Σχέδιο καταστροφής της UOC: Το κείμενο της επιστολής του Άμστερνταμ στον Ζελένσκι

Ο δικηγόρος της UOC, Αμερικανός νομικός Ρόμπερτ Άμστερνταμ, έγραψε μια επιστολή στον Πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις 6 Αυγούστου 2024, στην οποία μίλησε για τα έγγραφα που είχε στη διάθεσή του που επιβεβαιώνουν την ύπαρξη σχεδίου καταστροφής της UOC. 

Οι συντάκτες της ιστοσελίδας μας φέρνουν υπόψη σας το πλήρες κείμενο της επιστολής.

«ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΕΚΘΕΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΚΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Αγαπητέ κύριε Πρόεδρε,

Εφιστώ την προσοχή σας ότι η κυβέρνησή σας διατρέχει σοβαρό κίνδυνο να διαπράξει εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας σύμφωνα με το Άρθρο 7 του Καταστατικού της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου λόγω συστηματικών επιθέσεων κατά της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας (UOC), των ιερέων και των ενοριών της. Γράφω αυτή την επιστολή για να σας παροτρύνω, ως Πρόεδρο της Ουκρανίας, να εκπληρώσετε το καθήκον σας να προστατεύσετε τον λαό σας από εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, τα οποία θα έχουν σοβαρές συνέπειες για την Ουκρανία τόσο σε εσωτερικό όσο και σε διεθνές επίπεδο και ενδέχεται να συνεπάγονται την προσωπική σας ευθύνη σύμφωνα με το διεθνές νομικό δόγμα της ομαδικής ευθύνης της ανώτερης πολιτικής ηγεσίας για εγκλήματα που διαπράχθηκαν από υφισταμένους.

Η εταιρεία μου έχει στην κατοχή της εσωτερικά έγγραφα που περιγράφουν λεπτομερώς τα σχέδια για τη δημιουργία μιας νέας εξαρχίας (επισκοπής) στην Ουκρανία με στόχο την υποταγή της UOC στη διαχείριση του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως (EP). Αυτά τα έγγραφα δείχνουν ότι αυτό είναι το πρώτο βήμα προς μια πιθανή αναγκαστική ενοποίηση της UOC και της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας (OCU). Έχω λόγους να πιστεύω ότι τα σχέδια που περιλαμβάνονται σε αυτά τα έγγραφα και περιγράφονται λεπτομερώς στη σημείωση 1 της παρούσας επιστολής αναπτύχθηκαν από μέλη της διοίκησής σας. Τα δημοσιοποιώ για να δείξω πώς δημιουργείται η επίθεση στην UOC στο πλαίσιο ενός στενού και επιβλαβούς εθνικιστικού προγράμματος, ενάντια στις επιθυμίες ενός σημαντικού μέρους των Ουκρανών που παραμένουν αφοσιωμένοι στην UOC.

Αυτά τα έγγραφα αποτελούν επίσης την πιο σημαντική απόδειξη ότι υπάρχει κίνδυνος διάπραξης ή επικείμενης διάπραξης εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας στην Ουκρανία, τα οποία εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Αν και υπάρχουν εδώ και καιρό στοιχεία για «επιθέσεις εναντίον... αμάχων πληθυσμών», αυτά τα έγγραφα φαίνεται να επιβεβαιώνουν ότι οι εν λόγω επιθέσεις πραγματοποιούνται «σύμφωνα με τη δημόσια ή οργανωτική πολιτική που σχετίζεται με τέτοιες επιθέσεις», όπως απαιτείται αυτό από το Καταστατικό της Ρώμης. Τα στοιχεία που παρουσιάζουμε σε αυτήν την επιστολή παρέχουν μια σταθερή βάση για την έρευνα του Εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου σχετικά με την πιθανή διάπραξη εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας ως μέρος μιας συστηματικής επίθεσης κατά της UOC και των υποστηρικτών της.

Τα σχέδια που περιγράφονται σε αυτά τα έγγραφα παρέχουν το πλαίσιο και αντικατοπτρίζουν την επιδείνωση της συνεχιζόμενης δίωξης και εκφοβισμού της UOC, των ιερέων και των ενοριών της. Αυτές οι ενέργειες πραγματοποιούνται από την Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU), την Κρατική Υπηρεσία της Ουκρανίας για την Εθνοπολιτική και την Ελευθερία της Συνείδησης (DESS), εθνικιστές βουλευτές της Βερχόβνα Ράντα με επικεφαλής τον πρώην πρόεδρο της Ουκρανίας Πετρό Ποροσένκο και το OCU σε συνενοχή μαζί τους. Η SBU συλλαμβάνει ιερείς και ορθόδοξους δημοσιογράφους με ψευδείς κατηγορίες, κρατώντας τους χωρίς δίκαιη δίκη. Έχουμε μαρτυρίες που επιβεβαιώνουν ότι η SBU διαπράττει εγκλήματα πολέμου προσφέροντας ορισμένους κρατούμενους ιερείς ως στόχους ανταλλαγής αιχμαλώτων πολέμου που κρατούνται από τη Ρωσική Ομοσπονδία. Οι ενορίτες της UOC διώκονται και δεχονται επίθεση, οι εκκλησίες τους οικειοποιούνται παράνομα και μεταφέρονται στη δικαιοδοσία της OCU. Η Βερχόβνα Ράντα είναι έτοιμη να υιοθετήσει έναν νόμο που αναπτύχθηκε από την κυβέρνησή σας που θα απαγορεύσει την UOC (Νομ. 8371), κατά παράβαση των διεθνών νομικών κανόνων που εγγυώνται την ελευθερία της θρησκείας και των πεποιθήσεων, όπως αναφέρεται στη σημείωση 2 της παρούσας επιστολής.

