ΟCU και UGCC: 7 βήματα προς τη νέα ουνία

Μετά τη δημιουργία της ΟCU παρατηρούμε έναν αυξανόμενο αριθμό τελετών μεταξύ σχισματικών και ουνιτών. Φωτογραφία: ΕΟΔ

Με την εμφάνιση της ΟCU μπορούμε να παρατηρήσουμε μια έντονη εντατικοποίηση των επαφών των φαναριωτών και σχισματικών με τους ουνίτες και τους Ρωμαιοκαθολικούς.

Είναι γενικά αποδεκτό ότι τέτοιες συνομιλίες είναι υπερβολή, κλιμάκωση και θεολογία συνωμοσίας. Ωστόσο, σε αυτό το βίντεο θα παρέχουμε μόνο συγκεκριμένα στοιχεία τέτοιου είδους επικοινωνίας και συλλειτουργίας μόνο κατά το φθινόπωρο του 2019.

Από την εμφάνιση της ΟCU ο επικεφαλής της Επιφάνιος Ντουμένκο ξεκίνησε τις πιο δραστήριες διαπραγματεύσεις με τον επικεφαλής των ουνιτών Σβιατοσλάβ Σεβτσούκ. Ο Επιφάνιος είπε ότι ανέπτυξαν χάρτη πορείας για συνεργασία.

Επιφάνιος Ντουμένκο: Έχουμε σχεδιάσει συγκεκριμένη πορεία για τη μελλοντική μας συνεργασία. Δηλαδή, στο μέλλον θα αναζητήσουμε τα κοινά σημεία που θα μας ενώνουν.

Ο Σβιατοσλάβ Σεβτσούκ δήλωσε ότι ήρθε η ώρα να επιδιώξουμε την ενότητα. Ενότητα της κάποτε ενιαίας εκκλησίας του Κιέβου.

Σβιατοσλάβ Σεβτσούκ: Αυτός ο οδικός χάρτης, τον οποίο μίλησε ο Μακαριώτατος Επιφάνιος, δεν είναι τίποτα περισσότερο από τις σαφείς μας προθέσεις να υπηρετούμε το λαό μας μαζί. Και να αναπτύσσουμε την παράδοση της κάποτε ενιαίας, αλλά σήμερα, δυστυχώς, διαιρεμένης Εκκλησία του Κιέβου. Επειδή σήμερα μπορούμε ήδη να ενωθούμε.

Ο ουνίτης μητροπολίτης Μπορίς Γουντζιάκ λέει ότι η ενότητα με την ΟCU δεν είναι μια θεωρία, αλλά πολύ πραγματικό πράγμα:

Μπορίς Γουντζιάκ: Είναι κακό αν συνηθίζουμε το γεγονός ότι είμαστε χωρισμένοι.

Σόνια Κόσκινα: Εννοώ στην πράξη, στο πλαίσιο των διαθρησκευτικών σχέσεων.

Μπορίς Γουντζιάκ: Στην πράξη πρέπει να προχωράμε σε αυτή την ενότητα (ΟCU και UGCC – συντ.). Είναι πραγματικό, όχι ουρανοκατέβατο. Ο Μακαριώτατος Σβιατοσλάβ πολύ ξεκάθαρα και χαρούμενα δήλωσε υποστήριξη, λέγοντας ότι απλώνουμε το αδελφικό μας χέρι για να προχωράμε μαζί προς αυτή την ενότητα.

Οι ιεράρχες του Φαναρίου λένε το ίδιο πράγμα: Ένας από τους έξαρχους που εργάστηκε το φθινόπωρο του 2018 στην Ουκρανία, Δανιήλ Ζελένσκι, δήλωσε: «Είμαι βέβαιος ότι η ενοποίηση είναι δυνατή. Ακόμη και οι πνευματικοί πατέρες-πρόδρομοι της UGCC (Ουκρανοί ουνίτες – συντ.), ο Δασπότης Ανδρέας Σεπτίτσκι, Ιωσήφ Τυφλός και άλλοι ιεράρχες έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι όταν η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας έχει τη δική της ταυτότητα, οι Ελληνόρυθμοι Καθολικοί θα πρέπει να βρουν τρόπο για την ενότητα με αυτήν την Εκκλησία».

