Κάνε έκτρωση – νιώσε σαν Θεός

Αν ξαφνικά δεν το ξέρατε, για να νιώσετε τον εαυτό σας στη θέση του Θεού, πρέπει «απλά»... να κάνεις έκτρωση. Τουλάχιστον, μια παρόμοια διατύπωση χρησιμοποιήθηκε πρόσφατα από τη Μισέλ Βουλφ, διάσημη αμερικανική ηθοποιό και παρουσιάστρια των comedy show. Είναι γνωστή για τη συνεπή και επιθετική φεμινιστική της στάση και τον έντονο ισχυρισμό της για το δικαίωμα των γυναικών να τερματίσουν την εγκυμοσύνη ανά πάσα στιγμή για οποιονδήποτε λόγο.

Σε μια συγκλονιστική ομιλία τέλος του περασμένου έτους η Βουλφ χλευάζει την σκέψη ότι μετά την έκτρωση η γυναίκα βιώνει τουλάχιστον ψυχολογικά τραύματα. Σύμφωνα με την κωμικό, θα βιώσει ταλαιπωρία αν αποδώσει μεγάλη σημασία στην έκτρωση. Με μια αδιάφορη στάση δεν θα νιώσετε τίποτα. Δεν είστε υποχρεωμένοι να αισθάνεστε καμία ενοχή, έχετε γενικά το δικαίωμα να αισθάνεστε μετά από την έκτρωση με τον τρόπο που θέλετε. Απλώς δοκιμάστε και θα δείτε.

Στη συνέχεια η καλλιτέχνης ενθαρρύνει το κοινό με την προσωπική της εμπειρία, αφού ένιωθε πολύ δυνατή μετά από την έκτρωση και συγκρίνει αυτήν την εμπειρία με την αίσθηση του εαυτού της ως Θεός.

Το χριστιανικό κοινό στις Ηνωμένες Πολιτείες αναστατώθηκε, αλλά η Μισέλ δεν είχε συνηθίσει να δικαιολογείται. Ούτε για αυτό, ούτε για προηγούμενες επιθέσεις, κατηγορηματικά δεν ζητά συγγνώμη. Ορισμένες δημοσιεύσεις προσπάθησαν κιόλας και να παρουσιάσουν το θέμα με τέτοιο τρόπο που υπήρξε παρεξήγηση και δεν σύγκρινε τον εαυτό της με τον Θεό. Όπως, αργότερα στο κείμενο, λέει ότι μετά από αυτήν τη σκέψη διέσχισε το δρόμο πολύ προσεκτικά, έτσι ώστε ο Θεός να μην της δείξει ο Θεός με το λεωφορείο που θα την χτυπούσε ξαφνικά, Ποιος είναι πραγματικά δυνατός εδώ. Γι’ αυτό ήταν αστείο που για μερικούς φάνηκε ανεπιτυχές και κυνικό, αλλά μόνο τυφλοί σκοταδιστές μπορούν να το πάρουν στα σοβαρά και να το επικρίνουν. Ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε γιατί δεν είναι έτσι. Ή τουλάχιστον όχι εντελώς έτσι.

«Δεν είστε υποχρεωμένοι να αισθάνεστε καμία ενοχή, έχετε γενικά το δικαίωμα να αισθάνεστε μετά από την έκτρωση με τον τρόπο που θέλετε. Απλώς δοκιμάστε και θα δείτε».

Μεταφρασμένο, αυτό το μέρος της ομιλίας έχει ως εξής: «Ξέρετε πώς ένιωσα μετά την έκτρωση; Πολύ δυνατή. Ξέρετε πώς λένε οι άνθρωποι ότι δεν μπορείς να φαντάζεσαι τον εαυτό σου ως Θεό; (το κοινό γελάει) Βγήκα με την αίσθηση "Κάνε στην άκρη, Μόργκαν Φρίμαν (ο ηθοποιός Μόργκαν Φρίμαν έπαιξε τον Θεό στην ταινία «Θεός για μια εβδομάδα» – συντ.), τώρα εγώ είμαι ο Θεός!" (το κοινό γελάει). Και μετά από αυτό πέρασα πολύ προσεκτικά το δρόμο. Επειδή ήταν ιδανική στιγμή για τον Θεό να κάνει κάτι σαν "δεν είσαι Θεός, που…να, να το λεωφορείο"» (το κοινό γελάει).

Από τη μία πλευρά, αυτό είναι πραγματικά ένα αστείο. Όπως κι να ‘χει. Και αν αγνοήσουμε το περιεχόμενο, στο πλαίσιο του είδους είναι αρκετά έξυπνο. Έχουμε απλώς συνηθίσει να μην γελάμε σε όλα. Εμείς, οι συντηρητικοί, έχουμε τέτοιο ελάττωμα.

