მართლმადიდებელი ქრისტიანები ჯვრის ამაღლებას აღნიშნავენ
27 სექტემბერს ეკლესია აღნიშნავს თორმეტი დღესასწაულიდან ერთ-ერთს - უფლის პატიოსანი და მაცოცხლებელი ჯვრის ამაღლებას.
27 სექტემბერს მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს უფლის ძვირფასი და მაცოცხლებელი ჯვრის ამაღლებას - ქრისტიანთა 12 უმნიშვნელოვანესი დღესასწაულიდან ერთ-ერთს.
ამაღლებისთვის მკაცრი მარხვა დაწესდა - უფალი იესო ქრისტეს ჯვარზე ტანჯვის აღსანიშნავად.
ამ დღეს ქრისტიანები იხსენებენ მე-4 საუკუნის მოვლენებს, როდესაც წმიდა თანასწორთა მოციქულთა დედოფალმა ელენემ იპოვა ჯვარი, რომელზეც უფალი აღესრულა.
მას შემდეგ, რაც მოხდა კაცობრიობის ისტორიაში უდიდესი მოვლენები - ქრისტეს ჯვარცმა, დაკრძალვა, აღდგომა და ამაღლება, დაიკარგა წმიდა ჯვარი, რომელიც მაცხოვარი აღესრულა. 70 წელს რომაული ჯარების მიერ იერუსალიმის განადგურების შემდეგ, უფლის მიწიერ ცხოვრებასთან დაკავშირებული წმინდა ადგილები დავიწყებას მიეცა და ზოგიერთ მათგანზე წარმართული ტაძრები აშენდა.
წმიდა ჯვრის აღმოჩენა წმინდა იმპერატორ კონსტანტინე I დიდის დროს მოხდა. IV საუკუნის ეკლესიის ისტორიკოსების ცნობით, კონსტანტინეს დედა, მოციქულთა თანასწორი ელენა, შვილის თხოვნით გაემგზავრა იერუსალიმში, რათა ეპოვა ადგილები, რომლებიც დაკავშირებულია ქრისტეს მიწიერი ცხოვრების მოვლენებთან, აგრეთვე წმიდა ჯვართან, რომლის სასწაულებრივი გამოჩენა წმინდა კონსტანტინესთვის მტერზე გამარჯვების ნიშანი გახდა.
წმიდა ჯვარი წარმართული ტაძრის ქვეშ მდებარეობდა. როდესაც საკურთხეველი დაინგრა, აღმოაჩინეს 3 ჯვარი, ასევე მაცხოვრის ჯვრის ფირფიტა და ლურსმნები. იმის გასარკვევად, თუ რომელი ჯვარი იყო ის, რომელზეც ჯვარს აცვეს უფალი, თითოეული ჯვარი მიადეს მძიმედ დაავადებულ ქალს და ის განიკურნა. სხვა ვერსიით, ჯვრები მიცვალებულს მიადეს და ის აღდგა. ყველა შეკრებილი ადიდებდა ღმერთს, რომელმაც მიუთითა უფლის ჯვრის ხის უდიდეს სალოცავზე და წმიდა ჯვარი იერუსალიმის ეპისკოპოსმა მაკარიუსმა აღმართა ყველას სანახავად.
VII საუკუნეში წმიდა ჯვრის აღმოჩენის ხსოვნას უკავშირდება სხვა ფაქტიც - უფლის მაცოცხლებელი ჯვრის ხის დაბრუნება სპარსული ტყვეობიდან.
614 წელს სპარსეთის მეფემ დაიპყრო იერუსალიმი და დაარბია იგი. სხვა საგანძურებთან ერთად მან სპარსეთში წაიღო უფლის მაცოცხლებელი ხის ჯვარი. სიწმინდე უცხოელებთან დარჩა თოთხმეტი წელი. მხოლოდ 628 წელს დაამარცხა იმპერატორმა ჰერაკლიუსმა სპარსელები, მშვიდობა დაამყარა მათთან და ჯვარი იერუსალიმში დააბრუნა.
დაბრუნებისთანავე სალოცავიც აღმართეს - ანუ აწიეს ისე, რომ მრავალრიცხოვან მორწმუნეებს შეეძლოთ მისი ხილვა.