Πιο συγκεκριμένα για την ενότητα μίλησε ο πατήρ Ιγκόρ Σαμπάν, επικεφαλής της Επιτροπής της UGCC για την Προώθηση της Χριστιανικής Ενότητας. Είπε ξεκάθαρα ότι πρώτα πρέπεινα συμφωνήσουν οι κορυφές – Ρώμη και Κωνσταντινούπολη, η ΟCU όμως πρέπει να αναγνωρίζει την υπεροχή της Ρώμης.

Σχεδόν το ίδιο είπε ο Επιφάνιος στις 17 Σεπτεμβρίου 2019 στο Λβιβ, δηλώνοντας ότι το κλειδί για την ενοποίηση της ΟCU και της UGCC δεν είναι στην Ουκρανία, αλλά στη Ρώμη και την Κωνσταντινούπολη.

Την ίδια μέρα στη Ρώμη ο Σεβτσούκ συναντήθηκε με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, όπου οι πλευρές αποφάσισαν να δημιουργήσουν ειδική επιτροπή για να «δώσουν νέο κίνητρο στον οικουμενικό διάλογο».

Αλλά όλο αυτό είναι θεωρεία. Τι έχουμε στην πράξη. Ας αναλύσουμε συγκεκριμένες περιπτώσεις αυτών ακριβώς των ενώσεων και των οικουμενικών διαλόγων.

Στις 22 Σεπτεμβρίου 2019 στη Βίνιτσα πραγματοποιήθηκε λιτανεία της Καθολικής Εκκλησίας, η οποία τελείωσε με θεία λειτουργία. Τρεις ιεράρχες της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας έλαβαν μέρος στη τελετή αυτή, μεταξύ των οποίων και ο Συμεών (Σοστάτσκι). Το βίντεο αυτού του γεγονότος δείχνει ξεκάθαρο – από την πλευρά των Καθολικών δεν υπάρχει ίση και σεβαστή στάση απέναντί τους. Τα μέλη της ΟCU προσκλήθηκαν μόνο ως διακοσμητικά αντικείμενα, που σκιάζουν τον κύριο ιερουργό – τον Αποστολικό Νούντσιο Claudio Gugerotti, ο οποίος επικοινωνεί ενεργά με τους Ουκρανούς.

Στις 14 Οκτωβρίου 2019 στην πόλη Βάρας στο ιερό της ορθόδοξης εκκλησίας μαζί με τον Επιφάνιο Ντουμένκο και άλλα μέλη της Ορθόδοξης Εκκλησίας προσευχόταν ο καθολικός ιερέας Βασίλι Πλαχότκα.

Δώστε προσοχή στα άμφιά του. Αυτή η μεταξωτή κορδέλα με σταυρούς ονομάζεται «στόλα» και είναι μέρος της τελετουργικής στολής καθολικού ιερέα.

Το γεγονός αυτό έλαβε μεγάλη διεθνή ανταπόκριση και ο ομιλητής της ΟCU Ευστράτιος Ζοριά αναγκάστηκε να δικαιολογηθεί γι’ αυτόν. Δήλωσε ότι ο Πλαχότκα ήταν «ντυμένος με στολή που χρησιμοποιείται στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στη λειτουργία» λόγω του «σεβασμού για το γεγονός και την κοινότητα της ΟCU». Ο Ζοριά αρνήθηκε επίσης το γεγονός του συλλείτουργου.

Ας κοιτάξουμε μόνοι μας.

• Ο Πλαχότκα γονατίζει στο ιερό μαζί με τους άλλους επισκόπους και ιερείς της ΟCU κατά τη διάρκεια της κοινής προσευχής.
• Αυτός, ανάμεσα στους ιερείς της ΟCU, βγαίνει από το ιερό και στέκεται μαζί με άλλους.
• Στο ιερό ο καθολικός προσεύχεται και διαβάζει υπέρ υγείας με ονόματα όπως και οι ιερείς της ΟCU.
• Κάνει το σταυρό του όταν όλοι οι άλλοι κάνουν το σταυρό τους.
• Αυτός, ανάμεσα στα άλλα μέλη της ΟCU, προσκυνάει την εικόνα της πύλης και εισέρχεται στο ιερό μέσω των βασιλικών πυλών.
• Αυτός, ανάμεσα στα άλλα μέλη της ΟCU, προσκυνάει το σταυρό του ιερού, που κρατάει ο Επιφάνιος Ντουμένκο.