Καθένα από τα στοιχεία των επιθέσεων στην UOC έχει σκοπό να προετοιμάσει το έδαφος για την καταστροφή της UOC ως ανεξάρτητης Εκκλησίας. Αυτό ισοδυναμεί με συλλογική τιμωρία αθώων πολιτών για θρησκευτικούς λόγους. Ως Πρόεδρος της Ουκρανίας, φέρετε προσωπική ποινική ευθύνη για τις ενέργειες των υφισταμένων σας που σκόπιμα προκαλούν τεράστια ταλαιπωρία και σοβαρούς τραυματισμούς στον άμαχο πληθυσμό (βλ. σημείωση 1).

Επιπλέον, έμαθα ότι η Γενική Εισαγγελία της Ουκρανίας ετοιμάζει ποινική υπόθεση εναντίον μου για υπεράσπιση της UOC. Μια τέτοια ποινική κατηγορία θα παραβίαζε το δικαίωμα της UOC για νομική εκπροσώπηση και θα συνιστούσε νομική παρενόχληση των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που προστατεύονται από το διεθνές δίκαιο.

Η παρέμβαση της κυβέρνησής σας στις θρησκευτικές υποθέσεις της UOC βασίζεται στον ψευδή ισχυρισμό ότι η Εκκλησία παραμένει υποχείρια της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (ROC). Οι αξιωματούχοι της κυβέρνησής σας, συμπεριλαμβανομένου του Βίκτορ Γιελένσκι, τον οποίο διορίσατε επικεφαλής του DESS τον Δεκέμβριο του 2022, αγνοούν εσκεμμένα τα βήματα στα οποία προχώρησε η UOC για τον διαχωρισμό από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Αυτή είναι μια απότομη απόκλιση από τις πολιτικές του προκατόχου του Γιελένσκι, ο οποίος ήταν γνωστός για την ισορροπημένη και συνετή προσέγγισή της στα θρησκευτικά ζητήματα στην Ουκρανία και αναγνώρισε την ανεξαρτησία της UOC. Μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η UOC έχει οικοδομήσει την αυτοδιοίκηση και την ευρεία αυτονομία που πέτυχε το 1990. Η UOC έχει προχωρήσει σε συγκεκριμένες ενέργειες για να αποδείξει την ανεξαρτησία της από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Τροποποίησε το καταστατικό της, δημιούργησε ενορίες στο εξωτερικό για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των Ουκρανών προσφύγων και άλλαξε τις λειτουργικές πρακτικές των ιερέων και των επισκόπων της, οι οποίοι πλέον προσφέρουν προσευχές μόνο στους ντόπιους Ουκρανούς επισκόπους και στον Μητροπολίτη κ.κ. Ονούφριο. Επιπλέον, η UOC παρείχε σημαντική οικονομική και ηθική υποστήριξη στο ουκρανικό κράτος και τον λαό κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Τα συμπεράσματά μου σχετικά με τη συνεχιζόμενη απειλή για τη θρησκευτική ελευθερία στην Ουκρανία συμμερίζονται αρκετοί διεθνείς οργανισμοί. Για παράδειγμα, ο Volker Turk, Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, σημείωσε τις «ανησυχίες του σχετικά με την ελευθερία της θρησκείας ή των πεποιθήσεων στην Ουκρανία» και τις «συνεχείς κυβερνητικές ενέργειες κατά της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας» (βλ. σημείωση 2). Η Νορβηγική οργάνωση NGO ανθρωπίνων δικαιωμάτων Forum 18 και η Εκκλησία της Αγγλίας εξέφρασαν τις αντιρρήσεις τους για το νομοσχέδιο 8371, όπως τεκμηριώνεται σε αυτήν την επιστολή. Αυτές οι δηλώσεις είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου της διεθνούς καταδίκης των ενεργειών της Ουκρανίας κατά της Εκκλησίας. Θα αναφέρω τώρα λεπτομερώς το σχέδιο που αποκαλύφθηκε πρόσφατα για τη δημιουργία μιας νέας εξαρχίας στην Ουκρανία, όπως αποδεικνύεται από εσωτερικά έγγραφα που έχουμε στην κατοχή μας, καθώς και τις σοβαρές συνέπειες αυτού του σχεδίου που εφαρμόζει η κυβέρνησή σας.