Σε γενικές γραμμές, το stand-up είναι μια πολύ βολική μορφή. Βάζει τον αντίπαλο σε μια μάλλον αδέξια θέση: φαίνεται ότι οι προσβολές, η κοροϊδία και άλλες χλεύες απευθύνονταν σε εσάς ή στις αξίες σας άμεσα ή μεταμφιεσμένα, αλλά δεν είναι τόσο εύκολο να διαφωνήσεις μ’ αυτά. Αφού είναι αστείο! Και το να προσπαθείς να διαφωνήσεις με ένα αστείο φαίνεται επιπόλαιο. Ποτέ δεν μπορείς να είσαι απόλυτα σίγουρος πού τελειώνει η πραγματική θέση του κωμικού σε ένα ή το άλλο θέμα και ξεκινά η αποτρόπαια υπερβολή που απαιτείται για μια επιτυχημένη παρουσίαση της οξύτητας. Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να αρνηθείς όχι αυτό που στην ουσία πιστεύει ο συντάκτης, αλλά αυτό που έβαλε για όμορφο λόγο.

Επιπλέον, θα κατηγορηθείς αμέσως ότι δεν τα πας καλά με την αυτοειρωνεία και την αίσθηση του χιούμορ. Και πάλι, στις καλύτερες παραδόσεις της Βουλφ, η οποία δήλωσε σε ένα από τα επεισόδια της παρουσίασής της ότι δεν θεωρεί ότι είναι υποχρεωμένη να ζητήσει συγγνώμη από κανέναν, αλλά θα κάνει ό, τι είναι δυνατόν για να ζητήσουν οι άλλοι συγνώμη για τις δραστηριότητές τους. Τέτοια διαλεκτική.

Επιστρέφοντας στα απίστευτα ευχάριστα συναισθήματα της Βουλφ μετά από την έκτρωση, αυτό δεν είναι απλώς ένα κακόγουστο αστείο. Είναι μια πλήρως συνειδητή απολογητική. Η ακτιβίστρια απαντά σίγουρα στο ερώτημα των εκπροσώπων του κινήματος prolife: «Έχεις φανταστεί τον εαυτό σου Θεό, ότι αποφασίζετε ποιος θα ζήσει και ποιος όχι;» (Αυτή η ερώτηση όντως χρησιμοποιείται πολύ συχνά στις πολεμικές για τα θέματα εκτρώσεων). Δεν είναι σίγουρο ότι η ηθοποιός όντως, μετά την απαλλαγή από το παιδί, βίωσε ένα τέτοιο φάσμα συναισθημάτων όπως περιγράφει, αλλά ότι είναι ένα αριστοτεχνικό trolling των αντιπάλων των εκτρώσεων είναι σίγουρο.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι αυτό δεν είναι απλώς μια καυστική επίθεση προς την πλευρά των ιδεολογικών αντιπάλων. Σε ένα άλλο σόου, η Μισέλ μιλά για την ανάγκη των εκτρώσεων (κατά τη γνώμη της, δεν πρέπει να είναι λιγότερο προσιτές από το μενού στου McDrive) ως απαραίτητη προϋπόθεση για την ανεξαρτησία των γυναικών: «Εξάλλου, αν μόνο οι γυναίκες αποδεχτούν το γεγονός ότι ελέγχουν τη ζωή, τότε για τους άνδρες θα είναι πολύ πιο δύσκολα να ελέγχουν τις γυναίκες».  Αυτά τα λόγια ειπώθηκαν σοβαρά. Χωρίς γκριμάτσες και γέλιο.

Λοιπόν, φαίνεται ότι η δημοφιλής παρουσιαστής εννοεί ακριβώς αυτό που ξεστομίζει. Θεωρεί πραγματικά πολύ σημαντικό να διαθέτει πλήρως το σώμα της, τη ζωή της, ακόμη και κάποιου άλλου, εάν δεν περιλαμβάνεται στα σχέδιά της. Ας προσθέσουμε τη θέση της «μου χρωστάνε οι πάντες, δεν χρωστάω σε κανέναν». Βγαίνει, δεν να εξαρτιέμαι από κανέναν, όλα μόνη μου, είμαι καλύτερη από σας, είμαι μόνη μου το κριτήριο του καλού και του κακού (αν θέλω θα νιώσω καλά μετά την έκτρωση, αν θέλω θα νιώθω άσχημα). Αξιώσεις για θεϊκή αξιοπρέπεια είναι προφανείς.

