Το Φανάρι είναι έτοιμο για επαφές με Εκκλησίες για το «πανορθόδοξο πρόβλημα»
Ο Βαρθολομαίος έστειλε πρόσκληση σε όλες τις Εκκλησίες «να εργαστούν μαζί ουχί μόνον θεωρητική εν τη θεία Ευχαριστία αλλ’ εις πάσας τας πτυχάς του εκκλησιαστικού βίου».
Στις 27 Δεκεμβρίου 2023, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος δήλωσε ότι το Φανάρι είναι έτοιμο για επαφές με τις Εκκλησίες για «πανορθόδοξο πρόβλημα», αναφέρει το εκκλησιαστικό ελληνικό γραφείο ειδήσεων «Βήμα Ορθοδοξίας».
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, σήμερα, Τετάρτη, 27 Δεκεμβρίου 2023, εορτή του Αγίου Στεφάνου, προεξήρχε της Θείας Λειτουργίας, που τελέστηκε στον πανηγυρίζοντα φερώνυμο Ι. Ναό στον Μπαλατά, της Ορθοδόξου Βουλγαροφώνου Κοινότητος της Πόλεως. Ήταν η πρώτη φορά, μετά την αποκατάσταση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο του δεινού σχίσματος με το Βουλγαρικό έθνος, το 1945, που ένας Οικουμενικός Πατριάρχης λειτούργησε στον Ναό αυτό, ο οποίος έκτοτε υπάγεται στην πνευματική και Κανονική δικαιοδοσία της Μήτρος Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως. Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος είπε ότι «ο Ναός ούτος απετέλεσε την λυδίαν λίθον διά την όξυνσιν και αρνητικήν έκβασιν των περί το Βουλγαρικόν έθνος εκκλησιαστικών πραγμάτων».
«Αλλ’ όμως, επειδή ουδέν κακόν αμιγές καλού, ούτω και το Βουλγαρικόν καλούμενον ζήτημα έδειξεν εις όλους ότι μόνον εν τη ενότητι και τη αρμονία η Εκκλησία πληροί την θεόσδοτον αποστολήν Της εις τον Κόσμον. Αι αποτμήσεις, η εσωστρέφεια, η επίπλαστος αίσθησις αυταρκείας και πληρότητος, αι έριδες και εν τέλει τα σχίσματα απομειώνουν την σωστικήν παρουσίαν της Εκκλησίας, αποπροσανατολίζουν τους πιστούς από την εν Χριστώ καινήν ζωήν και καταλύουν την εν τη πίστει κοινωνίαν αγάπης», είπε ο Βαρθολομαίος.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως «η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία, η κοινή τιθηνός όλων των Ορθοδόξων πιστών, διαχρονικώς ευαγγελίζεται άνευ ανθρωπογενών και ιδιοτελών κριτηρίων την Σωτηρίαν παντί τω Λαώ του Θεού».
Ανέφερε επίσης ότι το Φανάρι «προσάγει εις τον Αρχιποίμενα Χριστόν τα έθνη και τους λαούς λελουμένους εις την Χάριν του Παναγίου Πνεύματος, αδιακρίτως καταγωγής, γλώσσης, ιστορικών περιστάσεων και καταβολών» και υπενθύμισε ότι το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως κάποτε συμμετείχε στη θεραπεία του Βουλγαρικό σχίσμα.
«Βεβαίως και δεν εξιδανικεύει η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία τας καταστάσεις και δεν αποκρύπτει τα προβλήματα, τας δυσκολίας και τας απογοητεύσεις της ενίοτε εις την εξάσκησιν της ευθύνης της. Οι προηγούμενοι δύο αιώνες εταλαιπώρησαν την Ορθόδοξον Εκκλησίαν, καθώς τα κοινωνικά, φιλοσοφικά και πολιτικά ρεύματα και πράγματα διεμόρφωσαν ανακαινιστικάς μεν καταστάσεις εις πολλάς πτυχάς του ανθρωπίνου βίου θετικώς εκλαμβανομένας, πλην η κρατήσασα αντίληψις του έθνους-κράτους επεσσώρευσε μόνον προβλήματα εις το Άγιον Σώμα της Εκκλησίας και ωδήγησεν, ως είναι γνωστόν, εις την επάρατον αίρεσιν του «φυλετισμού», όστις κατεδικάσθη υπό της Μεγάλης Συνόδου του 1872, «ως αντικείμενος τη διδασκαλία του Ευαγγελίου και τοις ιεροίς κανόσι των μακαρίων Πατέρων ημών».