Ι. Μυστικό σχέδιο της ουκρανικής κυβέρνησης για τη δημιουργία νέας εξαρχίας στην Ουκρανία

Τα έγγραφα που έχουμε στη διάθεση μας, ρίχνουν νέο φως στον σκοπό του νομοσχεδίου αριθ. 8371 και στις προθέσεις της ουκρανικής κυβέρνησης σχετικά με το μέλλον της UOC (βλ. σημείωση 1). Τα περιεχόμενα αυτών των εσωτερικών εγγράφων υποδηλώνουν ότι συντάχθηκαν τους τελευταίους μήνες από άτομα με κατάλληλη εξουσία και πρόσβαση στον εσωτερικό κυβερνητικό σχεδιασμό. Ένα από αυτά τα έγγραφα περιέχει οδηγίες σχετικά με τα σχέδια της κυβέρνησής σας για τη δημιουργία μιας νέας εξαρχίας στην Ουκρανία, η οποία θα διοικείται από το EP. Προφανώς, στόχος της κυβέρνησής σας είναι αυτή η νέα εξαρχία να απορροφήσει την UOC μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου αριθμ. 8371. Αυτό έχει διαμορφωθεί ως το πρώτο βήμα σε μια διαδικασία που θα οδηγήσει στην ενοποίηση της UOC και της OCU, η οποία παραβιάζει πλήρως τα δικαιώματα της UOC να διαχειρίζεται τις οργανωτικές και διοικητικές της υποθέσεις και τις διεθνείς νομικές εγγυήσεις θρησκευτικής ελευθερίας (βλ. σημείωση 2).

Αυτό το έγγραφο προβλέπει μια σειρά από βήματα που θα ληφθούν από την κυβέρνησή σας κατά της UOC για την επίτευξη αυτού του στόχου της αναγκαστικής ενοποίησης. Αυτά τα βήματα περιλαμβάνουν τη μείωση της επιρροής της εκκλησίας· δημιουργία θετικής εικόνας για την OCU· επιβολή κυρώσεων κατά των χορηγών της UOC· δημιουργία μιας τοξικής αντίληψης στην κοινωνία για το ίδιο το γεγονός ότι ανήκει κανείς στην UOC· διασφαλίζοντας ότι όλες οι συμφωνίες μίσθωσης που έχουν συναφθεί με την UOC επανεξετάζονται από τις κρατικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές με σκοπό την καταγγελία αυτών των συμφωνιών. Το γεγονός ότι πολλά από αυτά τα βήματα έχουν ήδη γίνει, υποδηλώνει ότι αυτό το έγγραφο είναι έγκυρο και εφαρμόζεται από αξιωματούχους υπό την ηγεσία σας. Αυτές οι ενέργειες δεν είναι μόνο παράνομες σύμφωνα με το διεθνές και ουκρανικό δίκαιο, αλλά προκαλούν επίσης σοβαρή ζημιά στην κοινωνική συνοχή στην Ουκρανία κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα σχέδια που παρουσιάζονται σε αυτό το έγγραφο δεν λαμβάνουν υπόψη τα κανονικά εμπόδια για τη δημιουργία μιας νέας εξαρχίας στην Ουκρανία, υποδηλώνοντας ότι αναπτύχθηκαν από αξιωματούχους που αγνοούν το κανονικό δίκαιο. Ο Κανονικός νόμος απαγορεύει την ύπαρξη δύο εκκλησιών σε ένα ορθόδοξο κράτος, αφού υπάρχει μια παμπάλαια αρχή ότι μπορεί να υπάρχει μόνο ένας επίσκοπος σε μια πόλη. Αν και η δημιουργία της OCU έχει ήδη οδηγήσει σε αυτήν την κατάσταση πραγμάτων, η UOC και η OCU αναγνωρίζουν μόνο τους επισκόπους της εκκλησίας τους, αποσιωπώντας έτσι την παραβίαση του κανονικού δικαίου. Εάν εγκατασταθεί νέα εξαρχία στην Ουκρανία, αυτό θα συνεπάγεται την αναγνώριση του EP δύο επισκόπων σε κάθε συγκεκριμένη πόλη - ο ένας για την UOC και ο άλλος για τη νέα εξαρχία της UOC. Δεδομένης της σημασίας της παράδοσης και του κανονικού δικαίου, είναι αδύνατο να φανταστεί κανείς ότι το EP θα συμφωνούσε με αυτό το σχέδιο ή ότι θα γινόταν αποδεκτό από την παγκόσμια Ορθοδοξία.

Είναι επίσης εντελώς ασαφές πώς αυτό το σχέδιο μπορεί να οδηγήσει στην ενοποίηση της UOC και της OCU, παρά με τη βία. Οι συλλήψεις ιερέων της UOC και η αναγκαστική μετεγκατάσταση των ενοριών της UOC, συχνά με τη συμμετοχή ή τη σιωπηρή υποστήριξη οπαδών της OCU, δημιούργησαν μια διαίρεση μεταξύ των δύο εκκλησιών που θα διαρκέσει για γενιές. Στην πραγματικότητα, τα σχέδια για τη δημιουργία μιας «τοξικής αντίληψης» για την UOC υπονομεύουν τον ίδιο τον σκοπό της ενοποίησης και επιβεβαιώνουν την πρόθεση της κυβέρνησής σας να δηλητηριάσει περαιτέρω το πηγάδι της Ορθοδοξίας στην Ουκρανία.

