მართლმადიდებელი ეკლესია უფლის ფერისცვალებას აღნიშნავს

XV საუკუნის ფერისცვალების ხატი. ფოტო: wikipedia.org

2023 წლის 19 აგვისტოს მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს დიდ მეთორმეტე დღესასწაულს - უფალი ღმერთისა და ჩვენი მაცხოვრის იესო ქრისტეს ფერისცვალებას.

თაბორის მთაზე მომხდარი ფერისცვალების მოვლენის შესახებ ყველა მახარებელი წერს, გარდა იოანე მოციქულისა.

ჯვარსა და ღვთის სასუფეველზე საუბრიდან მეექვსე დღეს მან თქვა: ,,ჭეშმარიტად გეუბნებით თქვენ: ზოგი აქ მყოფთაგანი არ იგემებს სიკვდილს, სანამ არ იხილავს ღმრთის სასუფეველს, მომავალს ძალმოსილებით.’’ (მარკოზი 9:1), მაცხოვარმა წაიყვანა სამი მოწაფე - პეტრე, იაკობი და იოანე - და წავიდა მათთან ერთად მთაზე სალოცავად.

სანამ ქრისტე ლოცულობდა, დაღლილ მოწაფეებს ჩაეძინათ, მაგრამ ისინი სასწაულმა გამოაღვიძა - ,, და იცვალა მათ წინაშე ფერი, და გაბრწყინდა მისი სახე, როგორც მზე, და გათეთრდა მისი სამოსი, როგორც ნათელი. ‘’(მათ. 17,2). წინასწარმეტყველები მოსე და ელია გამოჩნდნენ მაცხოვრის წინაშე და ესაუბრნენ მას.

როგორც მოციქული ლუკა წერს, საუბარი ეხებოდა ,,დიდებით მოვლენილნი, და მის წასვლაზე ესაუბრებოდნენ იესოს, რაც უნდა აღსრულებულიყო იერუსალიმს.’’ (ლუკა 9,31), ე.ი. მოახლოებულ ჯვარცმას. პეტრე მოციქულმა, უფლის სიდიადე შეძრწუნებულმა, წამოიძახა: ,, რაბი! რა გვიჯობს აქ ყოფნას? მოდი, გავაკეთოთ სამი კარავი: ერთი - შენ, ერთი - მოსეს და ერთიც - ელიას. ‘’(მარკოზი 9:5).

 სიტყვის დასრულება ვერც კი მოასწრო, რომ, აჰა, ნათელმა ღრუბელმა ჩრდილით დაბურა ისინი. და გაისმა ხმა ღრუბლით რომელმაც თქვა: ეს არის ძე ჩემი საყვარელი, რომელიც შევიტკბე მე. მას უსმინეთ. (მათე 17:5). ამ სასწაულებრივი მოვლენის შემდეგ მთიდან ჩამოსვლისას იესომ უბრძანა მათ, არავისთვის გაენდოთ ეს ხილვა, ვიდრე ძე კაცისა არ აღდგებოდა მკვდრეთით. (მარკოზი 9,9).

ცნობილია, რომ უფლის ფერისცვალების აღნიშვნის ტრადიცია უკვე მე-4 საუკუნეში არსებობდა - სწორედ მაშინ ააგო თაბორის მთაზე ფერისცვალების საპატივცემულოდ ტაძარი მოციქულთა თანასწორმა იმპერატრიცა ელენემ. ამ დღესასწაულის შესახებ წმინდა ეფრემ სირიელისა და იოანე ოქროპირის სწავლებაშიც ვკითხულობთ. VII საუკუნიდან ჩვენამდე მოვიდა სიტყვა წმინდა ანდრია კრეტელის მიერ უფლის ფერისცვალების შესახებ.

ფერისცვალების დღესასწაულს ხალხი ხშირად "ვაშლის კურთხევას" უწოდებენ, მაგრამ ვაშლს არაფერი აქვს საერთო აღნიშნულ მოვლენასთან. უბრალოდ, პირველი ნაყოფი, როგორც წესი, ამ დროისთვის მწიფდება და ტრადიცია ჩამოყალიბდა, რომ მას ტაზარში მიიტანენ და აკურთხებენ. არსებობს სპეციალური ლოცვა "ბოსტნეულის (ხილის) საწყისის კურთხევისთვის".

უფლის ფერისცვალების დღესასწაულს აქვს ერთი წინა-დღესასწაული და შვიდი დღე შემდგომი.

წაიკითხეთ ასევე მჟკ-ს სტატია "უფლის ფერისცვალება: სიღრმე, რომელზეც ჩვენ არ გვიფიქრია".