Εάν όλα που περιγράφονται, σύμφωνα με το Ζορία, δεν είναι συλλείτουργο, τότε τι είναι το συλλείτουργο;

Στις 4 Νοεμβρίου στο χωριό Γερμακόβκα της περιφέρειας Τερνόπολη, ο ηγούμενος του ντόπιου Ιερού Ναού της ΟCU Βλαντίμιρ Στεφάνκο συμπροσευχήθηκε στην εορταστική Θεία Λειτουργία της UGCC μαζί με τον ουνίτη επίσκοπο Δημήτριο Γκρυγοράκ και τους Ελληνόρυθμο κλήρο.

Στις 16 Νοεμβρίου 2019 πραγματοποιήθηκε μνημόσυνο στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Πατρικίου στη Νέα Υόρκη υπέρ αναπαύσεων των ψυχών των θυμάτων του Γολοντομόρ στην Ουκρανία, το οποίο τελέστηκε από τους κληρικούς της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στις Ηνωμένες Πολιτείες του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης, τις Ουκρανικής Ελληνόρυθμης Καθολικής και Ρωμαιοκαθολικής εκκλησιών.

Πρωτοστάτησαν επικεφαλής της UOC στις Ηνωμένες Πολιτείες, μητροπολίτης Αντώνιος Σσέρμπα και ήδη γνωστές σε μας προσωπικότητες: ουνίτης μητροπολίτης Μπορίς Γουντζιάκ, ο οποίος έλεγε ότι «η ενότητα με την ΟCU δεν είναι θεωρία, αλλά πολύ ρεαλιστικό πράγμα» και ο έξαρχος Φαναρίου Δανιήλ Ζελένσκι, ο οποίος εξέφραζε την πεποίθηση ότι είναι δυνατή η ενοποίηση μεταξύ της CCU και της UGCC.

Βλέπουμε ότι επίσκοποι και ιερείς των δύο Εκκλησιών είναι ντυμένοι με τελετουργικά άμφια, δηλαδή αυτό είναι ακριβώς συλλείτουργο. Αυτό το γεγονός είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον, καθώς επιβεβαιώνει τα λόγια του Επιφάνιου – το κλειδί για την ενότητα των Εκκλησιών βρίσκεται στη Ρώμη και στην Κωνσταντινούπολη. Δηλαδή, οι Ουκρανοί ουνίτες λειτουργούσαν μαζί με τους επισκόπους του Φαναρίου.

Στις 23 Νοεμβρίου, στο Πάρκο της Δόξας, διεξήχθη κοινό μνημόσυνο της ΟCU και των ουνιτών, αφιερωμένη στην ημέρα μνήμης των θυμάτων του Γολοντομόρ. Ο Επιφάνιος, ο Ντραμπίνκο συμμετείχαν από τη μία πλευρά και ο Σβιατοσλάβ Σεβτσούκ με τους ιερείς του από την άλλη. Πρέπει να σημειωθεί ότι η μνημοσύνη δέηση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο κυβερνητικών εκδηλώσεων, στις οποίες συμμετείχαν και οι ιεράρχες της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ωστόσο, στέκονταν στην άκρη και δεν συμμετείχαν στη τελετή.

Και πάλι, σημειώνουμε ότι τόσο ο Επιφάνιος, όσο και ο Σεβτσούκ και ο Ντραμπίνκο ήταν, σε αντίθεση με αυτούς, με τελετουργικά άμφια. Επομένως, και πάλι, είναι συλλείτουργο.

Στις 25 Νοεμβρίου ο «ιεράρχης» της ΟCU Αλέξανδρος (Ντραμπίνκο) προσευχήθηκε στον καθολικό καθεδρικό ναό των Βρυξελλών με τους ίδιους Ουνίτες και Καθολικούς. Συλλειτούργησε ο ηγούμενος της τοπικής κοινότητας Ναζάριυ Μιχαϊλιούκ και άλλοι ΡΚαθολικοί ιερείς. Στις φωτογραφίες βλέπουμε ότι οι ουνίτες επίσκοποι δεν ήταν εκεί, επειδή ο Ντράπινκο πρωτοστάτησε της λειτουργίας. Και πάλι, ο Ντραμπίνκο και οι Ουνίτες ήταν σε τελετουργικά άμφια.