Ένα άλλο έγγραφο που έχουμε στην κατοχή μας δείχνει ότι υπάρχουν διαφωνούντες στην κυβέρνησή σας που ανησυχούν για το πόσο δηλητηριασμένο είναι το θρησκευτικό τοπίο της Ουκρανίας. Είναι σημαντικό ότι αυτό το έγγραφο παρέχει μια κριτική αξιολόγηση των βασικών «παικτών» πίσω από την επίθεση στην UOC, συμπεριλαμβανομένων των OCU, DESS (υπό την ηγεσία του Γιελένσκι) και του πολιτικού κόμματος του Ποροσένκο, που είναι όλοι συνένοχοι στην πρόθεση να καταστρέψουν την UOC. Το έγγραφο παρουσιάζει μια εικόνα γυμνών πολιτικών φιλοδοξιών και δείχνει ότι η OCU έχει ανεξέλεγκτη επιρροή στη θρησκευτική πολιτική στην Ουκρανία. Το έγγραφο αναγνωρίζει τον κίνδυνο «ανισόρροπων πολιτικών και υπερβολικών φιλοδοξιών της ηγεσίας της UOC, που οδήγησαν σε καταστροφικές συνέπειες - πόλωση της κοινωνίας σε θρησκευτικές γραμμές και καταδίκη των μεθόδων χάραξης πολιτικής από διεθνείς εταίρους». Έχοντας εκφράσει εύλογες ανησυχίες για την ανάληψη της θρησκευτικής πολιτικής στην Ουκρανία από την OCU, το έγγραφο καλεί την κυβέρνησή σας να ακολουθήσει πολιτικές πρωτοβουλίες πιο προσεκτικά, ώστε να μην υπονομεύσει τη δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία. Δυστυχώς, αυτές οι σοφές φωνές έχουν αγνοηθεί στα υψηλότερα επίπεδα της διοίκησής σας. Ωστόσο, παρά τη σημείωση προσοχής σε αυτό το έγγραφο, εξακολουθεί να προβλέπει τη μεταφορά της UOC υπό τις κανονικές εγγυήσεις του EP.

II. Δίωξη και κατάχρηση δικαιωμάτων κατά ιερέων και δημοσιογράφων της UOC

Το σχέδιο καταστροφής της UOC ως ανεξάρτητης εκκλησίας βασίζεται στον εκφοβισμό των κληρικών και των υποστηρικτών της UOC προκειμένου να μειωθεί η επιρροή της εκκλησίας. Η ουκρανική κυβέρνηση χρησιμοποίησε τις κρατικές και δικαστικές αρχές, συμπεριλαμβανομένων αστικών και ποινικών διαδικασιών, για να κάνει διακρίσεις και να διώξει την UOC και τους ιερείς της, καθώς και τους ορθόδοξους δημοσιογράφους. Η κυβέρνησή σας επέβαλε αδικαιολόγητα κυρώσεις κατά των ανώτατων αξιωματούχων της UOC. Η SBU άνοιξε αβάσιμες ποινικές υποθέσεις εναντίον ιερέων της UOC και διεξήγαγε ευρείας κλίμακας έρευνες σε κτίρια υπό τη δικαιοδοσία της UOC, καθώς και σε σπίτια ιερέων και δημοσιογράφων. Μερικοί από τους συλληφθέντες υποβλήθηκαν σε εξαιρετικά αμφίβολες μεθόδους έρευνας, συμπεριλαμβανομένης της ανάκρισης με πολύγραφο (βλ. σημείωση 3). Η κυβέρνησή σας έχει στραφεί στις «ψυχογλωσσικές» εξετάσεις ως μια μορφή «ειδικών» αποδεικτικών στοιχείων, που είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι επιστροφής στις σοβιετικές νομικές διαδικασίες. Επισημαίνω μόνο δύο από τις πιο κραυγαλέες περιπτώσεις παράνομης σύλληψης, οι οποίες δείχνουν την αποτυχία της Ουκρανίας να σεβαστεί το κράτος δικαίου και την προθυμία της να συλλάβει αθώους ανθρώπους με ψευδείς κατηγορίες ως μέσο εκφοβισμού.

Ο Μητροπολίτης Αρσένιος, πρύτανης της Λαύρας της Ιεράς Κοιμήσεως Σβιατογκόρσκ, συνελήφθη τον Απρίλιο του 2024 για ένα υποτιθέμενο έγκλημα που διέπραξε - παραχωρώντας τη θέση των στρατιωτικών σημείων ελέγχου σύμφωνα με το άρθρο 114-2 του Ποινικού Κώδικα. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο Αρσένιος εκφώνησε ένα κήρυγμα στο οποίο παραπονέθηκε ότι οι προσκυνητές δεν μπορούσαν να εισέλθουν στο μοναστήρι λόγω των προσωρινών οδοφραγμάτων που είχαν στηθεί στην περιοχή. Παρά το γεγονός ότι οι καταγγελίες του ήταν σωστές και αβλαβείς, έξι μήνες αργότερα η SBU κατέθεσε κατηγορίες εναντίον του Μητροπολίτη Αρσενίου και από τότε παραμένει υπό κράτηση, αντιμετωπίζοντας ποινή φυλάκισης οκτώ ετών.

