Το Εφετείο κήρυξε νομιμότητα της μετονομασίας της UOC σε ROCinU

Στις 2 Νοεμβρίου 2023, το Έκτο Διοικητικό Εφετείο αποφάσισε να απορρίψει τις προσφυγές της Μητρόπολης της UOC και επικύρωσε την απόφαση του Περιφερειακού Διοικητικού Δικαστηρίου του Κιέβου από 15 Μαΐου 2023, η οποία έκανε λόγο για τη νομιμότητα των ενεργειών του Υπουργείου Πολιτισμού να μετονομάσει αναγκαστικά τις επισκοπικές δομές, τα μοναστήρια και τις κοινότητες UOC σε ROCinU. Η απόφαση δημοσιεύτηκε στο Ενιαίο Δικαστικό Μητρώο.

Το έγγραφο αναφέρει ότι στις αρχές του 2019, η Μητρόπολη Κιέβου της UOC κατέθεσε αγωγή στο Περιφερειακό Διοικητικό Δικαστήριο του Κιέβου, όπου ζήτησε να ακυρωθεί το διάταγμα του Υπουργείου Πολιτισμού υπ’ αριθμ. 37 από 25 Ιανουαρίου 2019 σχετικά με θρησκευτική εξέταση εμπειρογνωμόνων για τη δημιουργία καταλόγου θρησκευτικών οργανώσεων που υπόκεινται στο νόμο περί μετονομασίας (προδιαγραφές του έβδομου μέρους και του όγδοου άρθρου 12 Νόμου Ουκρανίας Περί ελευθερίας της συνείδησης και θρησκευτικών οργανώσεων). Η UOC ζήτησε επίσης από το Υπουργείο Πολιτισμού να αποσύρει τη δημοσίευση στον ιστότοπο από 26 Ιανουαρίου 2019 με τον κατάλογο των δομών της UOC που υπόκεινται σε μετονομασία, καθώς και την αντίστοιχη δημοσίευση στην επίσημη έκδοση του ΦΕΚ της Ουκρανίας.

Στις 28 Μαρτίου 2019, το Περιφερειακό Διοικητικό Δικαστήριο ξεκίνησε τη διαδικασία για την υπ’ αριθμ. 640/4748/19 υπόθεση, όπου ως τρίτοι ενήργησαν όλες οι επισκοπικές διοικήσεις και τα μοναστήρια της UOC. Το 2023, το Περιφερειακό Διοικητικό Δικαστήριο καταργήθηκε και το Περιφερειακό Διοικητικό Δικαστήριο του Κιέβου ανέλαβε την υπόθεση. Στις 15 Μαΐου 2023, αρνήθηκε πλήρως να ικανοποιήσει τη διοικητική αξίωση της UOC.

Η Μητρόπολη Κιέβου, η Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου και του Ποτσάεφ, καθώς και η Μονή Φλόροβσκι κατέθεσαν προσφυγές. Στις 8 Σεπτεμβρίου 2023, το Έκτο Εφετείο του Κιέβου ξεκίνησε τη διαδικασία. Το δικαστήριο απέρριψε το αίτημα για ανοιχτή δίκη. Η τελική απόφαση εστάλη γραπτώς στους συμμετέχοντες στη διαδικασία. Λέει ότι το δικαστήριο αποφάσισε να αφήσει τις προσφυγές των δομών της UOC χωρίς ικανοποίηση και την απόφαση του Περιφερειακού Διοικητικού Δικαστηρίου του Κιέβου από 15 Μαΐου 2023 χωρίς αλλαγές.

Το Εφετείο υποστήριξε την απόφασή του με το γεγονός ότι το Υπουργείο Πολιτισμού στις δραστηριότητές του βασίστηκε στον νόμο που εγκρίθηκε υπό τον Ποροσένκο (αρ. 2662-VIII) περί τροποποίησης του άρθρου 12 Νόμου της Ουκρανίας Περί ελευθερίας της συνείδησης και θρησκευτικών οργανώσεων σχετικά με το όνομα θρησκευτικών οργανώσεων (ενώσεων) που περιλαμβάνονται σε μια δομή (που αποτελούν μέρος) μιας θρησκευτικής οργάνωσης (συλλόγου), το διοικητικό κέντρο (διεύθυνση) της οποίας βρίσκεται εκτός της Ουκρανίας σε ένα κράτος που αναγνωρίζεται από το νόμο ως τέτοιο που ασκεί εισβολή κατά της Ουκρανίας ή/και τέτοιο που προσωρινά κατέχει τα εδάφη της Ουκρανίας».

Αναφέρει μάλιστα ότι η UOC μπορεί να αναγνωριστεί ως μέρος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας εάν υπάρχει ένα από τα ακόλουθα σημάδια.

1. Ο καταστατικός χάρτης της UOC περιέχει οδηγίες για την ένταξη στη δομή της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
2. Ο καταστατικός χάρτης της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας περιέχει οδηγίες για την ένταξη της UOC στη σύνθεσή της.
3. Ο καταστατικός χάρτης της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας περιέχει οδηγίες σχετικά με την υποχρεωτική ένταξη των ιεραρχών της UOC στη δομή της.

Το κείμενο αναφέρει ότι «η ανάλυση των αναφερόμενων κανόνων δίνει τη βάση για το συμπέρασμα ότι εάν υπάρχουν σημεία που ορίζονται στο μέρος όγδοο του άρθρου 12 του νόμου αριθ. 987-XII, η θρησκευτική οργάνωση (σύλλογος) υποχρεούται στο πλήρες όνομά της, που καθορίζεται στο καταστατικό της (κανονισμούς), να αντικατοπτρίζει τη σχέση της με μια θρησκευτική οργάνωση (σύλλογο) εκτός Ουκρανίας, της οποίας είναι μέλος (στην οποία εντάσσεται), με υποχρεωτική αναπαραγωγή στο όνομά της του πλήρους καταστατικού ονόματος μιας τέτοιας θρησκευτικής οργάνωσης (ένωσης)». Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, δε θα επιτρέπεται ένταξη των ιερέων της UOC στους σχηματισμούς των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων. Επίσης, οι δομές της UOC θα υπόκεινται σε «άλλους περιορισμούς που προβλέπονται από το νόμο».

Το δικαστήριο ανέλυσε την εξέταση του καταστατικού της UOC και της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας από το Υπουργείο Πολιτισμού και την χαρακτήρισε ως τέτοια που «ανταποκρίνεται στις πραγματικές συνθήκες». Την ίδια στιγμή, στην εξέταση χρησιμοποιήθηκαν οι πρόνοιες του καταστατικού της UOC μέχρι τις 27 Μαΐου 22, οι διατάξεις του οποίου δεν έχουν πλέον σήμερα ισχύ.

Ωστόσο, το δικαστήριο ανέφερε ότι οι δομές της UOC «αποτελούν μέρος της θρησκευτικής ένωσης "UOC", η οποία, με τη σειρά της, αποτελεί μέρος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (σημείο 1), καθοδηγείται από αποφάσεις των διοικητικών οργάνων της Ρωσικής Ορθόδοξη Εκκλησία (σημείο 2) και εξουσιοδοτημένοι εκπρόσωποι της UOC περιλαμβάνονται στα όργανα διοίκησης της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (σημείο 3)».

Η απόφαση του εφετείου αναφέρει ότι μπορεί να ασκηθεί έφεση στον Άρειο Πάγο εντός τριάντα ημερών.

Νωρίτερα, το ΕΟΔ έγραψε ότι το Verkhovna Rada ψήφισε την απαγόρευση της UOC.