανένα ουσιώδες νόημα. Αυτό είναι ένα είδος παιχνιδιού, κατά το οποίο οι τύποι συμφωνούν για το ποιος θα είναι "ναύαρχος", ποιος «Χίτλερ» και ποιος «Ναπολέων». Θέλεις να είσαι «πατριάρχης»; Ορίστε! Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα! Επειδή αλλιώς δεν μπορεί να είναι μέσα στο σχίσμα. Επειδή ολόκληρη η διάσπαση είναι στην καλύτερη περίπτωση ένα παιχνίδι στην «Εκκλησίας», και στη χειρότερη περίπτωση – βλασφημία εναντίον του Αγίου Πνεύματος.

Δεύτερον, η φράση δίνει λόγους να πιστεύουμε ότι ο Φιλάρετος έχει σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα.

Τρίτον, δείχνει και πάλι ότι ολόκληρος ο αγώνας για το «πατριαρχείο», τον οποίο ο Φιλάρετος κάνει το μισό της ζωής του, υπαγορεύεται αποκλειστικά από την επιθυμία της εξουσίας και τις δικές του φιλοδοξίες και όχι από τίποτα άλλο.

Τέταρτον, με την ίδια αυτή φράση, ο πρώην Μητροπολίτης Αλέξανδρος επιβεβαιώνει ότι υπήρχαν ορισμένες συμφωνίες μεταξύ του Φιλάρετου, του Επιφάνειος και άλλων «επισκόπων» της UOC-KP και αυτός το ξέρει.

Συμφωνίες υπήρχαν ή όχι;

Ωστόσο, ο επικεφαλής της PCU, Επιφάνειος, σε μια πρόσφατη συνέντευξη στο BBC, δηλώνει ήρεμα: «Προσωπικά, δεν έκανα καμία υπόσχεση μπροστά στη Σύνοδο. Κατά τη διάρκεια εξαμήνου διεξάγονταν διαπραγματεύσεις, συναντήσεις και διανεμόταν διαφορετικές προτάσεις. Δεν ήμουν παρών σε όλες τις διαπραγματεύσεις, αλλά σε ένα σημαντικό μέρος τους ήμουν. Η τελευταία συμφωνία στις 14 Δεκεμβρίου, πριν τη Σύνοδο, εκτυπώθηκε σε χαρτί χωρίς την παρουσία μου. Αυτή ήταν η τελική θέση. Ο καθένας μπορεί να έχει σκεφτεί κάτι δικό του, αλλά στο τέλος όλες οι συμφωνίες πώς τελειώνουν; Με την υπογραφή εγγράφων. Ως εκ τούτου, τώρα είναι ακατάλληλο να μιλάμε ότι κάποιος υποσχέθηκε σε κάποιον κάτι». Έτσι απλά, ούτε λιγότερο ούτε περισσότερο. «Εγώ είμαι από τους παρέξω, δεν έχω σχέση δλδ».

Επιπλέον, όπως ορθώς παρατήρησε ο ορθόδοξος μπλόγκερ Μιριάνιν (Κοσμικός) Βασίλι: «Λαμβάνοντας υπόψη με τι σιγουριά ο Φιλάρετος δήλωσε πριν από πέντε μήνες ότι παραμένει ο πατριάρχης και θα συγκυβερνάει με τον Επιφάνειο, είμαι βέβαιος ότι υπήρξαν συμφωνίες. Όμως ο Επιφάνειος δεν μπορεί τώρα να το παραδεχτεί, διότι θα καταστρέψει την εξουσία του. Συνεπώς, του μένει να μη τις παραδέχεται. Δηλαδή, ο Ποροσένκο θα μπορούσε πραγματικά να δώσει κάποιες εγγυήσεις στον Φιλάρετο και στη συνέχεια να τον εξαπατήσει. Προκαλεί ενδιαφέρον σημείωση του Επιφάνειου ότι εάν υπήρξαν συμφωνίες, θα γράφονταν σε χαρτί. Δηλαδή, απάντησε στο στυλ "άπιαστος κλέφτης, καθάριος νοικοκύρης"».

Με τη σειρά του, ο πρώην μητροπολίτης Αλέξανδρος δεν αποκλείει ότι αυτές οι συμφωνίες θα μπορούσαν να υπάρχουν. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, «κανείς δεν ενημέρωσε την πληρότητα της τοπική Συνόδου για αυτές τις συμφωνίες. Οι παρόντες εκεί δεν γνώριζαν για αυτές τις συμφωνίες. Και αν υπήρχαν τέτοιες συμφωνίες μεταξύ του Πατριάρχη Φιλάρετο, του Επιφάνειου και του Προέδρου Ποροσένκο, θα μπορούσαν να λάβουν χώρα στην Θερμή εκκλησία, όπου διεξαγόταν η Σύνοδος για την αυτοδιάλυση και την εκκαθάριση του Πατριαρχείου του Κιέβου».

Ποιος λέει ψέματα σε αυτή την περίπτωση δεν έχει καμία σημασία. Κατά πάσα πιθανότητα και οι δύο λένε ψέματα: μεν ο ένας που δεν υποσχέθηκε τίποτα, δε ο άλλος ότι δεν γνώριζε τίποτα.