Τον Φεβρουάριο του 2023, ο Μητροπολίτης Τσερκάσι και Κάνιβ Θεοδόσιος ενημερώθηκε ότι είχε ανοίξει ποινική υπόθεση εναντίον του βάσει του άρθρου 161 του Ποινικού Κώδικα της Ουκρανίας για υποκίνηση εθνικού και θρησκευτικού μίσους. Βάση για την κίνηση της υπόθεσης ήταν συνομιλίες για εκκλησιολογικά και θεολογικά θέματα που ο Θεοδόσιος διεξήγαγε για δέκα χρόνια. Ο Μητροπολίτης Θεοδόσιος έχει τεθεί σε κατ' οίκον περιορισμό και του επιτρέπεται να παρίσταται μόνο σε δικαστικές ακροάσεις, κατά τις οποίες συχνά ταπεινώνεται από μεγάλες ομάδες διαδηλωτών, που πιθανώς υποκινούνται από την κυβέρνηση. Παραβιάζοντας κατάφωρα τους νόμους του πολέμου, η SBU πρόσφερε στον Μητροπολίτη Θεοδόσιο ελευθερία εάν δεχόταν να σταλεί στη Ρωσία με αντάλλαγμα Ουκρανούς αιχμαλώτους πολέμου. Η Ουκρανία και οι αξιωματούχοι της ενδέχεται να θεωρηθούν υπεύθυνοι για αυτήν την παράνομη πρόταση σύμφωνα με την Τρίτη Σύμβαση της Γενεύης του 1949 και το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Ο Ουκρανός πατριώτης Μητροπολίτης Θεοδόσιος αρνήθηκε όλες αυτές τις προτάσεις. Οι παράνομες συλλήψεις των Μητροπολιτών Αρσενίου και Θεοδοσίου είναι μόνο δύο από τις πολλές.

III. Παρενόχληση ενοριτών και παράνομη μεταφορά εκκλησιών

Η περιουσία της UOC, συμπεριλαμβανομένων των ιερών, απειλείται με κατάσχεση από την κυβέρνηση και λεηλασία από οπαδούς της OCU με την υποστήριξη και τη συνεννόηση των ουκρανικών αρχών. Η κυβέρνηση δεν λαμβάνει κανένα μέτρο ούτε εφαρμόζει καμία πολιτική για την προστασία των θρησκευτικών κτιρίων της UOC από παρεμβολές, επιθέσεις και κατασχέσεις. Η αστυνομία και οι υπηρεσίες ασφαλείας, αν δεν επιτίθενται στην Εκκλησία, απλώς στέκονται δίπλα και επιτρέπουν στους θρησκευτικούς χώρους της UOC να εισβάλουν και να βεβηλωθούν. Μέχρι σήμερα έχουν κατασχεθεί περίπου 1.500 εκκλησίες, οι περισσότερες από αυτές παράνομα. Αυτές οι κατασχέσεις συνάδουν πλήρως με τα μυστικά σχέδια της κυβέρνησης για συγχώνευση της UOC με την OCU, όπως προβλέπεται σε πρόσφατα δημοσιευμένα έγγραφα που έχουμε στην κατοχή μας.

Για παράδειγμα, στις 28 Μαρτίου 2023, μια ομάδα ανδρών εισέβαλε στον καθεδρικό ναό της UOC στο Ivano-Frankivsk για να απομακρύνει βίαια ιερείς και πιστούς της UOC. Οι επιτιθέμενοι, συνοδευόμενοι από ιερείς και πιστούς της OCU, έκαναν χρήση δακρυγόνων στο ναό, βεβηλώνοντας ιερούς χώρους λατρείας (βλ. σημείωση 4). Την ίδια μέρα κάηκε ο Ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου της UOC στο χωριό Kordyshev της περιοχής Ternopil. Σύμφωνα με τον ηγούμενο του ναού, οι εμπρηστές πέταξαν βόμβες μολότοφ και στη συνέχεια περιέλουσαν τον ναό με βενζίνη (βλ. σημείωση 5). Αυτές είναι μόνο δύο από τις πολλές επιθέσεις στην ιδιοκτησία της UOC.

Πολλές εκκλησίες που κατελήφθησαν από την OCU έκλεισαν και μετατράπηκαν σε ενορίες «φαντάσματα». Η OCU απλά δεν έχει αρκετούς πιστούς για να γεμίσει αυτές τις κενές εκκλησίες. Οι ενορίτες της UOC, των οποίων οι εκκλησίες αφαιρέθηκαν, δεν έχουν άλλη επιλογή από το να παρακολουθούν τις λειτουργίες σε ιδιωτικά διαμερίσματα και ακόμη και στην ύπαιθρο. Αυτές οι ενέργειες διχάζουν την ουκρανική κοινωνία και υπονομεύουν την εθνική ενότητα κατά τη διάρκεια του πολέμου.

