Αρχιμ. Αλύπιος: Το 1988 ο Φιλάρετος ρωτούσε: «Τι τη θέλετε αυτή τη Λαύρα;»
Αρχιμανδρίτης Κιέβου είπε πώς άνοιγαν τη Λαύρα του Κιέβου, γιατί τότε ο Φιλάρετος αντιτάχθηκε και για ποιο λόγο αρνήθηκε να πάρει τον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Σοφίας.
Ο Αρχιμανδρίτης Αλύπιος (Σβετλίτσνι), στο πλαίσιο του έργου «Ιστορία της UOC: Πώς ήταν», είπε σε συνέντευξή του στον πρωτοπρεσβύτερο Νικολάι Ντανιλέβιτς για το πώς αναβίωνε η Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου. Αυτό αναφέρθηκε από το Τμήμα Πληροφοριών και Διαφωτισμού της UOC.
Ο Αρχιμανδρίτης Αλύπιος λέει ότι η διαδικασία αναβίωσης της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου ξεκίνησε από το λαό και νέους.
«Εμείς, τα νεαρά παιδιά του καθεδρικού ναού του Αγ. Βλαντίμιρ, μαζευτήκαμε σε ένα καφέ τον Ιανουάριο του 1988 και αρχίσαμε να συζητάμε ότι η Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου πρέπει να ανήκει στην Εκκλησία, – λέει ο αρχιμανδρίτης, ο οποίος τότε ήταν υποδιάκονος του Φιλάρετου. – Λέγαμε μεταξύ μας ότι η Ιερά Μονή του Αγ. Δανιήλ είχε ήδη μεταφερθεί, ότι είχαν μεταφέρει και την Όπτινα Πούστιν, και γιατί κανείς στο Κίεβο δεν μεταφέρει την Λαύρα του Κιέβου;»
Και σε αυτό το καφέ οι νέοι αποφάσισαν να συλλέξουν υπογραφές στο Κίεβο για τη μεταφορά της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου στην Ορθόδοξη Εκκλησία. «Πήγαμε στην Κρεστσάτικ, στην Πλατεία της Οκτωβριανής Επανάστασης (σημερινή Πλατεία Ανεξαρτησίας – συντ.), στο σιδηροδρομικό σταθμό, στις εκκλησίες. Συλλέγαμε υπογραφές παντού. Οι άνθρωποι ανταποκρίθηκαν ειλικρινά στην πρωτοβουλία μας μόλις ανακάλυψαν ότι είμαστε υπέρ της μεταφοράς από την κυβέρνηση της Λαύρα στην Εκκλησία. Μερικές φορές στήνονταν ακόμη και στην ουρά. Οι άνθρωποι δεν φοβόντουσαν να υπογράψουν, αφήνανε ακόμη και τις διευθύνσεις τους», διηγήθηκε ο π. Αλύπιος.
Σε σχεδόν δύο εβδομάδες συγκέντρωσαν 75.000 ψήφους. Και ο πατέρας Αλύπιος με έναν φίλο του πήγαν αυτές τις υπογραφές στη Μόσχα. «Όταν φτάσαμε στο μέρος, – λέει ο αρχιμανδρίτης, – πήγαμε στο Τμήμα Θρησκείας». Ωστόσο, συνεχίζει, «μια γυναίκα βγήκε σε εμάς, μας πήγε στην άκρη και είπε: "Μην πάτε εδώ. Καλύτερα να πάτε στο Λένινγκραντ με αυτές τις υπογραφές στον Ακαδημαϊκό Ντμίτρι Λιχατσέφ, θα σας βοηθήσει να κάνετε τα πάντα". Πήγα μόνος μου στο τότε Λένινγκραντ και ο Ντμίτρι Λιχατσέφ με δέχτηκε αμέσως. Είχε καλές σχέσεις με τη Ραΐσα Γκορμπάτσεβα και έδωσε αυτές τις υπογραφές απευθείας σε αυτήν».
Ο πατέρας Αλύπιος λέει ότι ο Φιλάρετος δεν ήξερε τίποτα για το γεγονός ότι συλλέγουν υπογραφές. Όταν το KGB του είπε για αυτό, τον κάλεσε στο ιερό κατά τη διάρκεια της αγρυπνίας και είπε: «Τι υπογραφές συλλέγατε εκεί; Τι τη θέλετε αυτή τη Λαύρα; Θα πάτε εκεί;» Και ο πατέρας Αλύπιος, παρά το γεγονός ότι δεν είχε καμία πρόθεση να γίνει μοναχός, απάντησε ότι θα πάει. Και αυτά τα λόγια, που ειπώθηκαν στο ιερό του Καθεδρικού Ναού του Αγ. Βλαντίμιρ, καθόρισαν την περαιτέρω πορεία του ιερέα.
Ο αρχιμανδρίτης είπε επίσης ότι υπήρχε η ευκαιρία να πάρουν και τον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Σοφίας, αλλά ο Φιλάρετος απέρριψε αυτήν την προσφορά με περιφρόνηση, αναφερόμενος στο γεγονός ότι δεν θα υπάρχει κανείς να λειτουργεί εκεί και ότι χρειάζονται τεράστια χρήματα για τη συντήρηση αυτού του ναού.
Και όταν η Λαύρα βρισκόταν ήδη στη διαδικασία μεταβίβασης, ο πρώην Μητροπολίτης Φιλάρετος τον έστειλε να παραλάβει περιουσία από εργαζόμενους του μουσείου: λείψανα, υπόγειες εκκλησίες κ.λπ. Ο Αρχιμανδρίτης Αλύπιος μοιράστηκε ότι έγινε ο πρώτος κάτοικος της Λαύρας. Ζούσε στο έδαφος των Άπω Σπηλαίων: κοιμόταν στο πάτωμα, στα κτήρια με σπασμένα παράθυρα, χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα.
Η Λαύρα μεταβιβάστηκε επίσημα τον Ιούνιο του 1988. Ο πατέρας Αλύπιος συνέταξε τα έγγραφα μαζί με το νυν αρχιμανδρίτη Αντώνιο (Νοβίτσκι). Έτσι ξεκίνησε η αναβίωση του μοναχισμού στην Ουκρανία.