Ο ίδιος ο Φιλάρετος υποστηρίζει ότι η συμφωνία ήταν προφορική, διότι πίστευε στον Επιφάνειο και στον Πόροσενκο: «Υπήρχαν συμφωνίες μεταξύ εμού και του Προέδρου, και με τον Επιφάνειο επίσης. Και όχι μόνο μεταξύ των τριών μας, αλλά και με τους αρχιερείς», – δήλωσε ο Φιλάρετος. – «Και στην Αρχιερατική Σύνοδο υπήρχε η ίδια συμφωνία: ότι συνεχίζω να ηγούμαι την Εκκλησία στην επικράτεια της Ουκρανίας μαζί με τον Επιφάνειο και αυτός εκπροσωπεί την Εκκλησία στις εξωτερικές σχέσεις. Αυτή ήταν η συμφωνία... Δεν υπογράψαμε αυτή τη συμφωνία, επειδή είχα εμπιστοσύνη. Και στον Πρόεδρο και στον Επιφάνειο. Ενώ αυτοί με εξαπάτησαν».

«Ο κλέφτης από τον κλέφτη έκλεψε ρόπαλο»

Ο αρχιερέας Βλαντιμίρ Πουτσκόφ, επικεφαλής Τύπου της Μητρόπολης Βίννιτσα της UOC, σχολίασε εύστοχα όλη αυτή την κατάσταση. Συγκεκριμένα λέει:

«Οπότε. Οι Φιλάρετος, Επιφάνειος και Πόροσενκο συμφώνησαν να εξαπατήσουν τον Βαρθολομαίο για να δώσει αυτοκέφαλη στη δομή, όπου πίσω από την πλάτη του Επιφάνειου θα κυβερνάει ο Φιλάρετος. Ο Βαρθολομαίος, με τη σειρά του, εξαπάτησε και τους τρεις, δίνοντας τον Τόμο με τέτοιους όρους που από την υποσχεθείσα αυτοκεφαλία έμεινε ένα όνομα. Ο Πόροσενκο εξαπάτησε τον Συμεών, υποσχόμενος σ’ αυτόν σχεδόν πρωτοκαθεδρία στη νέα δομή. Ο Συμεών εξαπάτησε το δικό του ποίμνιο, υποσχόμενος να μην μεταβεί πουθενά. Οι μυθικοί δέκα ιεράρχες της UOC εξαπάτησαν τον Συμεών, μη εμφανισθέντες στη Σύνοδο στη Σόφια. Η Σύνοδος της Σόφιας εξαπάτησε τις ψευδαισθήσεις των Ελλήνων, εκλέγοντας για πρωτοκαθεδρία ένα αμφίβολο πρόσωπο χωρίς νόμιμη ιεροσύνη. Η κοινωνία των πολιτών εξαπάτησε την PCU, φωνάζοντας σε όλες τις γωνίες ότι όλοι οι Ουκρανοί θα έμπαιναν αμέσως στις τάξεις της, και ακόμη και οι αβάφτιστοι θα μπουν στην ουρά για κηδεία. Η PCU εξαπάτησε τις προσδοκίες της κοινωνίας των πολιτών, δείχνοντας ότι ακόμη και με την υποστήριξη του κράτους και του carte blanche στις λεηλασίες, θέλει ακόμα πολύ δουλειά για να γίνει UOC. Το Φανάρι εξαπάτησε την PCU, υπόσχοντάς της την αναγνώριση από τις Τοπικές Εκκλησίες. Οι Τοπικές Εκκλησίες εξαπάτησαν τις ελπίδες του Φαναρίου μη αναγνωρίζοντας την PCU. Και τώρα ο Φιλάρετος ισχυρίζεται επίσης ότι έχει εξαπατηθεί. Από τους Ποροσένκο και Επιφάνειο. Ακριβώς τότε που σχεδίαζαν μαζί την εξαπάτηση του Βαρθολομαίου. Αυλαία...»

* * *

Σε αυτό το πλαίσιο θα ήθελα να υπενθυμίσω τις μομφές στον Μακαριωτάτο Μητροπολίτη Ονούφριο. Ότι έπρεπε να συμμετάσχει στη «Σύνοδο ενοποίησης» της PCU και να ηγηθεί αυτή τη νέα «Εκκλησία». Σε αυτή την περίπτωση δεν θα συνέβαινε αυτό που τώρα είμαστε μάρτυρες; Και βέβαια θα συνέβαινε. Είναι εντελώς αδύνατο να φανταστούμε τον Μακριώτατό μας να συμμετέχει σε αυτές τις διευκρινίσεις των σχέσεων. Επειδή δεν υπάρχει τίποτα κοινό μεταξύ του φωτός και του σκοταδιού, μεταξύ του Χριστού και του διαβόλου.

Η σύγκρουση στην PCU έδειξε σαφώς ότι το ανάθεμα προς τον Mikhail Antonovich Ντενισένκο είναι απολύτως δίκαιο – είναι ένας άρρωστος με υπερηφάνεια άνθρωπος. Όλη τη ζωή του ασχολείται με τη συνειδητή καταστροφή της Εκκλησίας και είναι έτοιμος να δεχθεί δύο ακόμα αναθήματα, απλώς να μην βγάλει απ’ το κεφάλι του τη λευκή μήτρα των Πατριαρχών της Μόσχας. Αυτό σημαίνει ότι και η «Εκκλησία» που ίδρυσε είναι βαθιά άρρωστη και η μηχανική της προσκόλληση στο Σώμα του Χριστού αποτελεί κίνδυνο για όλους μας. Η μοναδική διέξοδος είναι η μετάνοια. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να θεραπευτούν οι σχισματικοί.

* UOC-KP – Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου του Κιέβου (σχίσμα)