IV. Το νομοσχέδιο 8371 θα απαγορεύσει την UOC

Σύμφωνα με το μυστικό σχέδιο της κυβέρνησης, που αποκαλύφθηκε σε έγγραφα που έχουμε στην κατοχή μας, η Βερχόβνα Ράντα βρίσκεται στο τελικό στάδιο των νομοθετικών εργασιών για την απαγόρευση της Εκκλησίας. Η κυβέρνησή σας, με σημαντική ηγεσία του κ. Γιελένσκι, έχει ετοιμάσει το νομοσχέδιο 8371, μια βαθιά διχαστική νομοθεσία που έχει όλα τα χαρακτηριστικά της σοβιετικής προσέγγισης στα θρησκευτικά ζητήματα. Τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, η εταιρεία μου δημοσίευσε μια λεπτομερή νομική αναθεώρηση της έκδοσης του νόμου που πέρασε σε πρώτη ανάγνωση στην Βερχόβνα Ράντα στις 19 Οκτωβρίου 2023. Με βάση τις γνώμες και τις νομικές συμβουλές της Επιτροπής της Βενετίας, του συμβουλευτικού οργάνου του Συμβουλίου της Ευρώπης για συνταγματικά και διοικητικά θέματα, αυτή η ανάλυση διαπίστωσε ότι το νομοσχέδιο 8371 δεν πληροί όχι ένα αλλά κανένα από τα κριτήρια για επιτρεπόμενους περιορισμούς της θρησκευτικής ελευθερίας βάσει του Ευρωπαϊκης Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (βλ. σημείωση 6). Η νομική απαγόρευση της UOC συνιστά συλλογική τιμωρία που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο για την ελευθερία της θρησκείας ή των πεποιθήσεων (βλ. σημείωση 2). Από την άποψη αυτή, η εταιρεία μου κάλεσε την Ουκρανία να υποβάλει το νομοσχέδιο 8371 στην Επιτροπή της Βενετίας, μια έκκληση που υποστηρίχθηκε από άλλα μέλη της διεθνούς κοινότητας, συμπεριλαμβανομένης της Εκκλησίας της Αγγλίας (βλ. σημείωση 7).

Το νομοσχέδιο αριθ. 8371 έχει τροποποιηθεί πολλές φορές από την πρώτη του ανάγνωση στη Ράντα. Αν και οι διατάξεις του επεκτάθηκαν σημαντικά, δεν έγινε τίποτα για την αντιμετώπιση των μυριάδων νομικών προβλημάτων που εγείρονται από το νομοσχέδιο, συμπεριλαμβανομένου του αντίκτυπου που εισάγει διακρίσεις και της παραβίασης της διεθνούς θρησκευτικής ελευθερίας. Το νομοσχέδιο δίνει στην DESS την εξουσία να διεξαγάγει εξέταση της σχέσης μεταξύ της UOC και της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και παρέχει ένα σχεδόν απεριόριστο σύνολο λόγων για να αποφασίσει ότι οι δύο εκκλησίες παραμένουν «συνδεδεμένες». Ταυτόχρονα, αγνοούνται οι προσπάθειες της UOC να διαχωριστεί από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Αυτό που είναι ιδιαίτερα τρομακτικό είναι ότι ορισμένοι από τους λόγους υπαγωγής είναι εντελώς πέρα ​​από τον έλεγχο της UOC (δηλαδή, ο καταστατικός χάρτης, η διοικητική τεκμηρίωση και οι ενέργειες της ROC, που μπορεί, ανεξάρτητα από οποιεσδήποτε ενέργειες της UOC, να οδηγήσουν στον καθορισμό μιας τέτοιας υπαγωγής). Μόλις ληφθεί μια τέτοια απόφαση, η DESS θα μπορεί να προσφύγει στα δικαστήρια ζητώντας να στερήσει την UOC από το νομικό καθεστώς και τα δικαιώματα ιδιοκτησίας της, καθώς και να θέσει εκτός νόμου τις θρησκευτικές της δραστηριότητες. Λαμβάνοντας υπόψη το σχέδιο της κυβέρνησης που μας αποκαλύφθηκε, υπάρχει κάθε λόγος να υποθέσουμε ότι ακόμη και οι θρησκευτικές λειτουργίες θα υπόκεινται σε αυτή την απαγόρευση.

