100-ზე მეტი სერბი მეცნიერი და კულტურის მოღვაწე გამოვიდა უმე-ის დასაცავად
უმე-ის დასაცავად მიმართვის ხელმომწერთა შორის არიან სერბი ინტელიგენციის წარმომადგენლები: კინორეჟისორი ემირ კუსტურიცა, ხუთი აკადემიკოსი და თითქმის 50 პროფესორი.
109 სერბმა მეცნიერმა და კულტურის მოღვაწემ ხელი მოაწერა მიმართვას უკრაინის ხელისუფლების მიმართ, ევროპულ ინსტიტუტებს და მთელ მსოფლიო საზოგადოებას უკრაინის მართლმადიდებლური ეკლესიის დევნის შეწყვეტისკენ. დოკუმენტი სერბულმა რესურსმა pouke.org-მა გამოაქვეყნა.
„ჩვენ, აკადემიური საზოგადოების წარმომადგენლები, ისევე როგორც სერბეთის რესპუბლიკისა და სერბეთის მიწების კულტურის მოღვაწეები, გამოვთქვამთ ღრმა შეშფოთებას უკრაინაში ადამიანის ფუნდამენტური უფლებების უხეში დარღვევის გამო“, - ნათქვამია მიმართვაში. - უპირველეს ყოვლისა, საუბარია კონსტიტუციური ნორმებისა და რელიგიის თავისუფლების გარანტირებული კანონების უხეშ დარღვევაზე. რასაც ახლა უკრაინის მართლმადიდებლური ეკლესიის მღვდელმთავრების და მორწმუნეების მიმართ ხდება მხოლოდ სახელმწიფო ტერორი შეიძლება ეწოდოს“.
მიმართვის ავტორებს მოჰყავთ მონაცემები, რომლის მიხედვითაც, დღემდე, უმე-ის 75-ზე მეტი მღვდელი და ასობით მრევლი გახდა სხვადასხვა სახის რეპრესიების მსხვერპლი.
„საეკლესიო დაწესებულებების დაწვის ცალკეული შემთხვევების გარდა, მხოლოდ 2022 წელს, ხელისუფლების ღია მხარდაჭერით, კანონიკური ეკლესიის 250 შენობა მიითვისეს. წელს ეს ტენდენცია არა მხოლოდ გაგრძელდა, არამედ გაიზარდა. ახლა ვინც მხარს უჭერს ე.წ. მეუ-ს, რომელსაც 15 ადგილობრივი მართლმადიდებლური ეკლესიიდან 11 არ აღიარებს, იტაცებს ეკლესიებს ხმელნიცკის, ჩერნივცის, კიევის და უკრაინის სხვა რეგიონებში. უმე-ის მღვდლები და მორწმუნეები სხვადასხვა სახის დევნას განიცდიან. მათ არა მხოლოდ აშინებენ, არამედ სცემენ, აწამებენ, ასახიჩრებენ, ცრემლსადენი გაზით წამლავენ. "მეუ"-ს მხარდამჭერები, ხშირად სახელმწიფო სტრუქტურების დახმარებით, არ ერიდებიან ფიზიკურ ძალადობას უმე-ის ეპისკოპოსების მიმართაც კი. უფრო მეტიც, ზოგიერთი მმართველი დააპატიმრეს ან დაუწესეს სანქციები უხეშად შეთითხნილი გამოგონილი მიზეზების გამო“, - აცხადებენ სერბი ინტელიგენციის წარმომადგენლები.
ისინი დარწმუნებულნი არიან, რომ „ეს და სხვა მონაცემები მიუთითებს იმაზე, რომ კარგად დაგეგმილი, საფუძვლიანი განადგურება მიმდინარეობს UOC-ის მთელი ეპარქიების“.
მიმართვის ხელმომწერები მიუთითებენ, რომ უმე-ის დევნაში ჩართულია ხელისუფლების ყველა შტო და დონე: „მთელ უკრაინაში რეგიონული და საქალაქო საბჭოები იღებენ გადაწყვეტილებებს უმე-ის ფუნქციონირების აკრძალვის შესახებ მათ რეგიონებში. ეკლესიის აკრძალვის შესახებ კანონპროექტები დარეგისტრირდა უკრაინის პარლამენტში და 2023 წლის 15 მაისს სასამართლომ თავისი გადაწყვეტილებით გახსნა უმე-ს ოფიციალური სახელწოდების ჩამორთმევისა და მისი ქონების სხვა აღმსარებლობაზე გადაცემის შესაძლებლობა. უკრაინის სახელმწიფომ არათუ არ დაუბრუნა უმე-ს საბჭოთა პერიოდში უკანონოდ ჩამორთმეული ქონება, არამედ დღესაც ართმევს უფლებას ისარგებლოს იმ მიწის ნაკვეთებით, რომლებზეც მისი ეკლესიებია განთავსებული“.