«Αν μόνο οι γυναίκες αποδεχτούν το γεγονός ότι ελέγχουν τη ζωή, τότε για τους άνδρες θα είναι πολύ πιο δύσκολα να ελέγχουν τις γυναίκες».

Αυτό που δεν μπορείς να αρνηθείς στη Βουλφ είναι η ειλικρίνειά της: καμία προσπάθεια να δικαιολογηθεί, να φλερτάρει με συντηρητικό κοινό, προσπάθειες να καλύψει την αντιαισθητική αλήθεια με ευφημισμούς. Είναι εξαιρετικά ειλικρινής στις πεποιθήσεις της. Δεν δημιουργεί θεωρίες αυτοδικαιολόγησης και μοντέλα όπως «σε γενικές γραμμές, φυσικά, αυτό είναι κακό και απαράδεκτο, αλλά οι καταστάσεις τυχαίνουν διαφορετικές.» Επομένως, από μια άποψη, μπορούμε ακόμη και να είμαστε ευγνώμονες σ’ αυτήν για το γεγονός ότι επιτέλους είπε δυνατά αυτό που όλοι γνώριζαν από καιρό, αλλά δεν τολμούσε πάντα να πει: ο αθεϊσμός είναι η βάση της έκτρωσης.

Είναι δύσκολο να αρνηθεί κανείς ότι μια έγκυος και θηλάζουσα γυναίκα είναι πολύ ευάλωτη. Και ναι, η ενδιαφέρουσα κατάσταση συνεπάγεται περιορισμό των προσωπικών ελευθεριών και εξαρτώμενη θέση από τον άνδρα.

Η γαμήλια τελετή περιλαμβάνει το απόσπασμα από την επιστολή του Απ. Παύλου προς Εφεσίους, στο οποίο η εξάρτηση της γυναίκας δηλώνεται ρητά: «ὥσπερ ἡ ἐκκλησία ὑποτάσσεται τῷ Χριστῷ, οὕτω καὶ αἱ γυναῖκες τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν ἐν παντί». (Εφ. 5, 24). Ταυτόχρονα, έτσι ώστε ο άντρας να μην φανταστεί τον εαυτό του ξαφνικά «βασιλιά της θάλασσας», ο απόστολος του δίνει την εντολή: «οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας ἑαυτῶν, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἠγάπησε τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἑαυτὸν παρέδωκεν ὑπὲρ αὐτῆς». (Εφ. 5, 25). Δε μας παρουσιάζεται το μοντέλο με το οποίο αγωνίζονται οι φεμινίστριες. Δημιουργείται εντύπωση ότι απλώς δεν διάβασαν μέχρι το τέλος. Η ιδανική σχέση στον Χριστιανισμό είναι διαφορετική• χτισμένη στην απόλυτη εμπιστοσύνη και αυτοθυσία. Πρέπει να είναι έτοιμος να πεθάνει για αυτήν, ενώ αυτή πρέπει να τον εμπιστευτεί πλήρως. Και τα δύο είναι τρομερά, οδυνηρά και άβολα, δεν υπάρχει αμφιβολία.

Δεν έχει νόημα να εξετάζουμε συγκεκριμένες καταστάσεις όπου άντρας ή γυναίκα (ή και οι δύο ταυτόχρονα) συμπεριφέρονται όπως να ’ναι και όχι σύμφωνα με το ιδανικό, διότι απ’ αυτό δεν προκύπτει ότι είναι αδύνατο εξαρχής και δεν πρέπει να αναζητηθεί.

Δεν γνωρίζουμε αξιόπιστα τι προκάλεσε μια τέτοια διαφορά μεταξύ άνδρα και γυναίκας: αν οι φυσικές μας διαφορές και οι κοινωνικοί μας ρόλοι αρχικά είχαν σκεφτεί έτσι από τον Δημιουργό ή ήταν το αποτέλεσμα της πτώσης του ανθρώπου και πριν ήταν κάπως αλλιώς. Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για αυτό το θέμα, αλλά αυτό, ίσως, δεν έχει σημασία. Είναι πιο λογικό να λάβουμε υπόψη τις τρέχουσες και όχι τις υποθετικές συνθήκες, και είναι τέτοιες που εάν απορριφθούν όλοι οι πολιτιστικοί και ηθικοί περιορισμοί, τότε η γυναίκα θα υποδουλωθεί πολύ γρήγορα στον άνδρα. Ο τελευταίος, τουλάχιστον, είναι απλώς σωματικώς ισχυρότερος! Επομένως, η απόλυτη ισότητα (ως ταυτότητα) μπορεί να αναφέρεται μόνο στις κατηγορίες φαντασιώσεων κάποιου.