Σχεδόν όλα τα προηγούμενα παραδείγματα αφορούσαν επαφές των ομολογιών εντός της Ουκρανίας.
Το επόμενο είναι υψηλότερου επιπέδου. 

Στις 12 Νοεμβρίου, στο Καθολικό Αββαείο Saint-Rémy-de-Provence του Βελγίου (Παναγία των Ρωμαίων) στο Ροσφόρ του μοναστικού τάγματος των Κιστερκιανών πραγματοποιήθηκε το συλλείτουργο της τοπικής Καθολικής κοινότητας, Πατριάρχη Βαρθολομαίου και εκπροσώπων του Αγίου Όρους – ηγούμενου της Μονής Ξενοφώντος Αρχιμανδρίτη Αλέξιο και Ιερομόναχου Θεόφιλου από την Μονή Παντοκράτορα.

Ο Καθολικός πόρος του Αββαείο Σέβεντον αναφέρει ότι τα αναφερθέντα πρόσωπα προσευχόταν στο Εσπερινό. Αναφέρεται επίσης ότι ο πατριάρχης μετά τη τελετή εξέφρασε τη χαρά του για την παρουσία του στο Αββαείο και την επικοινωνία με τους κατοίκους του.

***

Κάθε χρόνο, την Κυριακή της Ορθοδοξίας στην ειρηνική εκτενείς προσευχόμαστε ο Κύριος να διαφυλάξει την Εκκλησία Του, άθικτη και ακαταμάχητη από αιρέσεις και σχίσματα και να την προστατεύσει με την ειρήνη Του. Αλλά πουθενά στην Εκκλησία δεν υπάρχουν προσευχές για ένωση με εκείνους που έχουν βρεθεί πίσω από το φράκτη τους.

Η ορθόδοξη διδασκαλία προϋποθέτει ότι η Εκκλησία του Χριστού είναι μία και όλα τα μορφώματα που τώρα ονομάζουν ανεκτικώς μ’ αυτή την λέξη, δεν είναι η Εκκλησία, αλλά είναι αποσχισθέντες από Αυτήν σχισματικοί και αιρετικοί, συμπεριλαμβανομένων των Καθολικών. Προσευχόμαστε για την επιστροφή στην Εκκλησία των αποσχισθέντων, αλλά όχι για την ένωση με αυτούς.

Γνωρίζουμε με σιγουριά ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι το Σώμα του Χριστού και η σωτηρία μας είναι εκεί. Δεν καταδικάζουμε τους αλλόθρησκους, αλλά το θέμα της σωτηρίας των Καθολικών είναι η υπόθεση των Καθολικών.

Ο όσιος Θεοφάνης ο Κλειστός είπε: «Δεν θέλω να εισέλθω σε κρίση: εάν οι Καθολικοί θα σωθούν, –ένα πράγμα ξέρω μόνο: εάν παρατήσω την Ορθοδοξία και πάω στο λατινισμό, θα πεθάνω αναμφισβήτητα».

Ωστόσο, η ευθύνη για τα συλλείτουργα με τους αιρετικούς, και ως εκ τούτου με καθολικούς, διευκρινίζεται σε αρκετούς κανόνες των Αγίων Αποστόλων και ακούγεται πολύ σκληρά: τέτοιος κληρικός πρέπει να αποκηρυχτεί και να του αρθεί η ιεροσύνης.

Αυτή η βιαιότητα δεν είναι εκδήλωση μίσους ή κακίας προς αυτούς που βρίσκονται εκτός Εκκλησίας. Είναι η δράση του ανοσοποιητικού συστήματος του εκκλησιαστικού οργανισμού, είναι προστασία από εξωτερικούς ιούς.

Όσο είμαστε στην αληθινή Εκκλησία, είμαστε αξιόπιστα προστατευμένοι. Αλλά τι θα συμβεί με εμάς αν αφαιρεθεί η προστασία;