Μητρ. Ιλαρίωνας υπενθύμισε λόγια αγίου του Φαναρίου περί αιρέσεως παπισμού
Το 1950 ο σχήμα-αρχιμανδρίτης Σωφρόνιος προειδοποίησε για τον κίνδυνο της «αίρεσης του παπισμού της Κωνσταντινουπόλεως», υπενθύμισε ο πρόεδρος του ΤΕΕΣ Πατρ. Μόσχας.
Το έτος 1950 ο μεγαλόσχημος αρχιμανδρίτης Σωφρόνιος Σάχαροφ, ο οποίος τώρα αναγράφηκε στις δέλτους των Αγίων από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, χαρακτήρισε όλες αυτές τις αξιώσεις του Φαναρίου για ειδικό πρωτείο «αίρεση του παπισμού της Κωνσταντινουπόλεως», τόνισε ο πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας στην ομιλία του προς τους συμμετέχοντες στο συνέδριο για τη συνοδικότητα στο Κίεβο, που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο της Θεολογικής Ακαδημίας του Κιέβου.
«Προφήτευσε ότι αργά ή γρήγορα αυτή η αίρεση θα προκαλέσει διχασμό εντός της παγκόσμιας Ορθοδοξίας, Αλλοίμονο, η προφητεία του γέροντα Σωφρονίου επαληθεύθηκε και σήμερα θερίζουμε τους πικρούς καρπούς εκείνων των αξιώσεων της Κωνσταντινουπόλεως, οι οποίες την εποχή της ζωής του ευρίσκονταν ακόμη στα σπάργανα».
Σύμφωνα με τον ιεράρχη, αυτή η αίρεση γεννήθηκε από μια παρανόηση του πρωτείου στην Ορθοδοξία. Μετά την άλωση της Ρώμης, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως θεωρούταν ο πρώτος σε τιμή, ο πρώτος μεταξύ ίσων. Αλλά με τον καιρό, το Φανάρι ήθελε να είναι το πρώτο στην εξουσία.
«Όπως είναι γνωστό, το Πατριαρχείο τούτο, αρχίζοντας από τα μέσα του 11ου αι. κατείχε την πρώτη τιμητική θέση στην οικογένεια των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών. Του είχε απονεμηθεί δυνάμει ιστορικών συγκυριών», υπενθύμισε ο μητροπολίτης Ιλαρίωνας και συνέχισε: «Κατά τη διάρκεια πολλών αιώνων πρώτος θρόνος του χριστιανικού κόσμου ήταν Ρώμη ως πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας. Αφότου ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ίδρυσε στις όχθες του Βοσπόρου νέα πρωτεύουσα, στη Β´ Οικουμενική Σύνοδο υιοθετήθηκε απόφαση, που εξίσωνε τη Νέα Ρώμη, την Κωνσταντινούπολη, ως “πόλη του βασιλέως και της συγκλήτου” με την πρεσβυτέρα Ρώμη. Χάριν αυτής της αποφάσεως, που επιβεβαιώθηκε από τον 28ο κανόνα της Συνόδου της Χαλκηδόνος, η Κωνσταντινούπολη κατείχε τη δεύτερη θέση στα Δίπτυχα των Εκκλησιών μετά τη Ρώμη. Όταν δε το 1054 σημειώθηκε η ρήξη κοινωνίας μεταξύ της Κωνσταντινουπόλεως και της Ρώμης, το πρωτείο στην οικογένεια των ανατολικών κατά τόπους Εκκλησιών τρόπον τινά αυτομάτως περιήλθε στην Κωνσταντινούπολη. Όμως αυτό ήταν πρωτείο τιμής και όχι εξουσίας και ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως αντιμετωπιζόταν ως “πρώτος μεταξύ ίσων”».
Στις ημέρες μας θεολόγοι από την Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως ισχυρίζονται ότι ο Προκαθήμενος αυτής της Εκκλησίας είναι «πρώτος άνευ ίσων», επεσήμανε ο πρόεδρος του ΤΕΕΣ. Δηλώνουν ότι «δύναται κατά την κρίση του να επαναχαράσσει τα όρια των κατά τόπους Εκκλησιών. Ότι δύναται να παρεμβαίνει εντός των κατά τόπους Εκκλησιών, να επιβάλλει την τάξη του και να ιδρύει τα σταυροπήγιά του. Ότι για όλες της Εκκλησίας είναι ανώτατη δικαστική αρχή. Ότι με μια μονοκοντυλιά μπορεί να καταργήσει μια Εκκλησία πολλών εκατομμυρίων, που έχει περισσότερους από εκατό επισκόπους, περισσότερες από δώδεκα χιλιάδες ενορίες και περισσότερες από διακόσιες πενήντα ιερές μονές και να μεταβιβάσει τα δικαιώματα και την ονομασία της σε μια σχισματική δομή. Ότι δύναται να κηρύξει έναν αυτοχειροτόνητο ως έγκυρο επίσκοπο και να “επαναφέρει την ιεροσύνη” σε έναν άνθρωπο, ο οποίος ουδέποτε είχε τέτοιο ιερατικό βαθμό ή τον απώλεσε εξαιτίας του ότι προσχώρησε σε σχίσμα». Επιπλέον, κατά τη γνώμη τους, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως έχει δήθεν αποκλειστικά δικαιώματα επί όλης της ορθοδόξου διασποράς.
Ο Σεβασμιώτατος είναι πεπεισμένος ότι οι απειλές για την ενότητα της Ορθοδοξίας, που εκπηγάζουν από τις ενέργειες του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, απαιτούν ευρεία συνοδική εξέταση εκ μέρους ιεραρχών, κληρικών, μοναζόντων και λαϊκών.
«Ελπίζω ότι το σημερινό συνέδριο, που διεξάγεται εντός της Θεολογικής Ακαδημίας Κιέβου, θα συνεισφέρει στην εξέταση εκείνων των προκλήσεων, τις οποίες αντιμετωπίζει σήμερα η Ορθόδοξη Εκκλησία», τόνισε ο Σεβασμιώτατος κ. Ιλαρίωνας, ευχόμενος ο Θεός να βοηθήσει όλους τους συνέδρους και να δώσει ειρήνη και προκοπή στην πολύπαθη και διωκόμενη Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Όπως ανέφερε η ΕΟΔ, ο Προκαθήμενος της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας δήλωσε ότι η ιδέα της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης για το ειδικό της στάτους είναι η βασική αιτία της σοβαρής κρίσης στην οποία βρίσκεται σήμερα όλη η παγκόσμια Ορθοδοξία.