Η Εκκλησία δεν παρέχει δρόμο εξωτερικής, τεχνητής, αλλά οργανικής υπέρβασης αυτής της αδικίας. Όχι μέσω μηχανικής και ηλίθιας ισοπέδωσης, αλλά μέσω της απόλυτης εφαρμογής από καθένα των δικών του χαρακτηριστικών. Επιπλέον, αυτό ανεβαίνει λίγο-πολύ στο θεϊκό επίπεδο. Ο Απόστολος Παύλος συγκρίνει το μυστήριο της σχέσης μεταξύ συζύγων με το μυστήριο της σχέσης του Χριστού και της Εκκλησίας, δηλαδή με το μυστήριο της γνώσης του Θεού και της κοινωνίας με τον Θεό (Εφ. 5, 22-33). Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες καλούνται να αποδεχτούν τη φύση τους και να την υλοποιήσουν στο μέγιστο. Είναι παρόμοιο με την κατανόηση και την ανάπτυξη των ταλέντων. Ενώ εμείς συχνά ενεργούμε ως γονείς ενός παιδιού με έντονες ανθρωπιστικές ικανότητες, τοποθετημένου σε ένα σοβαρό και γνωστό αλλά μαθηματικό λύκειο.

Είναι πιο λογικό να λάβουμε υπόψη τις τρέχουσες και όχι τις υποθετικές συνθήκες, και είναι τέτοιες που εάν απορριφθούν όλοι οι πολιτιστικοί και ηθικοί περιορισμοί, τότε η γυναίκα θα υποδουλωθεί πολύ γρήγορα στον άνδρα. Ο τελευταίος, τουλάχιστον, είναι απλώς σωματικώς ισχυρότερος!

Επομένως, πρέπει να παρακολουθούμε πώς οι σύγχρονες γυναίκες σκοτώνονται να κάνουν όλα μόνες τους και να μην εξαρτούνται από κανέναν, ενώ οι άνδρες αποφεύγουν ευθύνες και φοβούνται να εργαστούν πάρα πολύ σκληρά. Όταν συμβαίνει να συλλάβουν παιδί, σε ένα τέτοιο παράδειγμα, η έκτρωση είναι σχεδόν η μόνη διέξοδος: αυτός δεν το χρειάζεται καθόλου, είναι πιο εύκολο να δώσει χρήματα, ενώ αυτή με το παιδί θα έχει λιγότερη δύναμη και περισσότερα προβλήματα (φυσικά, έχει συνηθίσει να κάνει τα πάντα μόνη της, αλλά υπάρχει όριο σε όλα). Κανείς δεν εμπιστεύεται κανέναν και δεν χρειάζεται κανέναν, αλλά κανείς δεν εξαρτάται από κανέναν. Ή, πιο συγκεκριμένα, δεν εξαρτάται επειδή δεν εμπιστεύεται.

Η εμπιστοσύνη σε κάποιον άλλον είναι πάντα τρομακτική, δύσκολη και, για να είμαι ειλικρινής, επικίνδυνη. Αλλά μόνο μέσω της αυτοάρνησης και της παραβίασης των εγωιστικών συμφερόντων σου αποκτάται αληθινή κι όχι γυαλιστερή ναρκισσιστική αγάπη. Και όπως γράφει ο αγαπημένος μαθητής του Χριστού Απόστολος Ιωάννης ο Θεολόγος, «ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καὶ ὁ Θεὸς ἐν αὐτῷ». (Α Ιω. 4, 16). Η σχέση μεταξύ άνδρα και γυναίκας είναι η έκφραση της σχέσης τους με τον Θεό.

Φυσικά, υπάρχει πάντα μια δελεαστική προοπτική να πάς σε έναν ευκολότερο και ευρύτερο δρόμο και αντί να κάνεις προσπάθεια μόνος σου απλώς με δυνατή απόφαση να ορίσεις στη θέση του Θεού και να αποφασίζεις μόνος σου τι είναι καλό και σωστό και τι είναι κακό και απαράδεκτο («καὶ εἶπεν ὁ ὄφις τῇ γυναικί· οὐ θανάτῳ ἀποθανεῖσθε· ᾔδει γὰρ ὁ Θεός, ὅτι ᾗ ἂν ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ᾿ αὐτοῦ, διανοιχθήσονται ὑμῶν οἱ ὀφθαλμοὶ καὶ ἔσεσθε ὡς θεοί, γινώσκοντες καλὸν καὶ πονηρόν». (Γεν. 3, 4-5)). Ωστόσο, το να είσαι Θεός και να φαντάζεσαι τον εαυτό του Θεό, όπως λένε, είναι δύο τεράστιες διαφορές.