Σε μια προσπάθεια ψήφισης του νόμου με ελάχιστη εποπτεία και κατά παράβαση βασικών δημοκρατικών κανόνων, οι τελευταίες εκδόσεις του νομοσχεδίου 8371 δεν έχουν δημοσιευτεί. Παρόλα αυτά, η εταιρεία μου, καθώς και άλλοι διεθνείς οργανισμοί, κατάφεραν να αποκτήσουν αντίγραφα κάθε έκδοσης του νόμου. Κατά την αναθεώρηση της νομοθεσίας, το Forum18 γνωμοδότησε ότι το αναθεωρημένο νομοσχέδιο «αποτυγχάνει να εφαρμόσει τις νομικά δεσμευτικές διεθνείς υποχρεώσεις της Ουκρανίας για σεβασμό και προστασία της ελευθερίας της θρησκείας, των πεποιθήσεων, της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι» (βλ. σημείωση 8). Η Εκκλησία της Αγγλίας επέκρινε έντονα τη νομοθεσία σε μια έκθεση προς τη Γενική της Σύνοδο τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, εκφράζοντας «ανησυχίες ότι οι πρόσφατες νομοθετικές αλλαγές στην Ουκρανία ενδέχεται να επηρεάσουν την απόλαυση της ελευθερίας της πίστης και της θρησκείας» και καταλήγοντας ότι «το νομοσχέδιο 8371 απειλεί την κοινωνική συνοχή της Ουκρανίας τη στιγμή που χρειάζεται μια ενιαία δημόσια απάντηση στη ρωσική επιθετικότητα» (βλ. σημείωση 9). Η Εκκλησία της Αγγλίας σημείωσε ότι το νομοσχέδιο «ενθαρρύνει τον εθνοθρησκευτικό εθνικισμό, ο οποίος θα είναι επιβλαβής για τη μακροπρόθεσμη δυτική κατεύθυνση της Ουκρανίας» (βλ. σημείωση 10).

Τις τελευταίες εβδομάδες, μαχητές εθνικιστές βουλευτές στην Βερχόβνα Ράντα ανανέωσαν το κίνημα για την ψήφιση του νομοσχεδίου 8371. Με επικεφαλής τον Ποροσένκο, αυτοί οι βουλευτές προωθούν μια ριζοσπαστική πολιτική ατζέντα εθνοθρησκευτικού εθνικισμού, όπως πρότεινε η έκθεση της Εκκλησίας της Αγγλίας. Σύμφωνα με την κυβέρνησή σας, το πολιτικό κόμμα του Ποροσένκο είναι υπεύθυνο για τη δημιουργία «πληροφοριών και ψυχολογικής υποστήριξης» για επιθέσεις στην UOC. Για τον Ποροσένκο, η υιοθέτηση του νομοσχεδίου 8371 θα ήταν το αποκορύφωμα της κρατικής θρησκευτικής πολιτικής που άρχισε να ασκεί κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, προωθώντας ενεργά την UOC και ασκώντας πιέσεις στον αντιπρόεδρο να χορηγήσει στη νέα εκκλησία έναν τόμο για αυτοκεφαλία.

Ο Ποροσένκο, με την υποστήριξη άλλων βουλευτών, απαιτεί μια δεύτερη ανάγνωση του νομοσχεδίου 8371 για να εξασφαλίσει την τελική έγκρισή του, εμποδίζοντας κάθε επείγουσα νομοθετική δραστηριότητα μέχρι να εγκριθεί το νομοσχέδιο. Η παρεμπόδιση των νομοθετικών δραστηριοτήτων της Βερχόβνα Ράντα από τον Ποροσένκο αποτελεί κατάφωρη παραβίαση της δημοκρατικής διαδικασίας στην Ουκρανία. Εάν ψηφιστεί το νομοσχέδιο 8371, ο Ποροσένκο θα σημειώσει μια σημαντική νίκη στις προσπάθειές του να προωθήσει την OCU ως τη μόνη Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ουκρανία. Ωστόσο, η Ουκρανία θα υποστεί σοβαρή παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας και της διεθνούς εξουσίας.

Δημόσιες δηλώσεις του Προέδρου της Βερχόβνα Ράντα δείχνουν ότι το νομοσχέδιο 8371 ολοκληρώνεται και θα συμπεριληφθεί στη νομοθετική ημερήσια διάταξη όταν η Ράντα συνεδριάσει εκ νέου στα τέλη Αυγούστου (βλ. σημείωση 11). Δεδομένου του μυστικού σχεδίου της κυβέρνησής σας, που αποκαλύφθηκε σε εσωτερικά έγγραφα που έχουμε στην κατοχή μας, υπάρχει κάθε λόγος να πιστεύουμε ότι το αναθεωρημένο νομοσχέδιο θα παραμείνει εξίσου προβληματικό με τις προηγούμενες εκδόσεις, αν όχι χειρότερο. Η υιοθέτηση αυτού του νόμου θα παραβίαζε τις διεθνείς νομικές υποχρεώσεις της Ουκρανίας και θα υπονόμευε σοβαρά τις προσπάθειές της να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση σύμφωνα με τα κριτήρια της Κοπεγχάγης.