ავტორები გაკვირვებას გამოხატავენ იმის გამო, რომ ბევრი ადამიანი, როგორც უკრაინაში, ისე დასავლეთის ქვეყნებში არა მხოლოდ გულგრილი რჩება, არამედ ეთანხმება "უმე-ის მორწმუნეთა აღმაშფოთებელ დევნას".
„მიუხედავად იმისა, რომ თანამედროვე სამყაროში სხვადასხვა უფლებების პოპულარიზაცია ხდება, ბევრი თვალს ხუჭავს მილიონობით უკრაინელის ტკივილზე, ცრემლსა და სისხლზე, რომლებსაც უბრალოდ სურთ თავიანთი წინაპრების რწმენის შენარჩუნება. რწმენა, რომელსაც არაფერი აქვს საერთო უკრაინასა და რუსეთს შორის მიმდინარე ომთან და პოლიტიკურ პრობლემებთან“, - ნათქვამია დოკუმენტში.
„ვინაიდან ჩვენ, როგორც ინტელექტუალებს, გვაქვს მორალური მოვალეობა, ავიმაღლოთ ხმა უსამართლობის წინააღმდეგ, ადამიანის უფლებების შელახვისა და ადამიანის ღირსების შელახვის წინააღმდეგ, მოვუწოდებთ უკრაინის ხელისუფლებას, დაუყოვნებლივ შეწყვიტოს მართლმადიდებელთა დევნა და უმე-ს ეკლესიების ძალით მიტაცება. ჩვენ ასევე ვთხოვთ ოფიციალურ კიევს, უზრუნველყოს უკრაინის მოქმედი კანონმდებლობისა და საერთაშორისო სამართლის მკაცრი დაცვა სინდისისა და რელიგიის თავისუფლებასთან დაკავშირებით“, - წერენ სერბი მეცნიერები და კულტურის მოღვაწეები.
მათ ასევე მოუწოდეს ადამიანის უფლებების დაცვის ევროპულ ინსტიტუტებსა და ორგანიზაციებს, ისევე როგორც მთელ მსოფლიო საზოგადოებას, „აქტიურად დაიცვან უმე-ის წევრების არა მხოლოდ რელიგიური, არამედ ადამიანის ძირითადი უფლებებიც“.
„ჩვენ მოვუწოდებთ მათ, უპირველეს ყოვლისა, გაგზავნონ თავიანთი დამკვირვებლები კრიტიკულ პუნქტებში, სადაც უკვე მიმდინარეობს დევნა და დაეხმარონ ზომების სწრაფ მიღებას, რომელიც მიმართულია უკრაინის მართლმადიდებლურ ეკლესიაზე, მის სასულიერო პირებსა და მრევლზე დევნისა და ადმინისტრაციული ზეწოლის დასასრულებლად. პრიორიტეტია უმე-ის იურისდიქციის შენარჩუნება კიევ-პეჩორის მიძინების ლავრაზე და წმინდა მიძინების პოჩაევის ლავრაზე, რომლებიც მნიშვნელოვანი სალოცავებია მთელი მართლმადიდებლური სამყაროსთვის“, - ნათქვამია მიმართვაში.
მის ხელმომწერებს შორისაა მსოფლიოში ცნობილი კინორეჟისორი ემირ კუსტურიცა, ხუთი აკადემიკოსი, თითქმის 50 პროფესორი. ზოგიერთი მათგანი წმინდა ორდენით.
მიმართვა ღიაა შემდგომი ხელმოწერისთვის და არა მხოლოდ სერბეთში, არამედ მეზობელ ქვეყნებშიც. კერძოდ, სერბეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის მონტენეგრო-პრიმორსკის მიტროპოლიის ოფიციალურმა ვებგვერდმა გამოაქვეყნა.
როგორც მჟ იტყობინება, ადრე ბულგარეთის მართლმადიდებლებმა გაავრცელეს მიმართვა უმე-ის დასაცავად.
