მ ა კ: პრეზიდენტის მიმართვა ტომოსის მინიჭებაზე ეწინააღმდეგება კონსტიტუციას

პ.პოროშენკო და ფანარიონის მეთაური ხელს აწერენ თანამშრომლობის ხელშეკრულებას 2018 წ. ფოტო: Facebook-страница Петра Порошенко

უკრაინის პრეზიდენტის მიმართვის ლეგიტიმურობა უკრაინაში მართლმადიდებელი ეკლესიის ავტოკეფალიის ტომოსის მინიჭების შესახებ, რომელიც გაკეთდა უმაღლესი რადის არაკონსტიტუციური აქტის საფუძველზე და უკრაინელი ხალხისგან უფლებების მინიჭების გარეშე, შეიძლება ეჭვქვეშ დავაყენოთ. ამის შესახებ სამართალდამცავი ორგანიზაციის „მართლმადიდებელ ადვოკატთა კავშირის“ წარმომადგენლებმა, რომელიც შეიქმნა უკრაინის მართლმადიდებელი ეკლესიის დევნილი გაერთიანებებისა და მღვდლების სამართლებრივი მხარდაჭერის განსახორციელებლად, დაწერეს კვირას, 7 მარტს  მართლმადიდებელ ადვოკატთა კავშირის тг-არხზე.

მართლმადიდებელ ადვოკატთა კავშირში გაიხსენეს, რომ უკრაინის კონსტიტუციის 35 სტატია განსაზღვრავს და ხსნის ადამიანის აზრის, სინდისისა და რელიგიის თავისუფლების უფლების შინაარსს, რომელიც „შეიცავს რელიგიის ან შეხედულების ქონის ან მიღების საკუთარ არჩევანს და რელიგიის თავისუფალი აღმსარებლობის თავისუფლებას“, აგრეთვე დეკლარირებულია, რომ ეკლესია და რელიგიური ორგანიზაციები უკრაინაში გამოყოფილია სახელმწიფოსგან.

იურისტებმა დააზუსტეს, რომ, სტატიაში მითითებული განსაზღვრებების თანახმად, „ადამიანის უფლება  ჰქონდეს ან მიიღოს რელიგია ან შეხედულება თავისი არჩევანის მიხედვით, არ უნდა იყოს იძულებითი“, „არც ერთი რელიგია არ შეიძლება დასახელდეს სახელმწიფოს მიერ როგორც აუცილებელი“, ხოლო „სახელმწიფო ორგანოების გადაწყვეტილებებს არ შეიძლება ჰქონდეთ რელიგიური საფუძველი“.

უკანასკნელი ოთხი წლის მანძილზე ზემოხსენებული საკონსტიტუციო გარანტიები არაერთხელ დარღვეულა უმაღლესი რადისა და უკრაინის პრეზიდენტის მიერ, განაცხადეს სამართალდამცავ ორგანიზაციაში.

კერძოდ, საქმე ეხება 2018 წლის დეკემბერში № 2662-VIII კანონის  (რელიგიური ორგანიზაციების სახელწოდებების შესახებ) და 2019 წლის იანვარში № 2673-VIII კანონის (რელიგიური ორგანიზაციების დაქვემდებარებისა და იურიდიული პირის სტატუსის მქონე რელიგიური ორგანიზაციების სახელმწიფო რეგისტრაციის პროცედურის შესახებ) მიღების განმარტებებს.

იურისტების აზრით, თვალსაჩინოა საკონსტიტუციო სასამართლოს შეფასება 2018 წლის 19 მარტის უმაღლესი რადის № 2410-VIII დადგენილების თაობაზე „უკრაინის პრეზიდენტის მსოფლიო პატრიარქ ბართლომესადმი უკრაინაში მართლმადიდებელი ეკლესიის ავტოკეფალიის ტომოსის მინიჭების შესახებ მიმართვის მხარდაჭერისთვის“, რომელიც მიუთითებს, რომ ეს დადგენილება არ წარმოადგენს პარლამენტის სამართლებრივ აქტს, მას არ მოსდევს არანაირი  იურიდიული  შედეგები და როგორც საპარლამენტო აქტი ეწინააღმდეგება უკრაინის სახელმწიფოს საერო არსს.

მართლმადიდებელ ადვოკატთა კავშირში გაიხსენეს შეთანხმება თანამშრომლობასა და ურთიერთდახმარებაზე, რომელზეც 2018 წლის 3 ნოემბერს ხელი მოაწერეს უკრაინის პრეზიდენტმა და ფანარის მეთაურმა და რომლის მიზანია „ნაციონალური კონსოლიდაციის მხარდაჭერა უნიკალური და თვითკმარი უკრაინის მართლმადიდებელი სულიერი ტრადიციის  აღიარების საფუძველზე და უკრაინის მართლმადიდებელი ეკლესიის კონსტიტუირების უფლების რეალიზება შესაბამისი ტომოსის მინიჭებით“.

„სახელმწიფო ორგანოებმა დაიწყეს და აქტიურად ახორციელებენ უკრაინელებისადმი წამყვანი რელიგიის თავზე მოხვევის პროცესს და აყალიბებენ აზრის, სინდისისა და რელიგიის თავისუფლების უფლების რეალიზაციის საშუალებებს გარკვეული სამართლებრივი მექანიზმების დანერგვის გზით, რაც, უკრაინის კონსტიტუციური სასამართლოს მოსამართლეთა ენით, ეწინააღმდეგება უკრაინის სახელმწიფოს საერო არსს.

გარდა ამისა, შეიძლება ეჭვის ქვეშ დავაყენოთ და დასკვნა გავაკეთოთ, რომ უკრაინის პრეზიდენტის მიმართვა უკრაინაში მართლმადიდებელი ეკლესიის ავტოკეფალიის ტომოსის მინიჭების შესახებ არალეგიტიმურია, რადგან, ჯერ ერთი, ის შექმნილია პარლამენტის არაკონსტიტუციური აქტის საფუძველზე და უკრაინის კონსტიტუციის 35 სტატიის საწინააღმდეგოდ, მეორე, ამ მიმართვაზე უკრაინელი  ხალხის მიერ მინიჭებული უფლებების გარეშე“, - დაასკვნეს სამართალდამცავებმა.

შეგახსენებთ, რომ უკრაინის მართლმადიდებელი ეკლესიის დევნილი გაერთიანებებისა და მღვდლების მხარდამჭერი სამართალდამცავი ორგანიზაციის შექმნის ინიციატივა ეკუთვნის წმინდა თავადი ვლადიმერის კიევის საძმოს.