Ο επικεφαλής του Φαναρίου είπε ότι σήμερα υπάρχουν πολλές προκλήσεις και «Η εν Κωνσταντινουπόλει Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία δέχεται αλλεπάλληλα πλήγματα».
«Τα διλήμματα τεράστια. Η αναγκαιότης συναρμογής και ισορροπίας μεταξύ κανονικής ακριβείας και ποιμαντικής λύσεως επιτακτική. Αι περιπετειώδεις καιρικαί εναλλαγαί εις το τότε ιστορικόν παρόν δυσχεραίνουν την επιλογήν εναλλακτικών διεξόδων. Ο σεβάσμιος και Άγιος χορός των προκατόχων ημών μετ’ άλγους και πατρικής συγκαταβάσεως προσπαθεί να ανεύρη λύσεις. Το μείζον ζήτημα της ποιμαντικής διευθετήσεως των καθέκαστα τοπικών Εκκλησίών εντός των ορίων της δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, καθίσταται πανορθόδοξον πρόβλημα, καθώς συναλγούν μεθ’ ημών και οι άλλοι τρεις πατριάρχαι της Ανατολής».
Ο επικεφαλής του Φαναρίου τόνισε ότι «τα πιεστικά αιτήματα της χειραφετήσεως, επί προφάσει της ευχερεστέρας ποιμαντικής, λαμβάνουν εκρηκτικάς διαστάσεις και το καθεστώς του λεγομένου Αυτοκεφάλου εξελίσσεται εις μείζον πρόβλημα εντός του Ορθοδόξου σώματος. Ατυχώς, η ευρύτης και μακροθυμία -κατ’ ακρίβειαν θυσία- της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας εξελήφθη -κατά πλάνην και κατ’ αχαριστίαν- ως αδυναμία και ανικανότης να διευθετήση τα θέματα. Όμως, η αλήθεια δεν δύναται ποτέ να αποκρυβή. Η πάροδος των χρόνων και η επισεσσωρευμένη πνευματέμφορος εμπειρία του Πατριαρχείου επαναφέρει τα πράγματα εις το ορθόν».
Δήλωσε ότι «Σήμερον οι πάντες έχομεν κατανοήσει εκ της πράξεως και των λαθών του παρελθόντος ότι η ενότης είναι το ζητούμενον και η ασφαλής και μόνη βάσις διά την ευστάθειαν των Αγίων του Θεού Εκκλησιών. Αι διαβαθμίσεις και ονοματοδοσίαι των διαφόρων ανά την οικουμενην εκκλησιαστικών σχηματισμών δεν είναι πρόταγμα, αλλά εργαλείον διά την ποιμαντικήν θεραπείαν και διακονίαν των πιστών. Η συνεννόησις και συνύπαρξις των τοπικών εκκλησιών πλέον η άλλοτε είναι προτεραιότης και ζητούμενον. Τα λάθη του παρελθόντος δεν αποτελούν μόνον αρνητικήν παρακαταθήκην, αλλά κυρίως την φύτραν διά νέαν σποράν και καλλιέργειαν της συνυπάρξεως, της εγγυτέρας και βαθυτέρας κατανοήσεως των προβλημάτων, της επαναφοράς του καθόλου ορθοδόξου εκκλησιαστικού βίου εις το αρχέγονον ευ είναι του».
Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος είπε επίσης ότι σήμερα «από του Ιερού τούτου Ναού, σημείον άλλοτε προβληματικής αναφοράς, αποστέλλομεν τοις πάσι πρόσκλησιν αγάπης και συμπορεύσεως εν ενότητι, ουχί μόνον θεωρητική εν τη θεία Ευχαριστία αλλ’ εις πάσας τας πτυχάς του εκκλησιαστικού βίου. Δηλούμεν την επιθυμίαν μας διά αμεσωτέραν επαφήν μεθ’ όλων των κατά τόπους ορθοδόξων Εκκλησιών και την προθυμίαν μας ταυτοχρόνως διά να συμβάλλωμεν εις ανεύρεσιν λύσεων εις παν ο,τι απασχολεί το ενδορθόδοξον σώμα, εντός πάντοτε των παραδεδομένων αρχών, όρων και ορίων της εκκλησιολογίας της κατ’ Ανατολάς Ορθοδόξου Εκκλησίας».
Νωρίτερα, η ΕΟΔ έγραψε ότι η Εκκλησία της Αλβανίας κάλεσε το Φανάρι να συγκαλέσει Σύνοδο για να επιλύσει το ζήτημα της OCU του Επιφάνιου, αλλά, σύμφωνα με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, το Φανάρι δεν θα υποβάλει τις αποφάσεις του στην κρίση άλλων Εκκλησιών.