Τα κακόβουλα μυστικά σχέδια της κυβέρνησής σας, που περιγράφονται σε έγγραφα που έχουμε στην κατοχή μας, αποκαλύπτουν μια συστηματική προσπάθεια υπονόμευσης της θρησκευτικής ελευθερίας και παρέμβασης στις ανεξάρτητες θρησκευτικές υποθέσεις του ουκρανικού κράτους. Η Ουκρανία έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό της από την παράνομη επίθεση της Ρωσίας. Ακόμα κι έτσι, πρέπει να προστατεύει τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της θρησκευτικής ελευθερίας. Ειδικά υπό το φως αυτού που τώρα μπορεί να γίνει αντιληπτό μόνο ως κυβερνητική πολιτική που αποσκοπεί στην καταστροφή της UOC, σας προτρέπω να αλλάξετε πορεία και να προστατέψετε τα δικαιώματα της UOC. Με αυτόν τον τρόπο, θα διατηρήσετε το διεθνές κύρος της Ουκρανίας και θα υποστηρίξετε τα δικαιώματα όλων των Ουκρανών για ελεύθερη θρησκεία. Προτού προκληθεί περαιτέρω ζημιά στην ουκρανική κοινωνία και τη φήμη της χώρας, πρέπει να αποσύρετε το νομοσχέδιο 8371 από την Βερχόβνα Ράντα και να αποκηρύξετε τα σχέδια της κυβέρνησής σας να μεταφέρει τη UOC στο ΕΡ και τελικά να ενώσει την Εκκλησία με την OCU. Ως Πρόεδρος της Ουκρανίας, και με βάση το νομικό δόγμα της ευθύνης ηγεσίας, είστε προσωπικά υπεύθυνοι για τις ενέργειες της κυβέρνησής σας και των υφισταμένων σας. Εάν δεν τους σταματήσετε, κινδυνεύετε να λογοδοτήσετε προσωπικά για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Με εκτίμηση, Ρόμπερτ Άμστερνταμ».

Σημειώσεις:

1. Άρθρο 7 του Καταστατικού της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.

2. Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR). «Η Ρωσία πρέπει να σταματήσει αμέσως να χρησιμοποιεί βία κατά της Ουκρανίας - Τurk». Δεκέμβριος 2023 Διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.ohchr.org/en/statements-and-speeches/2023/12/russia-should-immediately-cease-its-use-force-against-ukraine-turk

3. Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. «Έκθεση για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ουκρανία, 1 Αυγούστου 2022 – 31 Ιανουαρίου 2023». 24 Μαρτίου 2023

4. «Φόρουμ 18», αρχείο. «Στο Ivano-Frankivsk, ένα πλήθος συγκεντρώθηκε για να εκδιώξει τους ενορίτες του UOC από τον καθεδρικό ναό». Διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.forum18.org/archive.php?article_id=2823.; εκείνο το Kyiv Post. «Σύγκρουση μεταξύ αντίπαλων ορθόδοξων εκκλησιών στο Ιβάνο-Φρανκίβσκ». Διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.kyivpost.com/post/15073

5. Συνοδικό Τμήμα Πληροφόρησης και Εκπαιδεύσεως του Π.Ε.Ε. «Στην περιοχή Ternopil πυρπολήθηκε ένας ναός του UOC (φωτογραφία, ενημερωμένη).» Διαθέσιμο στον σύνδεσμο: https://news.church.ua/2023/03/28/na-ternopilshhini-pidpalili-xram-upc-foto/#2024-04-19 .; βλέπε και για τη μητρόπολη Τερνοπύλης: «Καήκε ο βωμός και όλα τα ιερά του βωμού: στο χωριό. Ο Kordyshev έβαλε φωτιά σε ένα βοηθητικό δωμάτιο εξοπλισμένο για ναό UOC.» Διαθέσιμο στον σύνδεσμο: https://ternopil.church.ua/2023/03/28/zgoriv-antimins-i-vsi-svyatini-u-vivtari-us-kordishiv-pidpalili-xram-gromadi-upc/?fbclid= IwAR3SLtq -xdFeNkRHt9XVod4rd7B1snxaf7hOoXrXbg3ECNyINdFEC srwKBs#2024 -04-19

6. «Νομική ανάλυση του ουκρανικού νομοσχεδίου 8371.» Διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://savetheuoc.com/document-library/

7. Κατάλογος ερωτήσεων που έθεσε ο δεξιός αιδεσιμότατος Nicholas Baines, Λόρδος Επίσκοπος του Λιντς, στο Υπουργείο Εξωτερικών, Κοινοπολιτείας και Ανάπτυξης, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://questions-statements.parliament.uk/written-questions/detail/ 2024 -05-20/hl4779

8. «Φόρουμ 18», αρχείο, «Ουκρανία: έρευνα για τη θρησκευτική ελευθερία, Φεβρουάριος 2024». Διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.forum18.org/archive.php?article_id=2896

9. Εκκλησία της Αγγλίας, «Πόλεμος στην Ουκρανία». Φεβρουάριος 2024. GS 2348. Διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.churchofengland.org/sites/default/files/2024-02/gs-2348-war-in-ukraine-final-final.pdf

10. Βλέπε προηγούμενη υποσημείωση

11. Ukranews. «Πρόεδρος της Βερχόβνα Ράντα Ρουσλάν Στέφαντσουκ: Η Ουκρανία δεν μπορεί να διαπραγματευτεί ξεκάθαρα ένας προς έναν με τη Ρωσία». Διαθέσιμο στον σύνδεσμο: https://ukranews.com/ua/interview/3122-ruslan-stefanchuk-ukrayina-ne-mozhe-odnoznachno-provodyty-peremovyny-odyn-na-odyn-z-rosiyeyu